Диплом ж±мысыныњ көкейтестілігі. Қазақстан Республикасының нарықтық экономикаға көшкендігін ірі өркениетті елдер мойындай бастады.
Ыстық қайрат, н±рлы ақыл, жылы жүрек
жүктеу/скачать 232 Kb.
|
. Бастауыш мектеп оқушыларына құлық тәрбиесін беруде Абай шығармаларының алатын ролі
- Бұл бет үшін навигация:
- Үйге тапсырма: Өлеңді мәнерлеп оқу. Өлеңнің өзіңе ұнаған жолдарын жаттап ал. Анкета
- І. сынып мұғалімі
- I. сынып мүғалімі
| Ыстық қайрат, н±рлы ақыл, жылы жүрек.
Осы үшеуінің басын қосып, оны үлкен күшке айналдыратын — ғылым. Ақыл, қайрат, жүректі бірдей ұста, сонда толық боласың елден бөлек. Яғни, осы үш қасиет бірігіп біліммен көзге түседі. Үйге тапсырма: Өлеңді мәнерлеп оқу. Өлеңнің өзіңе ұнаған жолдарын жаттап ал. Анкета Абай еңбектеріндегі кұлықтан тәрбиенің өлшеміңце орта мектеп жүйесіне ендіру мақсатымда. Сіздердің ой-пікірлеріңізді білгіміз келеді. Сіздің жауабыңыздың осы мақсатын жүзеге асыруға көмектесуі мүмкін. Сіздің жауабыңызға алдын-ала ризашылық білдіреміз. Жаңа бағдарламада Абай шығармалары қалай қарастырылып отыр? Бала тәрбиесінде Абай м±расын қашан, қай сыныптардан бастап, қапай оқытуға болады.? Абайдың кара сөздерін сабақта қоладануға байланысты ќандай әдіс-тәсідцерді пайдалануға болады? Абай шығармаларын пайдаланып балаларға қандай деңгейде адамгершілік тәрбиесін беруге болады? І. сынып мұғалімі Жаңа бағдарламада және оған сай жасалған "Әдебиетті" оқу пәніндегі Абай шығармаларының ішінде кейбір өлеңдерінен үзінділер берілген. Абай шығармалары бағдарлама бойынша бастауыштан бастап оқытылады. Әрине, б±л шығармаларды мұғалім көмегімен мәнерлеп оқу қарастырылған. Тіркестерге ерекше тоқталып, мағынасын ашу қашан да кажет. Абай барлық ќара сөзінде бейне бір оқушымен әңгімелесіп отырғандай, өзіне-өзі сұрақ қойып, оған жауап береді. Олай болса, әңгімелесу, с±рақ-жауап тәсіддері тиімді болмақ. Абай шығармаларының адамгершілік тәрбиесіне қосар үлесі мол. Абайдың шыѓармаларын пайдалана отырып окушыларға жоғары деңгейде тәрбие беруге болады. I. сынып мүғалімі "Ана тілі " оқу пәнінің жаңа бағдарлама бойынша Абайдың өлеңдері мен шығармаларынан үзінді берілген. Абай шығармаларын тек оқып, әсерлену үшін ғана емес, іс жүзінде қолдану, күнделікті өмірде пайдалану үшін жазылғанын түсіну керек. Абай м±расында балаға берілетін тәрбиесі Абайдың даналығы мен өсиетін балалардың жас кезеңінен бастап бойларына сіңіре беру үшін халқының сөз өнерін еркін қолдана білуі мен шешендік талантына төнті ету үшін сол арқылы балалардың сөз өнеріне сүйіспеншілігін оятуға халқының әдет-ғұрып, салт-санасы, дәстүрлерімен тәрбиелейді. Абайдың қара сөздерін оқыта отырып, балаларды жан-жақты тәрбиелеу бағыт-бағдар береді. Сабақта қолдануда тірек-сызба әдісімен пайдалануға болдады. Абай шығармаларын оықта отырып өмірге деген көзќарасы, қызығушылығы, адамгершілік пен табиғатќа деген сүйіспеншілігін сонымен бірге баланың жүріс-т±рысын, мінез- қ±лқын тєрбиелеуді кµрсеткен. Б±л арқылы төрбиенің жоғары дсңгейін кµрсетеді. Абай еңбектеріндегі құлықтан тәрбиенің өлшемінде жалпы білім беретін мектеп жүйесінек ендіру мақсатымда. Сіздердің ой-пікірлеріңізді білгіміз келеді. Сіздің жауабыңыздың осы мақсатын жүзеге асыруға көмектесуі мүмкін. Сіздің жауабыңызға алдын-ала ризашылық білдіреміз. 1.Жаңа бағдарламада Абай шығармалары қалай қарастырылып отыр? 2. Бала тәрбиесінде Абай мүрасын қашан, қай сыныптардан бастап, қалай оқытуға болады.? 3. Абайдың ќара сөздерін сабақта қоладануға байланысты қандай әдіс-тәсілдерді пайдалануға болады? 4. Абай шығармаларын пайдаланып балаларға қандай деңгейде адамгершілік тәрбиесін беруге болады Мұғалімдер мен оќушылар арасында анкеталық сұрақтар жүргізіп мынадай қорытындыға келдім. Мұғалімдерге анкета жүргізген себебім олардың Абай туралы білетін білімдерін анықтау еді. Өз іс тәжірибемде қоладанған мәселелерді анықтау еді. Бүгінгі күннің өзекті мәселесі-адемгершілік тәрбиесі. Оқушының жүрегіне ізгілік егу болып табылады Абай шығармаларын оқыту. М±ғалімдерге қойған бірінші с±рағымның жауабы өзімді толық қанағаттандырмады. Себебі: оқулықтарға ғана сүйенген, ізденіс ж±мыстары байқалмайды. Өзім орыс сыныбында м±ғалім болсам да, оқушыларға Абайдың шығармаларын қазақ тілі сабағы бағдарламасына енгізіп отырдым. Екінші с±раққа тоқталсақ м±ғалімдер өзінің шеберлігін танытты, жауаптарына қанағаттандым. Үшінші с±раққа жауап жазғанда олар тек бағдарламамен шектелгені байқалады. Терең ізденіс ж±мыстары байқалады. Менің ойымша олардың Абайдың қара сөздерін толық сабақта тиісті деңгейде берілмейтіні байқалады. Мысалы, «Ғылым таппай мақтанба» өлеңінде 25,38,42,44 – қара сөздерінен үзінді келтіруге болады. Жаңа технологияны әр сабакта тиімді қолдаТөртінші с±раққа өте жақсы жауап берген. Мүғалімдердің Абай шығармаларын пайдалана отырып балаларға адамгершілік тәрбиесін жоғары деңгейде беріп отырды. 1. Абайдың жыл мезгідцеріне арнап жазған қандай өлењдері бар? 2. Абай атындағы қандай мәдени орыңдарды білесіңцер? III. Жаңа сабақ. Жоспар. Мұғалімнің кіріспе сөзі. Текстпен таныстыру. Сөздік жұмыс. Мысалды рольдерге бөліп оқыту. Алған білімдерін тексеру. Әр бөлімге ат қою. Тіл дамыту жұмысы. "Абайтану" дәптерімен жұмыс. Сабақты қорытындылау. Үйге тапсырма. ІV. Кіріспе сөз. Оқушылар, біз бүгін Абай атамыздың аудармасы "Шегіртке мен құмырсқа" мысал өлеңін оқимыз. Қазақ халқын жер бетіне танытқан да, ұлы халықгардың еңбегін казаққа таныстырған да Абай атамыз болған. Ол орыс ақындарының өлеңдерін қазақшаға аударды. Көбінесе ол Крыловтың мысадцарын қазақшаға аударды. Ол мынадай мысалдар: "Қарға мсн түлкі", "Бақа мен өгіз", "Есек пен бұлбұл", "Шегіртке мен құмырсќа". Мысал — қызықты қысқа шығарма. Ол өлеңмен де, қара сөзбен де жазылады. Тек адамдар ғана емес, хайуанат-жәндіктер де,түрлі зат-нәрселер де мысал қаһарманы болып әрекет етеді, бірақ - бұған ќарап мысалды ертегі деуге болмайды. Мысал жазушы жануарды, құстар мен өсімдіктерді суреттегенде адамға тән қасиеттерді дарытады, сол арқылы адамдар бойындағы кемшілікті, мінді күлкіге айналдырып, жақсылықгы, адамгершілікіті дәріптейді. Мысалдың әрбір кейіпкерлері белгілі бір қасиеттердің иесі, бейнесі ретінде алынады. Мысалы, түлкі - ќ±, екі жүзді алдамшының, қасқыр - қара жүрек қатыгездің, ашқарақ, жауыздың, есек — топас, дүлейдің, қой — момынның, жуасытң бейнесінде көрінеді. Әр мысалда түйінді ой болады. Ол мысалдың басында не аяғында болады. Сөйтіп мысал дегеніміз - өнег айту сипатындағы шағын шығарма. Мысал жазудың шебері И.А.Крыловтың шығармасына Абайдың зор ынта қойып қазақ тіліне аударуы тегін емес. Өйткені ол мысалдарда сыналған жайлар, мәселен, надандық, жалқаулық,мақтаншақтық, т.б. қазақ топ-ырағында да бар еді. жүктеу/скачать 232 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|