«ДАҒдарысқА Қарсы басқару» пәні бойынша дәрістік кешен



Pdf көрінісі
бет37/60
Дата04.01.2023
өлшемі1,59 Mb.
#60408
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   60
Аралас тәуекелділік табиғи және адам қызметінен болатын оқиға-лар 
жатады. Мысалы құрылыс жұмыстарын жүргізуден болатын тәуекелдіктер. 
Іс әрекеттің сипаттары бойынша: 
Кәсіпкерлік тәуекелділік ӛнеркәсіптің айналымымен және табысымен 
байанысты болады. Кәсіпорынның құрал-жабдықтың тұрьп қалуына, 
күтпеген шығындарға байланысты,ӛзінің табысын жіберіп алуына 
байланысты пайда таба алмай алған кезде болатын тәуекелділік. 
Қаржылық 
тәуекелділік 
келісім 
жүргізу 
процесінде, 
сауда 
серіктестіктерінің ӛзара қарым-қатынасынан және қаржыны басқару 
облысында пайда болатын тәуекелділікті жатқызуға болады: ұзақ мерзімді 
міндеттемелердің орындалмауы, несиені қайтармау, күтпеген соттасу 
шығындары, келісім-шарт бойынша келісімнің орындалмауынан болатын 
тәуекелділік. 
Коммерциялық тәуекелділік сауда операцияларын жүргізу 
процесінде толық ала алмасу немесе шығынның пайда болуымен
байланысты. 
Тәуекелділікті басқарудың негізгі сатылары мыналардан тұрады; 
1) тәуекелділіті талдау; 
2) әсер ету тәсілдерін таңдау; 
3) шешім қабылдау; 
4)тәуекелдікке тікелей әсер ету; 
5)баскару процесінің қортындысын түзеу және бақылау. 
Тәуекелділікті талдау бастапқы сатысы - ол құрылым туралы , объект 
құрамы және ондағы тәуекелділік туралы қажетті ақпарат алуға 
мақсатталған. Жиналған ақпарат жеткілікті болуы керек. Талдау 
тәуекелділікті анықтаудан және оны бағалаудан тұрады. 
Бағалау - анықталған тәуекелділіктің санын кӛрсету , оның сипттамасы 
болу ықтималдылығы және болатын зиян мӛлшерін анықтайды. Осыдан 
кейін тәуекелділікке әсер ететін тәсілдерді таңдау сатысы басталады. Ол 
болашақта мүмкін болатын зиянды азайтуға мақсатталған. Тәуекелділіктің 
әрбір түрі оны азайту үшін кем дегенде екі- үш әдісті пайдаланады. 
Сондықтанда бүл жерде тәуекелділікке әсер ететін тиімді тәсілдердің ең 
тиімдісін таңдау кезіде киыншылықтар туындауы мүмкін. Тиімді тәсіл 
таңдаған соң кәсіпрынның барлық кешенді тәуекелділігіне басқарудың 


100 
старатегиясы құрылады. Бүл саты - шешім қабылдау деп аталады. Бұл жерде 
қажетті қаржы және еңбек қорлары анықталады. Менеджерлер арасында 
тапсырмалары бӛлініп беріледі және қойылады, нарықты талдау жүзеге 
асырылады. Тэуекелділікке тікелей әсер процесі үш негізгі әдістен түрады; 
1) тӛмендету; 
2) сақтау; 
3) тәуекелділікке беру. 
1) Тәуекелділікті тӛмендету - мүмкін болатын зиян мӛлшерін азайту 
немесе болатын қолайсыз оқиғаның ықтималдылығын азайту. Кӛбінесе оған 
алдын-ала ұйымдастырушылық-техниклық шараларды жүзеге асыру арқылы 
қол жеткізуге болады. Оған ғимарат пен үйлерге қауіпсіздікті күшейтудің әр-
түрлі тәсілдері, бақылау жүйесін құру, ӛртке қарсы құрылғылар құру орнату, 
оқыс жағдай кезінде қолданылатын тәсілдерді жұмысшыларға үйрету және 
тағы басқа. 
2) Тәуекелділікті сақтау — бұл зиянға бағытталған кез келген іс-
әрекеттен бас тарту дегенді білдірмейді. Кәсіпорын арнайы қор құра алады ( 
ӛзін-ӛзі сақтандыру қоры немесе тәуекелділік қоры). Бұл қор қолайсыз 
жағдай туындаған кезде шығынның орынын жабады. Мұндай тәсіл ӛзін-ӛзі 
сақтандыру деп аталады.Сонымен қатар несие алу немесе қарыз алу тәсілдері 
қолданылады. 
3) Тәуекелділікті беру бойынша шаралар - бұл нақты тәуекелділік 
деңгейін сақтандыру кезіде жауапкерілікті үшінші тұлғаға жүктеуді 
білдіреді. Оған сақтандыру жатады. Ол нақты бар ақыға , сақтандыру 
компанияларға тәуекелділікті беруді білдіреді. Тәуекелділікті беру құжаттар 
мәтінінде (келісім шарт, сауда келісімдер) ӛзінің жеке басының 
жауапкершілігін азайтатын арнайы мәтін енгізумен жүзеге асырылуы 
мүмкін. Тәуекелділікті басқарудың қорытынды сатысы бақылау және түзеу 
болып табылады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   60




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет