Дженнифер рис



Pdf көрінісі
бет6/9
Дата24.03.2017
өлшемі0,62 Mb.
#10299
1   2   3   4   5   6   7   8   9

 

Паркермен шайқас

 

 

Қыркүйектің  алғашқы  күндерінің  бірінде  сабақ  оқып 

отырғанда, Поттс ханым кенет былай деді: 

 



 

Сен мектепке енді қашан барасың, мұғалімің саған 

риза

 

болып қалар. 



 

Сабақтың  басталғанына  Джек  қуанышты  екенін 

мойындады.  Бірақ  бір  аптадан  кейін  Джектің  ӛмірі 

біршама  ӛзгерді.  Мектепке

 

келгенде


ол

 



Перси  мырза 

басқа сыныпты алғанын естіді. Үлгерімі нашар сыныпты, 

жаңадан  келген

 

кең  иықты



 

Паркер  атты  кісі  алды.  Ол 

есептегіш  құралдарды,  лекция  жазылған  таспаларды 

жинап  тастап,  сӛреден    ескі

-

құсқы


 

оқулықтар  алып 

шықты. 

 



 

Бәрің  жақсылып  тыңдап  алыңдар,  даладан 

жиналған  кезбелер!  –

 

оның  дауысы  діріл  қақты.  –



 

Мен 


сендерге ескі әдістеме бойынша әріптерді және кӛбейту 

кестесін  үйретемін.  Жазып  және  оқып  үйренбейінше, 

мектептен кетпейсіңдер! Түсіндіңдер ме? 

 

Джек оны бір кӛргеннен ұнатпады, сондықтан аяғын 



үстелге қойып, шылым тұтатты.

 

Паркер мырзаның алып 



денесі сол сәтте

-

ақ оның



 

тӛбесінен тӛнді. 

 


 

53 


 

Мен  сенің  ісіңмен  таныспын,  Джонсон,  –



 

деп,  ол


 

қызарып  кеткен  кӛздерін  Джекке қадады.  –

 

Мен  сені  де 



сабаңа түсіремін!

 

―Шешілді,  –



 

деп  ойлады  Джек  шылымы  Паркердің 

аяқ  киімінің  ӛкшесінде  ӛшіп  жатқан  кезде.  –

 

Мен  сенің 



айтқаныңа ешқашан кӛнбеймін»

Осы  күннен  бастап  олардың  арасында  ашық  соғыс 



басталды.  Паркер  мырза  үшін  Джек  саусағын  да 

қимылдатқан

 

жоқ.  Сыныптастарын  да  еңбектенбеуге 



итермеледі.

 

Сабақтан 



кейін 

автобуспен 

ауылға 

жақындағанда,  кей  кездері  пошташының  полковниктің 



үйінде  ағаш  бұтақтарын  жинап  жүргенін  кӛреді.  Сол 

кезде  оған

 

уәде  етілген  велосипед  туралы  ӛкінішті  ой 



келетін. 

 

Дене шынықтырудан Джектің жағдайы



 

мәз емес еді. 

Сыныптастарының 

арасында 

футболдан 

жақсы 


ойнайтынын  білгенімен,  ол  ӛз  жетістігімен  дене 

шынықтыру  мұғалімін  қуантқысы  келмеді.  Мұғалім 

Рансон оған бекер айғайлайтын. 

 



 

Неге  сен  ӛзіңді  ақымақ  етіп  кӛрсетесің,

 

Джек?  –


 

деді  Петя  оны  мектеп  дәлізінде  кездестіріп  қалып. 

Футбол  алаңында  болуы  қажет  болса  да,  Джек  бұл 

жерде  уақытын  бекер  кетіріп  тұр  еді.

 



 



Егер  мұндай 

ақымақ болмасаң, сен Англияның намысын қорғар едің! 

                                                               

Уақыт


 

ӛткен сайын, Паркер мырзаның ашуы

 

күшейе 


түсті.

.. 


 

Мына  Джонсонды  ақыл



-

есі  кем  балаларды 

оқытатын  жерге  жіберу  керек,  –

 

деп  мәселе  кӛтерді



 

ол 


бір  күні  мұғалімдер  бӛлмесінде.  –

 

Оған  тӛзу  мүмкін 



емес



 

Қайдам,


 

 



деді  Перси  мырза  ыдысқы  кофе  құйып 

жатып.  –

 

Ӛткен  жылдың  соңында  ол  ӛте  жақсы 



еңбектенген. 

 



 

Сендер,  жас  ұстаздар,  барлығың  бір  қамырдан 

иленгенсіңдер

 



 

деп  айқайлады

 

Паркер  мырза



Ашуланғаннан

 

оның желкесі  қызарып  кетті.  Сендер  ӛте 



жұмсақсыңдар!  Бұл  қазіргі  дәуір  тәрбиесінің  қателігі. 

Қазір мен ректорға барып, Джонсонды ауыстыру туралы 

сӛйлесемін.

 


 

54 


Ол абдырап қалған

 

Перси мырзаның сыртынан есікті 



тарс жауып шығып кетті

.  


Келесі  күні  тағы  да  Джек  дене  шынықтыру  сабағы 

кезінде  дәлізде  жүргенде,  оған

 

уақытын  қалай  ӛткізу 



жайында ой келді. Ол кӛп қағаздар тауып алды да, оған: 

―Жұмыс


 

істемейді!‖  деп  жазып  шығып,  мектептегі 

барлық  дәретханалардың  есігіне  жапсырды.  Бүкіл

 

мектеп  әбігерге  түсті.



 

Джек  Паркер  мырзаның  сол 

кездегі бет

-

жүзін кӛріп, рахаттанып қалды.



 

 



Қазір сен менімен бірге ректорға барасың

балақай 



 

деп  айқайға  басқан  ол,  Джекті  дәлізбен  сүйретіп 



әкетті. 

 

Ректор  тек  әзілдеп  қоймай,  Паркер  мырзаға  біраз 



ӛкпелі  де  еді.  Кеше  ғана  сіз,  Паркер  мырза,  мына 

баланың  үлгерімі  тӛмен  деген  едіңіз.  Егер  олай  болса, 

ол  неге  түсінікті

 

етіп



 

және  бірнеше  рет  ―Жұмыс 

істемейді!‖  деп  жаза  алған?  Оның  үстіне,  Джонсон, 

Паркер мырзаның кеңесі бойынша, осы жылы мен саған 

мектеп психологымен кеңесуді белгілеп қойдым. 

 

Джекті  тәртіпке  шақырып



 

біраз


 

ұрсысқаннан  кейін

қолын сілтеп,



 

екеуін де босатты. 

 

Дәлізге шыққан кезде Паркер мырза былай деді:



 

 



Тыңда, Джонсон, менің мақсатым –

 

қайтсем



 

де

 



сені 

ақыл


-

есі  кеміс  балаларды  оқытатын  мектепке  жіберу, 

сол  үшін  бар  мүмкіндікті  жасаймын.  Осы  жерден

 

сенің 



кӛзіңді құрту

 

мен үшін рахаттың рахаты. 



 

Күлер


 

шамасы  болмаса  да,  Джек  әдейі  мысқылдай 

күлді.  Егер  ол  Лонгфилдты,  Ярвистер  отбасын,  Поттс 

ханымды,  орманды  және  күшіктерді  тастап  кетсе, 

олармен  не  болар  екен?  Ол  шешінетін  бӛлменің  есігін 

жауып  алды  да,  ӛмірінде  бірінші  рет  сиынды:  ―Құдай, 

егер  сен  мені

 

шын  мәнінде  сүйетін  болсаң,  олар  маған 



еш нәрсе істей алмауына кӛмектесші!‖ 

 



 

Саған  бүгін  не  болған,  бала?  –

 

деп  жақтырмады 



Поттс  ханым.  Кеш  батып  бара  жатқан  кез

Олар  Джек 



ертерек  шауып  дайындап  қойған  отынның  қасындағы 

жағулы


 

пештің  жанында,  тағы  да  оқумен  айналысып 

отыр, бірақ Джектің кӛз алдында әріптер билеп кетті. 

 


 

55 


 

Осы жерге оқу үшін тағы келемін бе



келмеймін бе, 

білмеймін, –

 

деді Джек еңсесі түсіп.



  

 



Ол

 

не дегенің? –



 

деп тап берді оған қария. 

 



 



Олар  мені  ақыл

-

есі  кеміс



 

балалардың  мектебіне

 

жібермекші



Біраз  ұрысып

 

алып,  Поттс  ханым  оның  себебін 



сұрады. 

 



 

Мәселе  мынада,  –

 

деп  түсіндірді  Джек,  –



 

Осы 


жылы  мен  бір  мұғалімге  жек  кӛрініштімін.  Мен  оны  жек 

кӛрген сияқты, ол да мені жек кӛреді. Мен оған ерегесіп, 

ешнәрсе

 

жасағым  келмегендіктен,  ол  психологты 



шақырып, менің осы жақтан кетуім үшін жан салып жүр. 

 



 

Сен


 

соншалықты

 

ақымақ  па  едің!  –



 

деп  күңкілдей 

сӛйледі

 

Поттс ханым. 



 

 



Оны  қалай  түсінуге  болады?  –

 

деді  уайыммен



 

Джек. –


 

Мен жақсы оқимын ғой, әлде олай емес па?

 



 



Әрине,  –

 

деді  ол,  –



 

бірақ  сен  еңбектенуден

 

бас 


тартып,  ол  жендетке  жол  бересің.  Ал  сен  бойыңдағы 

қабілетіңді кӛрсетіп, оны ақымақ қыла аласың. Психолог 

дәптеріңді  кӛрсе,  ой

-

пікірін  мұғаліміңе  айтады,  сосын



 

уақытын  бекерге  ысырап  еткенін  де  айтады.  Оның 

жазасын  берудің  дұрыс  жолы  –

 

осы,  –



 

деп  аяқтады  ол 

отты кӛсеумен ашулана кӛсеп жатып.

  

Түнімен  осы  жайында  ойлап  жатқан  Джекке  бұл 



жоспар тіпті ұнап кетті. 

 

Келесі  күні  мектепте  Паркер  мырзаны  ойламаған



 

нәрсе  күтіп  тұр  еді.  Ол  дәптерлерді  үлестіргенде,  Джек 

ӛзінікін алды да, дереу іске кірісті. Ол күні бойы партада 

иіліп  отырып,  кӛптеген  тапсырмаларды  орындады. 

Кешке  таман  Паркер  мырза  таң  қалғаннан  не  істерін 

білмеді.  Олардың  арасындағы  кикілжің  жалғаса  берді. 

Ол

 

Джектің  шамасы  жетпейді



-

ау

 



деген  тапсырмаларды 

оған  кӛптеп  беретін  болды.  Ал  Джек  болса  бар  күшін 

салып,

 

берген  тапсырмаларының



 

бәрін  дұрыс  орындап 

шықты.  Оған  бір  сағат  бойы  отырып  орындайтын

 

үй 



тапсырмаларын

 

да берді. Ол бұл тапсырмаларды ӛзіне 



қуана  кӛмектесетін  Поттс  ханымның  үйінде  отырып 

орындады. 

 


 

56 


4  желтоқсан  күні  Джек  мектеп  психологымен 

әңгімелесетінін  ректор  Ярвис  мырзаға  ескертіп  қойды.

 

Ярвис мырза бұл туралы Джекке ештеңе айтпады. Бірақ 



сол  күні,  ол  хаттарды  үлестіріп  жүргенде,  оқушыларды 

тиеген автобус бұрылыстан кӛрінбей кеткенше, Джектің 

артынан қарап, ойша сиынып тұрды.

 

Психолог  кӛңілді  кӛздері  жыпылық  атқан  кішкене 



бойлы,  дӛңгелек  адам  екен.  Сағат  он  бірде  Джекті 

бӛлмеге алып келгенде, ол аса қобалжымады.

  



 



Отыр, –

 

деді жайдары үнмен ер адам. Ол Джектің 



аты  жазылған  кӛптеген  актілерді,  хаттарды,  сабақ 

дәптерлері  мен  мінездемесін  аударыстырып  қарап 

отырды. 

 



 

Паркер мырза сен үшін біраз қайғырады,

 



 



деді ол 

ақырында. –

 

Неге екенін сен білесің бе?



 

 



Паркер  мырза

 

оңбаған



 



деп  жай  ғана  түсіндірді 

Джек. 


 

Таңертеңнен бері Паркер мырзамен әңгімелескен ол 

он

 

минуттың ішінде нақты



 

қорытындыға келді. 

 



 



Сен ӛткен жылы Перси мырзамен жақсы жетістікке

 

жеттіңдер  ғой,



 

солай  емес  пе?  Мына  жерде  кенеттен 

сенің  оқу  үлгерімің  жақсарып  кетті  деген

 

хабарлама 



жатыр. Бұл қалай болды? 

 

Бұл ер адам Джекке ұнай бастады, сондықтан ол



:  

 



Білесіз  бе,  асырап  алған  әкем  маған  велосипед 

сатып әперуді уәде етті, –

 

деп шынын айтты.



  

Психолог жымиып

 

күлді. Сол кезде Джектің де жүрегі 



орнына түсіп,

 

алдына берілген сауалдарға жауап берді. 



Кӛңілді  кішкене  адам  қызығушылықпен  Джектің  соңғы 

жұмысын қарап кӛрді де, қолынан қысып, оны қайтадан 

сыныбына жіберді. 

 

Содан кейін олар кофе ішіп отырып, әңгімеге кірісті.



  

 



Сонымен, ол туралы не айтар едіңіз?

 

 



Психолог күліп:

 



 

Ақыл


-

есі  кеміс

 

балалардың  арасына  жіберетіндей 



еш  себеп  жоқ.  Оның  ой

-

ӛрісі  жеткілікті  деңгейде



ал 


оқуы

 

кез  келген  он  бес  жасар  баладан  қалыспайды



Егер  ол  мектепті  үздік

 

бағаға  аяқтаса,  мен  таң  қалмас 



едім.  Былайша  айтқанда,  ол  бәрінен  озып  тұр.  Сіздің 

 

57 


орныңызда болсам, Паркер мырзаны

 

бұл жерге



 

күзетші 


етіп те ұстамас едім! 

 

Пошташы қоңыр конвертті



 

қолына


 

алды; бірақ

 

қатты 


толқып  тұр,  сондықтан

 

әйелі  екеуі  оңаша  қалмайынша, 



оны ашпады. 

 



 

Бұл  мектептен.  Мен  конвертті  танимын.  Мүмкін 

олар  Джекті  ақыл

-

есі  кеміс



 

балалардың

 

мектебіне 



жіберу  керектігін  хабарлаған  болар.  Осы  мәселе 

бойынша дүйсенбі күні олармен психолог әңгіме ӛткізді, 

 

деп түсіндірді ол әйеліне



 



Оны  ол жерге жіберуге жол  бермейміз ғой?  –

 

деп 



сұрады әйелі

 

уайымдап.



  

 



Біз  қабылдаған  балалардың  ішінде  бұл  бізге  кӛп 

шығын әкелді, –

 

деді


 

ол

 



ауыр күрсініп



 

Дегенмен егер 

ол  кететін

 

болса,  орны  ойсырап  қалатын  болды.  Ол 



хатты  іштей  оқыды  да,  үстелдің  үстімен  әйеліне  қарай 

ысырды.  Ярвис  ханымның  осы  сәттегі  қуанышты

 

бет


-

жүзін Джек кӛрсе ғой!

 

Осы күні мектептің автобусы ауыл алаңына тоқтаған 



кезде,  Ярвис  мырза  полковник  Виттің  бақшасында 

жұмыс  істеп  жатқан

 

жоқ  болатын.  Ол  ӛзінің  ескі 



мәшинесін аялдаманың қасына қойып қойған. Джек пен 

Петя автобустан түскен кезде, ол терезесін түсіріп: 

 



 



Отырыңдар,

 

ұлдар, қайтадан қалаға кетеміз,



 

 



деп 

айқалады.

 

Ол  қандай  да  бір  сұраққа  жауап  беруге  асықпады.



 

Жарты сағаттан кейін олар осы

 

арадағы ең жақсы спорт 



дүкенінің

 

алдында  тұрды.  Он  минуттан  кейін  Джек 



ғажайып  жарыс  велосипедінің  тәкаппар  иесі  болып 

шыға  келді.

 

Велосипедттің



 

екі  рамасы  және  екі  дыбыс 

шығаратын бӛлшегі бар еді. 

 

 



 

Футбол ойыны

 

 

Келесі жексенбі күні Джек пен Петя тыныш кӛшемен 



велосипедтерімен зуылдап жүрді.

 

Джек ӛзінің мектептегі 



жалбарына  сиынғанын

 

есіне  алды.  Оның  дұғасы 



Құдайдың  құлағына  шалынғанына  таңданғаны  сонша, 

 

58 


бір  күні  кешке  жастар  жиналысы  кезінде  тіпті  Джек 

―рахмет‖ деп күбірледі. Бұл кешті

 

қаладағы


 

сиыну үйінен 

келген жас жігіт ӛткізді. Уағыз кезінде ол кідіріп, шатасты

  

бірақ  ―асырап  алу‖  туралы  айтқаны,  Джекті  дүр 



сілкіндірді

.  


 

Құдай бізді ӛте жақсы кӛреді, –



 

деді уағыздаушы, –

 

біз  Оның  баласы  болуымыз  үшін,  Ол  біздің 



әрқайсымызды  асырап  алғысы  келеді.  Егер  біреу  сені 

қамқорлыққа  алса,  ол  сені  ӛте  жақсы  кӛруі  керек.  Мені 

алты  жасымнан  біреу  асыраған  –

 

бұл  менің  ӛмірімнің 



күрт  ӛзгерген  шағы  еді.  Мен  енді  сол  отбасының  белді 

мүшесі  екенімді

осы  отбасы  маған  пана  болып, 



бауырына  тартқанын,  енді  мен  қауіпсіз  ӛмір  сүретінімді 

білемін.


 

Ары  қарай  Джек  тыңдаған  жоқ.  Ес  білгелі  бері

 

ӛзін 


асырап  алса  ғой  деп

 

үнемі



 

армандайтын.  Бірақ  Левис 

мырза  ол  бұған  лайық  емес  екенін  бірден  түсіндірген. 

Мүмкін,  Құдай да оны жарамсыз санар? Жас жігіт сӛзін 

аяқтаған  соң,  барлығы  дастарқанға  отырып,  Ярвис 

ханымның пісірген тәтті пирогымен ыстық шәй, кофе іше 

бастағанда,

 

Джек тікелей



 

уағызшыға барып: 

 



 



Мен  қалайша  Құдайдың  баласы  бола  аламын?  –

 

деп сұрады. 



 

 



Сен тек одан сұрауың керек, 

деді ол қысқа жауап 



қайтарып. 

 



 

Бірақ, білесің бе, мен кӛп тентектік жасадым, –

 

деп 


түсіндірді Джек. –

 

Мен сияқты кӛп күнә жасаған



 

адамдар 


туралы Құдай не ойлайды? 

 

Жас жігіт былай деп жауап берді: 



 

 



Кімде

-

кім шын мәнінде Құдайдың баласы болғысы 



келсе, ол

 

алдымен барлық күнәларын мойындап, соған 



шынымен  ӛкінетінін  айтса,  Құдай  кешіреді.  Иса  Мәсіх 

біздің  күнәларымызды  мойнына  алғандықтан

 

ғана


 

Ол 


бізді  кешіре  алады.  Бұл  туралы  Жохан  жазған  Ізгі 

хабардың  1

-

тарауында,  жетіншіден  тоғызыншы  аятқа 



дейін айтылған.

  

―Ярвистер  отбасы  менің  сасық  жарылғышты 



жарғанымды

 

кешіргеніндей‖,  –



 

деген  ой  келген  Джектің 

кӛмейіне тас тығылғандай

 

болды. 



 

 

59 


 

Осылай  істесем болды,  Құдай  мені  қабылдай  ма? 



деп сұрады ол. 

 



 

Дәл  солай,  –

 

деді  уағыздаушы



 

толқып


 



Сенің

 

келгеніңді  Құдай  күтеді.  Егер  қаласаң,  бұл  қадамды



 

қазір жаса. 

 



 



Иә,  сӛйт,  Джек,  –

 

деп  оны  қасында  тұрған  Петя 



жігерлендірді. –

 

Мен былтыр тәубе жасағанмын



 

 



О, жоқ! –

 

деп лезде жауап берді Джек. –



 

Бұл маған 

керек па, жоқ па әлі білмеймін. Оның үстіне Құдай маған 

қарсы  болып

кері  итеріп  тастаса,  ұятқа  қалғым 



келмейді. 

 

Ол  абдырап  қалған  жас  жігітті  қалдырып,  ӛз 

бӛлмесіне кӛтерілді. 

 



 

Құдай,  шынымен  менің  қамымды  ойлайтыныңды

 

мен  қалай  білемін?  –



 

Дәл  мен  сияқтыларды сен  жақсы 

кӛре алмайтын

 

шығарсың



.  

Джек  Құдайға  немесе

 

Иса  Мәсіхке  қызығушылық 



таныту

 

пайдасыз  деп  ойлайтын,  бірақ  қазір



 

бұл


 

оның 


ӛміріндегі  ең  маңызды  нәрсе  болып  отыр.  Ол  шамды 

сӛндіріп, ұзақ уақыт ояу жатты. 

 

Келесі күні оянған кезде, оған бәрі де түсінікті болды. 



Мұның бәрі Ярвистер отбасы мен олардың достарының 

ойлап шығарған нәрсесі емес екенін білу үшін қандай да 

бір белгі алуы керек.

 



 

Егер мені осы үйден

 

шығарып тастамаса, онда мен 



бұның бәрі рас екеніне сенемін,  –

 

деді ол киініп жатып. 



Сол  кезде  Саған  келіп,  барлық  жаман  істерімді 

мойындаймын.  Сен  мені  қабылдап,  асырап  алуыңды

 

сұраймын. 



 

Джек  үшін  бәрі  оп

-

оңай  сияқты  болды



Ол

 



енді  не 

болатынын

 

асықпай


 

отырып күтті. 

 



 



Ӛзін тәуір сыныпқа кӛшіргені жайындағы қуанышты 

хабар


 

Джек


 

үшін күтпеген жайт

 

еді.


 

Бірақ Рансен мырза 

мен  дене  шынықтыру  сабағы  жайындағы  мәселе 

шешілген жоқ. 

 



 



Петя  Ярвис

 

маған



 

сен  сабақтан  тыс  уақыттарда 

футболды  жақсы  ойнайды  деп  айтты,  –

 

деп,



 

наразылығын  білдірді

 

мұғалім.  –



 

Неге  сен  спорт 



 

60 


формаңды  алып

 

келмейсің



неге


 

қырсық  мінезіңді

 

қоймайсың? 



 

Джек  мұны  қуана  істер  еді,  бірақ  іс  тым  насырға 

шапқан.  Ақымақ  болып  кӛрінбеу  үшін  ол  ӛзін  қалай 

ұстарын білмеді. 

 

Гурлидегі  мектепке  қарсы  ойын  қаңтар  айының 



ортасында  деп  белгіленген,  Петя  әдеттегінше  қақпашы 

болады.  Ойын  болатын  күні  таңертеңгі  аста  ол 

отбасындағыларға: 

 



 

Гурлиден келетіндер

 

ӛздеріне тең келетін ойыншы 



жоқ деп есептейді, –

 

деп түсіндірді. 



 

 



Сеніңше, сендер жеңеміз деп ойлайсың ба? –

 

деп 



сұрады пошташы. 

 

 



Иә, –

 

деді Петя аузын толтыра шайнаңдап



 



осы 

уақытқа  дейін  олар  бізді  жеңіп  келген,  бірақ  бүгін  біз 

жаңадан  келген  бала  Штефен  Доусонмен  ойнаймыз, 

Рансон мырзаның ойынша, біздің мүмкіндігіміз бар. 




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет