Д. Т. Кен же таев Ә.Ә. Сай лы баев Ө. О. Тұяқ баев зайырлылық ЖӘне дінтану негіздері негізгі орта білім беру деңгейінің 9-сыныбына арналған оқулық
жүктеу/скачать 3,82 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Ислам мәдениетіндегі зиярат әдебінің ерекшелігі қандай Киелі орын дар ды зия рат ету дің әде бі.
| 164
38-сурет. Самарқандтағы «ШерДор» медресесі Алайда ор та ға сыр лар да ғы қиян-кес кі жау гер ші лік тер мен со ғыс тар мә де ниет ошақ та ры на ай нал ған қа ла лар мен он да ғы ме шіт тек тес мед ре- се лер ді жер мен-жек сен ет ті. Ме шіт тек тес мед ре се лер дің қайт а жан да нуы ХІХ ға сыр дан бас та ла ды. ХІХ ға сыр дың бі рін ші жар ты сын да са лын ған ал ғаш қы мед ре се лер қа та ры на Оң түс тік Қа зақ стан об лы сын да ғы «Ба ба ата» мед ре се сі, Сы рым бет те гі 1834 жы лы Айға ным сал дыр ған мед ре се жә не Бө кей ор да сын да 1841 жы лы Жәң гір хан ның әмі рі мен бой кө тер ген «Ор да» мед ре се сі жа та ды. Қа зақ зиялы ла ры ел де гі мед ре се лер де ға на емес, Уфа да ғы «Ға лия», Троиц кі де гі «Ра су лия», Орын бор да ғы «Ху сай ния» жә не «Бағ бұс тан» мед- ре се ле рін де дә ріс ал ды. Осы лар дың ішін де «Бағ бұс тан ха ным» қыз дар мед ре се сі нің ор ны бө лек. ХХ ға сыр дың ба сын да Қы зы лор да да ғы Қал- жан ахун (1902 ж.), Шаян да ғы Ап пақ Ишан, Түр кіс тан да ғы «Қар нақ», Тал ды қор ған айма ғын да ғы «Ма ма ния» (1905 ж.), Ал ма ты өңі рін де гі «Қо рам» (1910– 1911), Та раз да ғы «Әб ді қа дыр» (1912 ж.) мед ре се ле рі ді ни ға на емес, ағар ту шы лық ісі не де едәуір үлес қос ты. Ислам мәдениетіндегі зиярат әдебінің ерекшелігі қандай? Киелі орын дар ды зия рат ету дің әде бі. Қа зақ даласын да ис лам ді нін жаюға өл шеусіз үлес қос қан қан ша ма дін ғұ ла ма ла ры, баб тар, пір лер, 165 әулие лер, ахун дар, ишан дар өт ті. Қа зақ стан ның әр айма ғын да сақ тал ған ке се не лер мен ма зар лар дың бо луы ха лық тың ұлы ғұ ла ма лар ға де ген ізе- тін, құр ме тін ай ғақ тайды. Ма за р ор на лас қан жер лер ді киелі са нап, олар ға зия рат ету үр ді сі – қа зақ мұ сыл ман ды ғы ның бір кө рі ні сі. «Өлі ри за бол- май, ті рі байы май ды» деп қайт ыс бол ған дар ға Құ ран ба ғыш тап, ру хы на ша ра пат, өзі не сауап үшін Ал ла ға дұ ға қы лып, олар ға қай ыр, жақ сы лық ті лей ді. Ис лам ді ні киелі орын дар ды зия рат ету ді те ріс көр мейді. Мұ хам- мед пай ғам бар әр жыл дың ба сын да Ухуд со ғы сын да шейіт бол ған се рік те- рі нің қа бі рін зия рат етіп, олар дың ақы сы на дұ ға жа сай тын. Ол бір ха ди- сін де: «Бұ рын мен сен дер ді қа бір ді зия рат жа сауды тия тын едім, ен ді сен- дер оны зия рат етің дер, шын ды ғын да ол сен дер ге ал да өлім ба рын ес те рі ңе са ла ды», – деп бейіт тер ді зия рат ету ді сау ап ты іс ре тін де үгіт тейді. Пай- ғам бар зия рат тың жол-жо рал ғы сын көр се тіп, ар найы оқы ла тын дұ ға сы на дейін бел гі леп кет ті. Алай да олар ға та бы ну ға, сиыну ға тый ым сал ды. жүктеу/скачать 3,82 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|