Даму бағыттары Халықаралық ғылыми-практикалық конференция материалдары Современная система дошкольного

184 

 

 

Деньгина Ольга Валерьевна 

воспитатель КГКП «Детский сад «Балбөбек» 

 

 

Мы живем в период изменения требований к системе образования. В настоящее время 

еще более актуальными стали требования, направленные на целостное развитие дошкольника 

как субъекта детской деятельности. 

Актуальность проблемы повышения качества дошкольного образования на современном 

этапе подтверждается заинтересованностью со стороны государства  вопросами  воспитания  

и  развития  детей  дошкольного  возраста.  

Инновационные процессы на сегодняшний день затрагивают в первую очередь систему 

дошкольного  образования,  как  первоначальную  ступень  развития  потенциальных 

способностей  ребёнка.  Реорганизация  дошкольного  образования,  переход  на  новый 

качественный уровень не может осуществляться без разработки инновационных технологий. 

Новое  время  и  новые  требования  определяют  новые  методы,  формы,  средства, 

технологии, используемые в педагогической практике, ориентированные на личность ребёнка, 

на развитие его индивидуальных способностей. 

В  современном  Казахстане  происходит  изменения  в  образовательных  процессах: 

содержание  образования  усложняется,  акцентируя  внимание  педагогов  дошкольного 

образования  на  развитие  творческих  и  интеллектуальных  способностей  детей,  коррекции 

эмоционально-волевой  и  двигательной  сфер,  на  смену  традиционным  методам  приходят 

активные  методы  обучения  и  воспитания,  направленные  на  активизацию  познавательного 

развития  ребенка.  В  этих  изменяющихся  условиях  педагогу  дошкольного  образования 

необходимо  уметь  ориентироваться  в  многообразии  интегративных  подходов  к  развитию 

детей, в широком спектре современных технологий. 

Задачей  технологии  как  науки  является  выявление  совокупности  закономерностей  с 

целью определения и использования на практике наиболее эффективных, последовательных 

образовательных  действий,  требующих  меньших  затрат  времени,  материальных  и 

интеллектуальных ресурсов для достижения какого-либо результата. 

Инновации (англ. Innovation - нововведение) - внедрение новых форм, способов и умений 

в  сфере  обучения,  образования  и  науки.  В  принципе,  любое  социально-экономическое 

нововведение, пока оно еще не получило массового, т.е. серийного распространения, можно 

считать инновациями. 

Специфика образования в начале третьего тысячелетия предъявляет особые требования 

к  использованию  разнообразных  технологий,  поскольку  их  продукт  направлен  на  живых 

людей,  а  степень  формализации  и  алгоритмизации  технологических  образовательных 

операций вряд ли когда-либо будет сопоставима с промышленным производством. В связи с 

этим наряду с технологизацией образовательной деятельности столь же неизбежен процесс ее 

гуманизации, что сейчас находит все более широкое распространение в рамках личностно  - 

деятельностного  подхода.  Глубинные  процессы,  происходящие  в  системе  образования  и  в 

нашей  стране,  и  за  рубежом,  ведут  к  формированию  новой  идеологии  и  методологии 

образования как идеологии и методологии инновационного образования.  

Инновационные  технологии  –  это  система  методов,  способов,  приёмов  обучения, 

воспитательных  средств,  направленных  на  достижение  позитивного  результата  за  счёт 

динамичных  изменений  в  личностном  развитии  ребёнка  в  современных  социокультурных 

условиях. Педагогические инновации могут либо изменять процессы воспитания и обучения, 

либо  совершенствовать.  Инновационные  технологии  сочетают  прогрессивные  креативные 

технологии  и  стереотипные  элементы  образования,  доказавшие  свою  эффективность  в 

процессе педагогической деятельности. 

Можно  выделить  следующие  причины  появления  инноваций  в  дошкольном 

образовании:  научные  исследования,  социокультурная  среда,  творческая  вариативность 

185 

 

педагогов, заинтересованность родителей в достижении положительной динамики в развитии 

детей. 

В понятие педагогической технологии входят: 



 

концептуальная основа; 



 

содержательная часть обучения (цели обучения и содержание учебного материала); 



 

технологическая  часть  (организация  учебного  процесса,  методы  и  формы  учебной 

деятельности, методы и формы работы педагога, диагностика). 

Сегодня  в  дошкольных  организациях  образования  широко  используются  и 

объяснительно-иллюстративные методы обучения, и методы проблемного обучения: вопросы, 

развивающие 

логическое 

мышление, 

моделирование 

проблемных 

ситуаций, 

экспериментирование, 

опытно-исследовательская 

деятельность. 

Концептуальность 

предполагает  опору  на  определенную  научную  концепцию,  включающую  философское, 

психологическое,  дидактическое  и  социально-педагогическое  обоснование  достижения 

образовательных  целей.  Системность  включает  наличие  всех  признаков  системы:  логики 

процесса,  взаимосвязи  всех  его  частей,  целостности.  Управляемость  дает  возможность 

диагностического  целеполагания,  планирования,  проектирования  процесса  обучения, 

поэтапной диагностики, варьирования средствами и методами с целью коррекции результатов. 

Эффективность  усматривает  оптимальность  по  затратам,  гарантию  достижения 

определенного  стандарта  обучения.  Воспроизводимость  подразумевает  возможность 

применения (повторения, воспроизведения) педагогической технологии в других однотипных 

образовательных, другими субъектами. 

На  основе  анализа  педагогических  технологий,  проведенного  Г.Н.  Селевко,  можно 

выделить  следующие  технологии,  применяемые  в  системе  дошкольного  образования: 

технологии развивающего обучения, технологии проблемного обучения, игровые технологии, 

компьютерные технологии, альтернативные технологии. 

Одним  из  самых  актуальных  веяний  в  современной  дошкольной  педагогике  является 

внедрение  экспериментов.  Данная  тенденция  позволяет  в  полной  мере  удовлетворить 

любознательность современных детей. Ниже представлены опыты и эксперименты, которые 

можно  проводить  вместе  с  детьми  для  расширения  их  представлений  о  мире,  для 

интеллектуального и творческого развития ребенка.  

Как проткнуть воздушный шарик без вреда для него? Ребенок знает, что если проколоть 

шарик,  то  он  лопнет.  Наклейте  на  шарик  с  двух  сторон  по  кусочку  скотча.  И  теперь  вы 

спокойно проткнете шарик через скотч без всякого вреда для него. Как достать монету из 

воды, не замочив рук? Как выйти сухим из воды? Положите монету на дно тарелки и залейте 

ее  водой.  Как  ее  вынуть,  не  замочив  рук?  Тарелку  нельзя  наклонять.  Сложите  в  комок 

небольшой клочок газеты, подожгите его, бросьте в пол-литровую банку и сразу же поставьте 

ее  вниз  отверстием  в  воду  рядом  с  монетой.  Огонь  потухнет.  Нагретый  воздух  выйдет  из 

банки, и благодаря разности атмосферного давления внутри банки вода втянется внутрь банки. 

Теперь можно взять монету, не замочив рук. 

Цветы  лотоса.  Вырежьте  из  цветной  бумаги  цветы  с  длинными  лепестками.  При 

помощи карандаша закрутите лепестки к центру. А теперь опустите разноцветные лотосы на 

воду, налитую в таз. Буквально на ваших глазах лепестки цветов начнут  распускаться. Это 

происходит  потому,  что  бумага  намокает,  становится  постепенно  тяжелее  и  лепестки 

раскрываются.  

Таким  образом,  использование  современных  педагогических  технологий  в 

воспитательно – образовательном процессе ДОО актуально и эффективно. Они дают ребенку 

возможность  экспериментировать,  синтезировать  полученные  знания,  развивать  творческие 

способности и коммуникативные навыки, что позволяет ему в свою очередь сформировать у 

выпускника  ДОО  интегративные  качества  личности,  необходимые  для  успешной 

социализации и обучения в современной школе. 

  Работая  по  современным  образовательным  технологиям,  у  воспитателя  происходит 

постоянное творческое обновление, развитие и совершенствование, что всегда актуально для 

186 

 

педагогической профессии.  И закончить своё статью я бы хотела словами Чарльза Диккенса 

«Человек  не  может  по  настоящему    усовершенствоваться,  если  не  помогает 

усовершенствоваться  другим».    Творите  сами.  Как  нет  детей  без  воображения,  так  нет  и 

педагога без творческих порывов. 

 

 

Используемая литература: 

1. Селевко Г.К. Современные образовательные технологии: Учебное пособие.  М.: Народное 

образование, 1998. – 256 с. 

2.  Поздеева  Э.Б.  Инновационные  процессы  как  средство  обновления  и  модернизации 

профессионального образования. 2013 г. 

 

 

 

 

 

 

МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІ БІЛІМ БЕРУ ЖҮЙЕСІНДЕГІ ТИІМДІ ТЕХНОЛОГИЯ 

 

 

Дырымбетова А.П.,Сеилова А.Т. 

«Қуаныш» б/б КМҚК, Қарағанды қаласы 

 

 

Мектепке дейінгі білім - бұл бала тұлғасы мен санасының дамуы қуатты жүретін ерекше 

құнды, қайталанбайтын кезеңі. Сондықтан да мектепке дейінгі оқыту мен тәрбиелеу үздіксіз 

білім берудің алғашқы баспалдағы. Осыған сәйкес балаға белгілі бір көлемдегі білім, білік, 

дағдылары меңгертумен бірге, оларды тәрбиелеу бүгінгі күннің талабы.[1, 12-13б] 

Бүгінгі  таңда  қоғамымыздың  даму  бағытында  жан  -  жақты  дамыған  сауатты-саналы 

адамзат  тәрбиелеу  мәселесі  жүктеліп  отыр.  Баланы  білім  алуға,  оқуға  қызықтыра  отырып, 

тұлғаны қалыптастыруға болады. Мектепке дейінгі жастағы балаларды тәрбиелеу мен оқыту 

кешенді көзқарас қалыптастыруда түрлі қырынан дамытатын оқу ойындарға көп мән беріледі. 

Зерттеу  мақсатында мектепке дейінгі ұйымның ортаңғы тобы үшін «Көркем әдебиет» 

бөлімінде рухани азықтың қайнар бұлағы. Баланың өмірден алған әсерін тиянақтап, ауызша 

айтылған  ақыл-өнегені  оның  зердесіне  жеткізіп,  орнықтыратын  тәрбие  құралы  -  әдеби  

шығармалар. Мектепке дейінгі балалардың сөздік қорын дамытуына әсер етуі, сөйлеу тілін, өз 

ойын, әңгімелеуді грамматикалық құрылымда дұрыс меңгертіп, ойын - тапсырмалар орындау 

арқылы жаттықтырып отыру керек. Осы уақытта балалардың оқу процессі олар үшін қызықты, 

дамытушы және жаттықтырушы болуын қадағалауымыз керек. [2,12] 

Өзіміздің  жұмысымызда  балалардың  байланыстырып  сөйлеуін  дамыту  үшін 

мнемокестені қолданғанды жөн көрдік. 

Қалай  ойлайсыздар,неге  кейбір  балалар  өлеңнің    мәтінін  жаттауға  қиналады,бірақ  

мультфильмдерді жақсы естерінде сақтайды? 

Сіздер  тақырыпты  түсіндіргенде  барлығы  мұқият  тыңдайды,  бірақ  кейбір  балалар 

тақырыпты  жақсы  меңгеріп  естерінде  сақтайды,ал  кейбір  балалар  не  жайлы 

әңгімелескендеріңізді ұмытып кетеді, осыны аңғардыңыздар ма? 

Осы  балалардың  есте  сақтау  қабілеттерін  жақсарту  үшін  не  істеу  керек?  Есте  сақтау 

процессін қарапайым және жеңіл ету үшін не істеу керек? Осы кезде бізге көмекке сюжеттік 

суреттер келеді. 

Мнемотехника дегеніміз не? 

«Егер  бала  үндемей  тұрса,  оған  сурет  көрсетіңіз  сонда  бала  сөйлеп  кетеді».  

К.Д.Ушинский 

187 

 

Мнемотехника  грек  тілінен  аударғанда-есте  сақтау,  есте  сақтауды  дамытушы 

технология.Бұл  ақпаратты  тілде  есте  сақтауына  жағдай  жасаушы,негізін  қалаушы  әдіс-

тәсілдердің  жүйесі.Әр  сөзге  немесе  сөз  тіркесіне  сурет  салынады,сонымен  бүкіл  мәтіннің 

суреті  шығады.Кез  келген  әңгімені,  ертегіні,мақал-мәтелді,  өлеңді  суреттерді  немесе 

символдық белгілерді пайдаланып жазуға болады.Осы кестелерге қарап бала алған ақпаратын 

есінде сақтайды. 

Кестелер  баланың  көру  қабілетін  іске  қосады,естіген  мәтінін  қалыптастыруына  

көмектеседі. Кестелерді әңгімелеу,әңгіме құрастыру, жұмбақтың шешімін табу, жаңа мақал-

мәтелді жаттау, өлеңді жаттауда пайдаланған тиімді. 

К.Д.Ушинский:  «Баланы  жаңа  бес  сөзге  үйреткенде  ол  ұзақ нәтижесіз  киналады,бірақ 

осындай  жиырма  сөзді  суреттермен  байланыстырғанда  ол  тез  ұғып  алады»-деп  жазды. 

Мнемокесте әдісі ақпаратты меңгеріп қолдануында тиімді. 

Тәжірибие  көрсеткендей,  бұл  әдіс  балалардың  жаңа  сөздерді,  сөйлемдерді,  мәтіндерді 

меңгеріп, естерінде сақтауларында тиімді. 

Мнемокесте: 



 

Тіл дамыту бойынша дидактикалық көрнекілік; 



 

Тілді дамыту және сөздік қорды молайту үшін қолдануға болады; 



 

Әңгімені құрастыруда, әңгіменің мазмұнын айтуда, өлеңді жаттауда қолдануға болады. 

Мнемокестенің көмегімен мынандай мәселелерді шешуге болады: 



 

Тілді дамыту және сөздік қорды молайту; 



 

Есте сақтау қабілетін, ой-өрісін, зейінін дамыту; 



 

Ұсақ моторканы дамыту. 

Мысалы: Өзім жайлы әңгіме. 

 

1.Менің атым_________ 

   Анамның аты________ 

   Әкемнің аты_________ 

2.Менің інім,ағам бар. 

  (Әпке, қарындас, сіңлі) 

3.Анам_________болып жұмыс істейді. 

  Әкем_________ болып жұмыс істейді. 

4.Менің  әжем  _________тоқыма  тоқи  алады,ал  атам  _________бақшада  жұмыс 

жасағанды ұнатады. 

5.Біз  ағам  (інім,  әпкем,  сіңлім)  әжеммен,  атамның  саяжайында  дем  алғанды  жақсы 

көреміз.Біз онда орманға барамыз,шомыламыз. 

6.Біз өз отбасымызды жақсы көреміз. 

 

 

188 

 

Әңгімені құрастырғанда суретті баланың өзі салуына болады. 

 

«Сүйікті  жемісім»  атты  әңгімелеудің  жоспарын  құруға  болады.Алмұрттар  бұл 

жемістер.Олар  ағашта  өседі.Олар  жасыл  және  сары  түсті  болады.Бау-бақшада  өседі.Менің 

алмұртым  сары,  үлкен,  тәтті  және  дәмді.Алмұрттан  шырын  және  тосап  жасауға 

болады.Алмұрттар өте пайдалы.Оларда дәрумендер көп. 

Мнемокесте - есте сақтау қабілетін жеңілдететін және қосымша ассоцияларды құраумен 

есте сақтау көлемін кеңейтетін әр түрлі тәсілдердің жүйесі.         

Әдістеменің ерекшелігі заттардың бейнесін емес, ал оларды есте сақтау үшін таңбаларды 

қолдану. Бұл балаларға сөзді таңдау мен оны есте сақтауды біршама жеңілдетеді. Таңбалар 

тілдік материалға максималды жақындатылған. 

Балалардың  сөздік  қорларын  молайтып,  дамытып  дұрыс  жүйелі  түрде  өз  ойларын 

жеткізе білулері, есте сақтау қабілеттерін жақсарту үшін, кез-келген оқу іс - әрекетінде алға 

қойған  мақсатқа  жету  үшін,  мнемокестені  пайдалану  тиімді.  Зерттеу  мақсатында  оқу  іс  - 

әрекеттерінде  біз  үнемі  мнемокестені  пайдаланымыз.  Мысалы  көркем  әдебиет  оқу  іс-

әрекетінде тақырыптарды меңгеруде жүйелі түрде пайдаланған мнемокестелердің нұсқаларын 

келтірдік. 

Мотивациялық - қозғаушылықта балаларды шаттық шеңберіне тұрғызып бір-бірлеріне 

жылы лебіздерін білдіреді. Шаттық шеңберіндегі мәтінінің мазмұнына сай мнемокесте тақтаға 

ілінеді.  Бұл  балалардың  сөзбен  ғана  емес,  кесте  арқылы  көзбен  көріп,  көңіл  -  күйлерін 

қуанышқа бөлейді. [3,2-13б] 

 

 

189 

 

 

 

Ойын мнемокесте қолдану барысында ең басты элемент болып саналады. Мнемокестені 

қолдану әдісі - баланың ынтасын ұйымдастырылған оқу іс-әрекетке аударуға, көңіл қойғызуға 

, қабылдауын жеңілдетуге, білімді толық игеруге көмектеседі, эмоциялық бояу береді. 

Жұмбақ  жасырғанда  да  мнемокестенің  маңызы  зор,  жұмбақты  тыңдай  отырып, 

мнемокестені көре отырып, жұмбақтың шешімін тез табуға машықтандырамыз:   

 

 

 

 

Мнемокестелер тақпақтарды жаттаған кезде ерекше тиімді. Оның мазмұны мынада: әр 

сөзге  немесе  кішкентай  сөз  тіркесіне  сурет  (бейне)  ойдан  шығарылады.  Осылайша,  барлық 

тақпақтар сызба түрінде бейнеленеді. Бұдан кейін бала графикалық бейнені қолдана отырып, 

есте  сақтау  арқылы  тақпақты  бүтіндей  дыбыстайды.  Тақпақты  жаттауға  үйрету  үшін  керек 

суреттерді  қолдану  балаларды  қызықтырады,  ұйымдастырылған  оқу  іс  -  әрекетін  ойынға 

айналдырады.  Суреттермен  ілесе  жүретін  тақпақты  тыңдағаннан  кейін  бала  оны  біршама 

тезірек  есте  сақтайды.  Алдымен  таңдалған  тақпаққа  тірек  суреттерін  іріктеп  алу  керек. 

Суреттер  айқын  танылатындай  болуы  қажет.  Оны  оқығаннан  кейін  балалар  тірек  суреттері 

бойынша айтып береді. 

Оқу  іс-әрекеті  «Көркем  әдебиеті»    бойынша    «Қолғап»  өлеңімен  таныстыруда 

мнемокестені қолдандық. 

 

 

 

Қуан,шаттан,алақа

й!

 

Қуанатын күн 

келді.

 

Күліп шықты күн 

бүгін.

 

Қайырлы таң!

 

Қайырлы күн!

 

Шанамен зырлап желетін.

 

Шаңғы,коньки тебетін.

 

Аққала жасап ойнайтын.

 

Қай мезгіл деп ойлайсың? 

 

                                    (Қыс)

 

190 

 

           Қолғап 

Жоғалыпты қолбағым, 

Тыз-тыз етті қолдарым,  

Сорып аяз тастады, 

Естен кетпес тоңғаным. 

Қолғаптық жіп шығарып, 

Тоқыды әжем біз алып. 

Мен отырмын ұяттан 

Тоңғандай боп, қызарып. 

 

 

 

      

Балаларды оқу іс - әрекеттерді меңгертудегі көрнекілік, сөздік, ойындық, тәжірибиелік 

әдістердің  барлығы  қолданылады.  Қорыта  келгенде,  мнемокестелер  арқылы  оқыту 

балалардың тілдерін дамыту, танымдық, есте сақтау қабілеттері артады. Әр педагог балаларды 

оқытудағы қолға алған 

мақсаттарына жетеді.  Қоршаған ортамен таныстыру оқу іс  - әрекеттерін меңгеруде де 

табиғат, жануарлар, өсімдіктермен таныстыруда да мнемокестелерді қолдандық. [4,1-2б] 

 

17.01.2015

http://aida.ucoz.ru

3

Әңгімеле...

Бұл не?

Биіктігі.

Ағаштың бөлшектері.

Жапырақтарының пішіндері.

Жемістері.

Ағаштардың түрлері.

Күз мезгіліндегі ағаштар

.

Ақ қайың

Үйеңкі

Емен

Шетен

Қарағай

Шырша

21.04.2015

http://aida.ucoz.ru

2

Әңгімелеп бер

Бұл не?

Түсі.Дене бөлшектері.

Үстінде не бар?

Дауысы.

Немен қоректенеді?

Қалай қозғалады?

Тұратын орны.

Балалары.

Адамға пайдасы.

 

 

Балалардың  тақырыпты  меңгерулерін  жақсарту  үшін  инновациялық  технология 

мнемокестені  пайдалана  отырып,  балаларды  оқытудағы  көрнекілік,  ойындық,  сөздік, 

тәжірибелік әдістердің барлығы қолданылды; сұрақ - жауап, 

көрсету, түсіндіру әдіс - тәсілдері арқылы көздеген мақсатымызға жеттік. 

Инновациялар  бала  тұлғасына,  оның  қабілеттіліктерін  дамытуға  бағдарланған 

педагогикалық  практикада    қолданылатын  жаңа  әдістерді,  нысандарды,  құралдарды, 

технологияларды анықтайды. 

Қазақстанның заманауи даму сатысында білім беру үдерістерінде өзгерістер орын алуда: 

мектепке дейінгі білім беру жүйесіндегі педагогтардың назарын балалардың шығармашылық 

және  интеллектуалдық  дамуына,  эмоцияланды  еріктік  және  қозғалыс  аясын  түзеуге  бұра 

191 

 

отырып, білім беру мазмұны күрделене түсуде; дәстүрлі әдістердің орнын баланың танымдық 

дамуын белсендіруге бағытталған тәрбие мен оқытудың белсенді әдістері басуда.     

Мектепке  дейінгі  балаларды  оқытуда  мнемокестелерді  қолдану  өте  тиімді.  Оқыту 

барысында балалардың тақырыптарды меңгерудегі  құзыреттіліктерінің меңгерілу деңгейінің 

көрсеткіштеріннің  жоғарылауы  байқалады.  Оны  біз  төмендегі  келтірілген  балалардың 

құзіреттіліктерінің даму деңгейлерінің көрсеткіштерінен байқаймыз. [5,3-4б] 

Балалардың  құзіреттіліктерінің  даму деңгейінің көрсеткіштері 

Білім беру саласы: Қатынас 

Бөлімі: Көркем әдебиет 

2014-2015 оқу жылы 

 

                                 Бастапқы                                                                                             Аралық 

 

 

 

 

Қолданылған әдебиеттер: 

1.  Қазенова  Г.  Ойын  арқылы  оқыту.  //Бастауыш  метеп,  2001,  №4  12-13б.2.  Ортаев  Б. 

«Технологиялық мәдениет» ұғымының мәні // Қазақстан мектебі, 

3. Ж.А.Қараев  «Деңгейлеп саралап оқыту»  //  2-13б.  

4. Бодрова И.В.  «Мнемотехника для детей»  //  1-2б. 

5. Горохова О.В.  «Мнемотехника для детей» //  3-4б. 

 

 

 

жүктеу/скачать 29,2 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: