36-сурет. Айша бибі кесенесі (ХІІ ғ.).
Жамбыл облысы
161
37-сурет. Оқшы ата кесенесі. Қызылорда облысы
Қа зақ даласы ар қы лы өт кен Ұлы Жі бек жо лы бой ын да ғы қа ла лар
мен кент тер, бе кі ніс тер мен қа мал дар да ғы ме шіт тер мен мед ре се лер
сәу лет өне рі нің кө нер мес жә ді ге рі бол ған. Оты рар мен Сай рам, Сау ран
мен Сы ға нақ, Та раз бен Ба ла са ғұн да сырт қы қа быр ға ла ры ою-өр нек ті
қыш тар мен қап тал ған көк күм без ді ме шіт тер көптеп тұрғызылды. Ба-
ла са ғұн са рай ла ры ның кей бі рі нің өр нек те рі Хиуада ғы Жә ми ме шіт-
те рі нің өр нек те рі не ұқ сайт ын. Ме шіт тер дің сәу лет тік стиль де рі Иран,
Ор та Азия сәу лет өне рі нің үл гі сі мен да мы ды. Ор та ға сыр лық жаз ба де-
рек тер Ұлы Жі бек жо лы бой ын да ғы қа ла лар мен кент тер де гі ме шіт,
мед ре се лер мем ле кет тің ру ха ни қа жет ті лі гін өте ген ірі ме ке ме іс пет ті
бол ға ны жай лы мол мә лі мет бе ре ді. Мұн дай кө не ме шіт тер әлі де хал-
қы мыз дың ру ха ни мұ ра сы ның, сәу лет өне рі нің кө не жә ді гер ле рі бо-
лып са на ла ды.
Медреселердің негізгі қызметі не?
Мед ре се лер.
Ис лам да ғы мед ре се лер дің пай да бо лу та ри хы VІІІ ға сыр-
дан, яғ ни өл ке де ис лам ді ні мен араб жа зуы та рал ған кез ден бас та ла ды.
Сол кез де гі қа зақ тар ор на лас қан жер лер де, яғ ни Оты рар, Ис фид жаб,
Ба ла са ғұн, Йасы, Сау ран, Сы ға нақ, Шаш, Сүт кент, Жент, Ве сиж,
Ку дур, Шил жи, От лук, Өз кент сияқ ты қа ла лар да Х ға сыр дан бас тап
тү бе гей лі ис лам дық ілім дер дің да муы ба ғы тын да тә лім-тәр бие лік
162
ор да лар дың – мед ре се, тек ке лер дің ор ны ғуы мен бір ге жа ңа мем ле кет тік
си пат та ғы жүйе лер қа лып та са бас та ды.
Қа зақ стан да ғы мед ре се лер дің ең ес кі сі әрі ең ірі – Түр кіс тан қа ла-
сы ның күн шы ғы сын дағы Қа ра тау бөк те рі не ор на лас қан әйгілі «
Достарыңызбен бөлісу: |
