°дебиет теориясынан кјп нЅсєалы тест дайындау ѕшiн берiлетiн тапсырмалар



Pdf көрінісі
бет5/68
Дата08.04.2023
өлшемі1,27 Mb.
#80698
түріЛекция
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   68
Әдебиет теориясы – кӛркем әдебиеттiң болмысы мен бiтiмiн, әдеби 
шығарманың сыры мен сипатын, әдеби дамудың мағынасы мен мәнiн 
байыптайды. Ол әдеби шығарманың мазмұны мен түрiн, тiл ерекшелiктерiн, 
әдебиеттiң тектерi мен жанрларын зерттейдi. Әдебиет теориясы әдебиеттiң 
даму заңдылықтарын, кӛптеген шығармаларға, әдеби процеске ортақ сипат 
белгiлердi айқындайды. Кӛркем әдебиеттiң ерекшелiктерiн талдап таныту 
арқылы оны зерттеудiң тәсiлдерiн, негiзгi принциптерiн белгiлей отырып, 
әдебиеттiң қоғамдық ӛмiрмен байланысын ашады, идеялық, танымдық, 
Ұлттық және интернацио-налдық сипаттарын анықтайды, сондай-ақ 
кӛркемдiк әдiс, ағым, стиль мен жанрларды зерттейдi. 
Әдебиеттану ғылымының жоғарыда сӛз болған негiзгi салаларынан 
басқа жанама тараулары бар. Олар: мәтiнтану, тарихнама, библиография. 
Мәтiнтану (текстология) – шығарма мәтiнiнiң анық-қанығын сақталған 
қолжазбасымен, түпкi нұсқасымен салыстырып тексередi, жариялайды. Оның 
негiзгi мiндетi автордың жазғанының нағыз, дәл нұсқасын анықтап, ешбiр 
қоспасыз, қатесiз жариялау болып табылады. Ол – кӛркем шығарманың 
тұрақты тұпнұсқасын белгiлейдi, оның автор қолымен жасалған ақтық 
редакциясын анықтайды, әр алуан нұсқасын ӛзара салыстырады
кӛшiрушiлер тарапынан кеткен қателердi түзейдi. Текстологияның екi ӛзектi 



мәселесi бар: бiрi – ғылыми, екiншiсi – практикалық мақсат. Текстология 
“текстiң туу сыры”, “текстiң тұрақтану тарихы”, “текстiң басылу түрлерi” 
деген үш бӛлiмнен құралады. Текстология шығарманың авторын анықтайды, 
бүркеншiк есiм, лақап атқа дейiн тексередi. Текстология – ӛте-мӛте жауапты 
сала. 
Тарихнама (историография) – әдебиеттану ғылымының арнаулы 
мәселелерi бойынша зерттеудiң кӛлемi мен мәнiн, маңызын айқындайтын 
ғылым саласы. Ол әдебиет теориясының, тарихының, сынының ғасырлар 
бойғы тарихи дамуы туралы дәйектемелер мен деректердi қарастырады. Оны 
әдебиеттану ғылымының белгiлi бiр саласының, тақырыбының зерттелу 
жайы туралы мәлiметтер мен материалдар жинағы деуге болады. Тарихнама 
кӛбiнесе ғылыми мақсаттар үшiн қажет. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   68




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет