көтерілген Қазақстандық қандай ғарышкерлерді білесің?
Топтар қобдишаларымен алмасып, сұрақтарды топ ішінде талқылайды, шешімге келеді. Мұғалім топтардың өз шешімін хабарлауына, əр топтың
шешімін тыңдап, бағалануына жағдай жасайды.
Ғарыш тарихын зерттеймін
2.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу.
4.2.5.1 – дереккөздерден (мəтін, сөздік, сызба, кесте, диаграмма) қажетті ақпараттарды табу, кездескен жаңа сөздердің мағынасын мəнмəтін бойынша анықтап, ақпаратты қорытындылау,
бағалау.
(Ө; Т) «Инсерт»стратегиясы арқылы бұрыннан білетін жəне «Ғарыш дегеніміз не?» мəтіні бойынша ақпаратты кестеге толтыру.
Мұғалім оқушыларға «Ғарыш дегеніміз не?» сұрағын қоя отырып, «Инсерт» кестесінің «білемін» бөлігін толтыруын ұсынады. Оқушылар кестенің бірінші бағанына ғарыш туралы өз білімдерін жазады.
Ғарышайлағы дегеніміз не? Ғарышайлағы – ғарыштық ұшу аппараттарын құрастыру, дайындау, олардың ұшуын жүзеге асыруды қамтамасыз ететін, инженерлік қондырғылармен
жəне радиотехникалық заттармен жабдықталған кешен, аумақ. Ғарыш алаңы, космодром – ғарыштық аппараттарды (ҒА) құрастыруға, сынауға жəне ұшыруға
арналған ғимараттар мен техникалық құралдар орналасқан жер.
Мұғалім «Ғарыш дегеніміз не?» мəтінін таратып, мəтінді оқып болған соң оқушыларға қажетті жаңа ақпаратты
«жаңалық» бөлігіне жазуын сұрайды. Оқушылар мəтінді мұқият оқып, мəтін ішінен қажетті, негізгі ақпаратты кестенің екінші бағанына жазады.
Мұғалім мəтіндегі түсіндіруді, зерттеуді қажет ететін ақпаратты кестенің үшінші
«?» бағанына жазуын тапсырады.
Екінші мен үшінші бағандарына
https://kk.wikipedia.org/wiki/Ғарышайлағы
Ғарыш алаңының басты нысандарына: технологиялық позиция, старттық жəне командалық өлшеу кешендері жатады. Əр нысан күрделі жабдықтар кешені мен олар орналасқан құрылыстардан тұрады. Ғарыш алаңының жабдықтары арнайы технологиялық жəне жалпы технологиялық жабдықтарға ажыратылады. Зымыран тасығыш (ЗТ) пен ғарыштық аппаратты (ҒА) тасымалдауға, құрастыруға, сынауға, ұшыру жүйесіне орнатуға, жанармай құйып, ұшуға дайындайтын жəне ұшуды басқаратын жабдықтар арнайы технологиялық жабдықтарға жатады. Ал электр энергиясын беретін, жарықтандыру, жылыту, желдету, өрт сөндіру, гермети- каландыру, байланыс жүйесі, сумен жабдықтау, лифт, қашықтан автоматты басқару жүйелері жалпы техникалық жабдықтар тобына енеді.
Дүниежүзіндегі аса ірі ғарыш алаңдары Қазақстанда (Байқоңыр)
жəне АҚШ-та (Шығыс сынақ полигоны, Флорида штаты) орналасқан. Байқоңыр – ғарыш алаңдарының ең алғашқысы. Оның жасанды серігі (4.10. 1957) жəне дүниежүзіндегі тұңғыш ғарышкер
Ю.А. Гагарин (12.4.1961) ғарышқа ұшты.
жазылған ақпараттар топта талданады. Ол үшін сөздіктер мен анықтамалар, энциклопедиялар таратылып, қажетті ақпараттарды оқушылар топта отырып, іздейді, мұғалім бұл жұмысты бақылап, жетекшілік етеді.
(Т; Қ) Сұрақтарды, тірек сөздер мен сөйлемдерді, «Инсерт» кестесін, мəтінді, энциклопедиялар мен сөздік кітаптарды пайдаланып, жаңалық, сызба, жарнама, постер құрастыруды жоспарлау жəне
көпшілік алдында сөйлеуге дайындалу.
Мұғалім тапсырманы барынша дұрыс орындау үшін жаңалық, сызба, жарнама, постер құрастыру мақсатында оқушыларға
сұрақтарды, тірек сөздер мен сөйлемдерді,
«Инсерт» кестесін, мəтінді,
Түрлі түсті суреттері бар журналдар, флипчарт, желім
сызу/компьютерде теру.
«Сен білесің бе?» сұрақтары:
«Ғаламшар» грекше қалай аталады?
Өзінен жарық шығармайтын салқын денелер нелер?
Жердің серігі не?
Жарық секундына неше км жылдамдықпен таралады?
Күн жүйесіндегі тіршілік бар жалғыз ғаламшар не?
Жердің дүниежүзіндегі бірінші жасанды серігі қашан ұшырылды?
Қазақ ғарышкерлері кімдер?
Жерді қоршаған бүкіл дүние қалай аталады?
Тірек сөздер мен сөйлемдер:
Ғаламшар, Күн жүйесі, Галактика, Əлем немесе Ғарыш.
энциклопедиялар мен сөздік кітаптарды пайдалануларына жағдай жасайды.
Аталған ресурстарды оқушылар пайдалана отырып, топта бірігіп жұмыс жасайды.
Ғаламшар – адасушы жұлдыз.
Күн жүйесі – Күн жəне оны айналып жүретін ғаламшарлар жəне оның серіктері.
Əлем немесе Ғарыш – Жерді қоршаған бүкіл дүние.
Галактика – миллиардтаған жұлдыздардан тұратын, кейде арасында орасан зор масса боп тұтасқан газ бен шаң болатын аса алып жүйе.
Мұғалімнің басшылығымен оқушылардың сыни ойлау жəне коммуникативтік дағдыларын дамыту мақсатында
«Коллаж əңгіме»стратегиясы топтық жұмыс түрінде жүзеге асырылады.
Сипаттамасы: Мұғалім оқушыларға түрлі түсті суреттері бар журналдар береді. Олар журналдардан ұсынылған тақырыпқа сəйкес суреттерді қиып алып, флипчартқа жабыстырып, əңгіме құрастырады.
Мұғалім оқушыларға топтық жұмысты қорғаудың мақсаты мен қойылатын талаптарын белгілейді жəне қағазға түсіріп, сынып қабырғасына іліп қояды. Үлгі:
