Дипломдық жоба мамандығы / білім беру бағдарламасы: 5В011300 «Биология» Ақтау 2022
Оқушыларды биология сабағында функционалдық сауаттылыққа баулу
жүктеу/скачать 0,9 Mb.
|
БЕКЗАТтыкіғой
| 2.2. Оқушыларды биология сабағында функционалдық сауаттылыққа баулу
Мектеп оқушыларын PISA-ға дайындау тек мазмұндық білімге ғана емес, сонымен қатар проблемаларды шешу, сыни ойлау және аналитикалық пайымдау сияқты жоғары деңгейлі ойлау дағдыларын дамытуға бағытталған тұтас көзқарасты талап етеді. Сынақтан өтушілерді PISA-ға дайындау үшін көптеген іс шаралар жасау қажет. PISA-да табысты болу үшін оқушыларда пән бойынша мықты негіз болуы керек. Мұғалімдер оқушылардың пәннің іргелі ұғымдары мен принциптерін жақсы меңгеруін қамтамасыз етуі керек. Оқушыларға тестте табысқа жету үшін қажетті стратегияларды үйрету өте маңызды. Оларға тест форматын түсіну, уақытты тиімді басқару және сұрақтарды мұқият оқу кіреді. PISA студенттердің шынайы мәселелерді шешу қабілетін бағалайды. Мұғалімдер оқушыларға алған білімдерін қолдана отырып, сабақта есептерді шешуге мүмкіндік беруі керек. Оқушыларды ақпарат көздерін бағалауды және біржақтылықты анықтауды қоса алғанда, оқып жатқан ақпарат туралы сыни тұрғыдан ойлауға ынталандыру керек. PISA студенттердің топпен жұмыс істеу қабілетін де бағалайды. Мұғалімдер студенттерге топтық жобаларда және пікірталастарда әріптестерімен бірлесіп жұмыс істеуге мүмкіндік беруі керек. PISA студенттердің цифрлық сауаттылық дағдыларын тексереді. Мұғалімдер технологияны оқытуға кіріктіруі және студенттерге мәселелерді шешу және өз идеяларын жеткізу үшін технологияны пайдалану мүмкіндігін беруі керек. Мұғалімдер студенттерге олардың жетістіктері, соның ішінде жақсартуды қажет ететін бөліктері туралы үнемі кері байланыс беріп отыруы керек. Бұл кері байланыс студенттерге оқу күш-жігерін шоғырландыру қажет және жұмыс жасау қажет аймақтарды анықтауға көмектеседі. Осы стратегияларды жүзеге асыру арқылы мұғалімдер өз оқушыларын PISA-да табысқа жетуге дайындауға және шынайы әлемде табысты болу үшін қажетті дағдыларды дамытуға көмектесе алады. PISA сұрақтары сыни тұрғыдан ойлау дағдыларын бағалауға арналған, сондықтан мұғалімдер өз оқушыларында осы дағдыларды дамытуға назар аударуы керек. Мұны студенттерді ақпаратты талдауға, бағалауға және синтездеуге ынталандыру арқылы жасауға болады. Мұғалімдер топтық жұмыс, пікірталас және практикалық жұмыстар сияқты белсенді оқуды ынталандыратын оқыту әдістерін қолдануы керек. Бұл студенттерге PISA бағалауында табысқа жету үшін қажетті дағдыларды дамытуға көмектеседі. Мұғалімдер өз оқушыларымен сабақтағы жұмысы туралы да, тәжірибені бағалау бойынша да үнемі кері байланыс беріп отыруы керек. Бұл студенттерге өздерінің күшті және әлсіз жақтарын түсінуге және қажет болған жағдайда түзетулер енгізуге көмектеседі. Мұғалімдер практикалық бағалауды ұсыну және олар көруі мүмкін сұрақтардың әртүрлі түрлерін түсіндіру арқылы студенттерге PISA емтиханымен және бағалау форматымен танысуға көмектесуі керек. PISA сұрақтары нақты жағдайға негізделген, сондықтан мұғалімдер өз сабақтарында газет мақалалары мен ғылыми журналдар сияқты шынайы материалдарды пайдалануы керек. Бұл студенттерге оқып жатқан нәрселерінің өзектілігін көруге және оларды бағалауға жақсырақ дайындауға көмектеседі. №1 Білім инновация лицейінде практикадан өттім. Практикалық жұмысымыз активті форматта өтті. Яғни практика өту барысында біз басқа мұғалімдердің сабағын тыңдап қана қоймай өзіміз де сабақ беріп отырдық, аптасына үш рет сабақ бердім және аптасына бір рет жетекшімнің сабағына қатыстым. Практика барысында тек бір ғана классқа сабақ бермей, апта сайын класстарды ауыстырып отырдым. Сабақта дипломдық жұмыстың тәжірибе бөліктерінің эксперименттерін жасадым. Оқушылардың биология пәнінен функционалдық сауаттылықтарын тексеретін PISA-ның бірнеше тапсырмаларын біріктіріп, толық бір толыққанды емтихан жасалынды. Бұл емтиханды 20 оқушы тапсырып шықты. Әр оқушыға емтихан парақтары таратылды. Емтиханда суреттегі тапсырмалар берілді. "Тамақ тізбегі энергияның бір тірі заттан екіншісіне қалай ауысатынын көрсетеді. Қоректік тізбек энергияны жеу арқылы тасымалдайтын тірі заттардың тізбегінен тұрады. Қоректену тізбегіндегі бірінші тірі зат әрқашан өсімдік болып табылады. Күннің энергиясын өз қорегін жасау үшін пайдаланады.Бұл энергия өсімдіктің жапырақтарында,сабақтарында,тамырларында сақталады.Қоректік тізбектегі келесі тіршілік иесі өсімдікті жейтін жануарлар. Бұл жануарлар шөпқоректілер деп аталады. Қоректену тізбегіндегі келесі тіршілік иесі – етқоректі, ол шөпқоректілерді жейді.Жыртқыш шөп қоректі жануарларда жинақталған энергияны қозғалу және өсу үшін пайдаланады. Басқа тірі заттардың қалдықтары мен өлі заттарын ыдырататын ыдыратушы.Декомпозиторлар жинақталған энергияны қайтадан қоршаған ортаға шығарады, содан кейін өсімдіктер оны қайтадан пайдалана алады". Сұрақ 1: Қоректену тізбегіндегі қай тіршілік иесі әрқашан күн энергиясын өз қорегін жасау үшін пайдаланады? а) Шөпқоректі жануар б) Жыртқыш в) ыдыратушы г) өсімдік Жауабы: г) Өсімдік Сұрақ 2: Қоректену тізбегіндегі өсімдіктерді жейтін тізбек? ................................................................................................................................ Жауабы: Шөпқоректілер, екінші тізбек, осы секілді жауаптар қабылданады Тірі организмдер тіршіліктің ең кіші бірлігі жасушалардан тұрады. Жасуша теориясы - бұл жасушалар мен тірі организмдер арасындағы қарым-қатынастың кең таралған түсіндірмесі. Бұл теория бойынша барлық тірі организмдер жасушалардан тұрады және тіршілік процестері жасушаның ішінде жүреді. Прокариот пен эукариот жасушаларының негізгі айырмашылықтарының бірі - эукариот жасушаларында жасушаның генетикалық материалы бар шынайы ядро бар, ал прокариот жасушаларында шынайы ядро болмайды. Тағы бір маңызды айырмашылық - эукариоттық жасушалар прокариоттық жасушаларға қарағанда әдетте үлкенірек және күрделірек. Сұрақ 3: Жасуша теориясы дегеніміз не? A) Жасушалар мен тірі организмдер арасындағы қарым-қатынастың жалпы қабылданған түсіндірмесі B) Жасушаның бөліну процесі C) Жасушаларды микроскоппен зерттеу әдісі Жауап: A) Жасушалар мен тірі организмдер арасындағы қарым-қатынастың жалпы қабылданған түсіндірмесі Cұрақ 4: Прокариот пен эукариоттық жасушалардың негізгі айырмашылығы неде? A) Жасушалардың мөлшері B) Жасушалардың күрделілігі C) Шынайы ядроның болуы Жауабы: C) Шынайы ядроның болуы Cұрақ 5: Эукариоттық жасушалардың прокариоттық жасушалардан артықшылығы неде? A) Олар әдетте үлкенірек B) Олар негізінен қарапайым C) Олардың құрамында органеллалар аз Жауап: A) Олар негізінен үлкенірек Бір топ зерттеушілер әлемнің әртүрлі бөліктеріндегі аралар популяциясына пестицидтердің әсерін зерттеді. Олар аралардың кейбір түрлері пестицидтерден аз зардап шеккенімен, басқалары дақылдардың тозаңдануына кері әсерін тигізуі мүмкін санының айтарлықтай төмендеуін байқады. Сұрақ 6: Оқылымға сәйкес, зерттеушілер зерттеуінің негізгі бағыты не? A) Пестицидтердің ауылшаруашылық дақылдарының өніміне әсері B) Ара популяциясының азаю себептері C) Ара популяциясы мен дақылдардың тозаңдануы арасындағы байланыс D) Пестицидтердің қоршаған ортаға кері әсері Жауабы: C) Ара популяциясы мен дақылдардың тозаңдануы арасындағы байланыс Сұрақ 7: Зерттеушілер пестицидтердің аралардың әртүрлі түрлеріне әсері туралы не байқады? A) Пестицидтермен аралардың барлық түрлері бірдей әсер етеді B) Аралардың кейбір түрлеріне басқаларға қарағанда пестицидтер көбірек әсер етеді C) Пестицидтер ара популяциясына әсер етпейді D) Пестицидтерді қолдану есебінен ара популяциясы көбеюде Жауабы: B) Аралардың кейбір түрлері басқаларына қарағанда пестицидтерден көбірек зардап шегеді Сұрақ 8: Ара популяциясының азаюының ықтимал салдары қандай? A) Төмен сапалы дақылдар B) Ауылшаруашылық дақылдарына жоғары баға C) Кейбір ауылшаруашылық дақылдарының қол жетімділігінің төмендеуі D) Ауыл шаруашылығы дақылдарының тозаңдануына кері әсері Жауабы: D) Ауыл шаруашылығы дақылдарының тозаңдануына кері әсері Емтихан тапсырылмай жатып оқушыларға бұл емтихан жәй ғана тәжірибелік емтихан екені және бұл ешқандай бағаларына әсер етпейтіні ескертілді. Сондықтан оқушылар еш қобалжымай емтиханды байыпты тапсырып шықты. Осындай алда келетін емтихандарды оқушылар тапсырмай жатып сол секілді емтиханардарды өзіміз алатын болсақ, бұл оқушыларға үлкен көмек болып, олар емтиханнан өздерінің қалаған баллын жинай алады. Оқушыларға осы секілді тестті тапсыртқызу арқылы, оқушыларды шынайы PISA емтиханына дайындаймыз. Оқушылар келесі кезекте осындай сұрақтарды көрген кезде қобалжымай тестті өте жоғары дәрежеде орындап шығады. Оқушылар келесі емтихандарда жоғары нәтиже көрсететін болады. жүктеу/скачать 0,9 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|