Дипломдық ЖҰмыс мамандығы «5В072800 Қайта өңдеу өндірістерінің технологиясы»



бет9/24
Дата11.11.2022
өлшемі203,81 Kb.
#49387
түріДиплом
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   24
Байланысты:
dip -osimdik-tektes-tagamdyq-may-ondirudin-tehnologijalyq-urdisterin-zertteu-2018-54

Көмірсутегілері. Көмірсутегі құрамы өсімдік майларында көп емес және жалпы қосындысында мынаны құрайды (%): күнбағыста – 0,0135, жержаңғақта – 0,019, мақтада – 0,025.
Көмірсутегілер басқа заттармен қатар (альдегидтермен, кетондармен және т.б.) майларға иіс пен дәм береді. Көмірсутегілерде, әсіресе қойылтылған түрде, қолайсыз иіс пен дәм бар. Сондықтан оларды майлардан аластататын қажетсіз қоспалар деп есептейді.


1.2 Майлардың жіктеленуі

Бастапқы шикізатқа қарай майлар екі негізгі топқа - өсімдік және жануар майлары болып бөлінеді.


Бөлме температурасындағы майлардың консистенциясына қарай бұл екі топтағы майлар қатты және сұйық болып бөлінеді. Консистенция триглицеридтердің химиялық табиғатымен анықталады.
2 кестеде майлардың жіктелу сұлбасы келтірілген.


1.3 Майлардың физикалық қасиеттері

Өсімдік және жануар майларының бірқатар жалпы физикалық қасиеттері бар, олар майлы қышқылдарының триглицеридтер молекулаларындағы құрамы, құрылымы мен орналасуымен анықталады.


Майлар судан жеңіл: олардың тығыздығы 900-980 кг/м3 аралығында, бөлме температурасы жағдайында май тығыздығы төмендейді.
2 кесте
Майлардың жіктеленуі



I. Өсімдік майлары

Сұйық

Зығыр, сора майлары
Мак, күнбағыс, мақта, соя майлары
Зәйтүн, қыша, рапс майы
Майсана (касторовое) майы

Қатты

Кокос майы
Какао майы

II. Жануар майлары

Сұйық

Кит майы, нәлім (треска) бауырының майы, майшабақ майы

Қатты

Сүтқоректілердің сүтті майлары
Сиыр майы

Эфир майларына қарағанда, өсімдік және жануар майлары қағаз бетінде дақ (қыздырған кезде кетпейтін) қалдырады.


Өсімдік майларының молекулалық массасы - 860-940 аралығында, жануар майларының орташа молекулярлық массасы жобамен 840. Майдың ұшпау қасиеті олардың жоғары молекулалық массасымен түсіндіріледі.
Температура 250 °С жоғары болса да майлардың нағыз қайнауы байқалмайды. Температура 250-300 °С аралығында майлардың химиялық ыдырауы басталады, сонымен қатар майға берілетін қатты жағымсыз иісі бар ұшпа термиялық таралудың өнімі (акролеин) пайда болады.
Майлардың тұтану температурасы 300 °С жоғары, олар зорға жанады. Төмен жылуөткізгіштігімен сипатталады.
Майлардың тұтқырлығы температура көтерілген сайын азаяды, температура төмендегенде – өседі.
Майлар жарық сәулелерін сындырады. Сындыру көрсеткіші майлардың ұқсастығын және тазалығын білдіреді.
Майлардың аса қажет қасиеті – еру мүмкіндігі. Суда майлар ерімейді. Бірақ эмульгаторлар араласқанда олар эмульсия деп аталатын сумен тұрақты қабаттарға бөлінбейтін жүйелер құруы мүмкін. Майлар көптеген органикалық еріткіштерде жақсы ериді.
Майлардың әртүрлі ұшпа заттарды сіңдіретін қабілеті бар, бұл олардың органолептикалық қасиеттеріне кері әсер етуі мүмкін. Бұл жайды майларды сақтауды ұйымдастырғанда ескеру қажет.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   24




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет