Аралиялар тұқымдасы – семейство аралиевые –Araliaceae
Сипаттамасы. Маньчужуриялық аралия сырт көрінісі бойынша пальма тәрізді. Ағаштың биіктігі 3-5 м жіңішке тармақты діңгегінің жоғары ұшындағы 45 см-ге дейінгі қалың сыпырғыға жиналған. Жемісі жиде тәрізді, көкшіл-қара түсті 5 сүйегі бар. Шілде-тамызда гүлдеп, қыркүйекте жеміс береді.
Таралуы. Аралия табиғи жағдайда, Қытайда, Амур облысының оңтүстік шығыс аймақтарында, Хабаровск пен Приморск аймақтарының оңтүстік бөліктерінде өседі. Дәрілік шикізаты. Тамырларын (Radces Araliae mandchuricae) күзде алғашқы аязға дейін дайындалады. Кептіргіштерде 300С жылуда немесе жақсы желдетілген бөлмелерде кептіреді.
Химиялық құрамы. Аралия тамырларында аралозидтер А,В,С деп талатын тритерпенді сапониндер бар, бұдан басқа дәрілік заттар минералды және ақуызды заттар мен көмірсулар смолалар, эфир майы бар.
Қолданылуы. Ғылыми медицинада тұндырмасы астенияда, гипотонида, депрессияда, тұмау алдындағы кезеңде, жүйке жүйесі мен эндокринді бездердің қызметінің бұзылуында қолданылады. Халық медицинасында өсімдікті экземада, нейродермитте, псориазда қолданады.
Көкшегүл тамырабақтары тамыррларымен – корневища с корниями
синюха - Rhizomata cum radicibus Polemonii
Көк көкшегүл – Синюха голубая – Polemonium coeruleum L.
Көкшегүлдер тұқымдасы – семеиство синюховые –Polemoniaceae
Cипттамасы. Биіктіге 35-120 см көпжылдық шөптесін өсімдік. Тамырсабағы қысқа, көптеген ұзын, жіңішке ашық түсті жанама тамырлары жауып тұрады. Бірінші жылы өсімдіктің тамыр жапырақтары өсіп шығады. Екінші даму жылында өсімдік гүлдеп, жемісін береді. Сабақ жапырақары кезекті орналасқан 7-13 жұп жапырақтары тақ салалы қауырсынды, жапырақтары жұмыртқа-қияқты, ұшы үшкір, шеттері тегіс, жалаңаш.
Гүлдері сыпырғы тәрізді ірі гүл шоғырын құрайды, гүл тәжі қоңырау тәрізді, терең бес салалы, әдемі көк түсті. Гүл тостағаншасы қоңырау тәрізді, 5-салалы, жемісінде қалып қояды. Жемісі – үш қырлы, домалақ қорапша, ішінде көптеген тұқымдары орналасқан.
Таралуы. ТМД-ның Европалық бөліктерінде, Сібірден Енисейге дейін таралған. Бұта араларында, орман шеттеріндегі ашық алаңқайларда, өзен жағалауларында өседі.
Достарыңызбен бөлісу: |
