Д. Т. Кен же таев Ә.Ә. Сай лы баев Ө. О. Тұяқ баев зайырлылық ЖӘне дінтану негіздері негізгі орта білім беру деңгейінің 9-сыныбына арналған оқулық



Pdf көрінісі
бет142/194
Дата18.10.2023
өлшемі3,82 Mb.
#118474
түріОқулық
1   ...   138   139   140   141   142   143   144   145   ...   194
Байланысты:
Зайырлылык жане динтану 9 каз УЧЕБНИК

166
39-суретҚожа Ахмет Иасауи кесенесі. Түркістан
Қо жа Ах мет Иа сауи дің әулие лік ке ре мет те рі жай лы аңыз ха лық ара-
сын да жиі айтыла ды. Халық оны 
Әзірет Сұлтан
деп те атаған. Бұл атау 
әулие сұлтан 
деген мағынаны білдіреді.
ХV ға сыр дың ая ғын да Қо жа Ах мет Иа сауи ке се не сі 
(39­су рет)
ке шен ді пан теон ретінде әйгі лі ғұ ла ма лар, хан дар мен ақ сүйек тердің 
мәңгілік мекеніне айналды. Та ри хи де рек тер бой ын ша мұн да қа зақ тың 
он нан аса ха ны, жиыр ма ға тар та сұл та ны қой ыл ған. Мәселен, Абылайхан 
ұрпағына өзін Иасауи кесенесіне қоюды аманаттаған. Атақ ты би-ше-
шен дер, ба тыр лар, ха лық қа дір тұт қан тұл ға лар да осын да жер лен ген. 
Түр кіс тан ға ір ге лес жат қан Со зақ же рін де Қа ра бу ра ның ке се не сі 
бар. Қа ра бу ра ның шын аты – Бу ра хан. Қо жа Ах мет Иа сауи қайт ыс бол-
ған да Бу ра хан қа ра бу ра ға (түйеге) мі ніп ке ліп, әулие нің сүйегі не тү сіп, 
ару лап қой ған де се ді. Шын атын біл ме ген жұрт оны Қа ра бу ра деп атап 
ке тіп ті. Қа ра бу раның өзі о дү ниеге ат тан ған же рін де жер ле ніп, бейіті нің 
үс ті не күм без ор на тыл ған. 
«Әзі ре ті Қа ра тау әулие нің ке ні еді» деп «Ал па мыс ба тыр» жы рын да 
ар найы айтыла тын әулие нің бі рі – Ба ба Түк ті Шаш ты Әзіз. Оның ке се не-
сі кө не Құм кент қа ла сы ның ма ңын да ор на лас қан

Аңыз бой ын ша, Ба ба Түк ті Шаш ты Әзіз Ал ла ның пәр ме ні мен Өз бек 
хан ға әулие лік ке ре мет тер көр се тіп, ис лам ді ні не кір гіз ген делінеді. Ха-
лық ара сын да кең та ра ған бұл аңыз та рих шы Өте міс қа жы ның «Шың-
ғысна ма сын да» ег жей-тег жейлі баян да ла ды. 


167
Ба ба Түк ті Шаш ты Әзіз ке се не сі нің ма ңай ын да ша ғын тұ нық көл 
бар, оған құя тын бас тау Жы лы бұ лақ деп ата ла ды. «Ал па мыс ба тыр» 
жы рын да осы бұ лақ тың ба сы на ке ліп тү не ген Ал па мыс ба тыр дың әке сі 
Бай бө рі нің дұ ға сы әулие нің ша ра па ты мен қа был бо лып, Ал па мыс ба тыр 
дү ниеге кел ген делінеді. Жыр шумақтары ке се не нің 700 жыл дан ас там 
уа қыт зия рат ор ны бол ға ны нан де рек бе ре ді. 
Қа ра тау бау рай ын да Ыс қақ баб, Арыс тан баб, Әб ді жә лил баб, Шаш-
ты ата, Әз дер ата, Ыс май ыл ата, Жү сіп ата, Мұ қым ата, Көк тон ды ата, 
Құш ата, Ай дар лы ата, Ыс қақ қо жа, т.б. киелі орын дар бар. 
Маң ғыс тау об лы сын дағы 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   138   139   140   141   142   143   144   145   ...   194




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет