2.2. Ана тілі оқу сабағында Абай еңбектерін негізге ала отырып, өз іс-тәжірибемде оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту.
Тәртіпке бойынсүну ең алдымен оқушының өз басына қаншалықты пайдалы екендігін Абай Құнанбаев шығармалары арқылы ұғындыру мүмкіндігі мол. Отыз екінші қара сөзінен мынандай үзінділер оќушыларға жаттатып, әр кез ескеруді үйрету пайдалы әдет дағдылар қалыптастыру кепілі:
Бір ғана білмектің өзін дәулет біл.
2. Білмегенді берік ±стап, білмегеніңді білсем екен деп үміттен.
3.Әрбір естігеніңді, көргенінді жақсы ±ғып ал.
19- ќара сөзінен:
Істеген жақсы нәрселерінді ескер, жаманнан сақтан.
Естігеніңці ќайта с±рап ал.
Естігеніңді ±ғайын деп ±мтыл.
Осы бағыттағы оќушылардың бойында тәртіпке бойынсүну сезімдері мен дағдыларын ќалыптастыруда, Абай шығармаларынан көптеген материал тауып пайдалануға болады.
Бастауыш сыныпта жүргізілетін оқушылармен тәрбиелік ж±мыста Абай шығармаларын пайдалануда, тәртіпке бойыс±нуға тәрбиелеуді жалғастырумен қатар еңбекгену дағдыларын кдлыптастыру аркау алынады. Б±л жастағы оќушыларға ең адцымен оќу, білім алуға өрекеттену, білу үшін шамасының жеткенінше ±мтылудың өзі еңбек екендігін түсіндіру.
Абай шығармаларындай еңбек тәрбиесіне қатысты тәрбиелік іс-шараларын жүзеге асыруда пайдалану мүмкіндігі көптен бері айтылып келе жатқандықтан ол ұстаздарға таныс. Мысал:
Түбінде баянды еңбек салған,
Жасында оқу оқып, білім алған,
Би болған, болыс болған єнер емес,
Еңбектің бұдан өзге бәрі жалған.
Мұғалімдерге Абай өлеңдерінің жолдарын жаттатып ќазіргі заман тұрғысынан түсіндіру, бұл басты мақсат.
Абай шығармалары арқылы тәрбиелеудің арқауы:
"Өзіңе сен, өзінді алып шығар, Еңбегің мен ақылың екі жақтап..."
етіп осыларға сүйене отырып, әркім өзіне сенімді болуы үшін әділ, ақылды болуға, адал еңбектенуге кедергі болатын өтірік, ±рлық, мақтаншақгық тағы басќа жаман ќылықтардан аулақ болса ғана өзіне сенімді бола алатынын ұғындыру.
Мысалы Абайдың:
Бес нәрседен қашық бол,
Бес нәрсеге асық бол,
Өсек , өтірік, мақганшақ,
Еріншек, бекер мал шашпақ,
Бес дүшпаның білсеңіз,
Талап, еңбек, терең ой,
Қанағат, рахым, ойдап қой,
Бес асыл іс көнсеңіз.
"Бес нәрсенің әрқайсысының мәнін ашып, маңызын түсіндіру - өзіне сеніп, пікірін оқушыларға жеткізуді талап етуде. Мүғалім әр оқушыға "мен қандаймын деген сүраққа өте кең болмаса да жауап берулерін үйымдастыруда.
Достарыңызбен бөлісу: |
