Адамнан тыс таным процесінің болуы мүмкін емес.
Сондыңтан адам танымы белгілі бір қоғамда, қоғамның
төжірибелік кажеттілігіне сәйкес жүріп жатады.
Ендеше адамзат дамуында
адам танымының ңоғам-
дың, тарихи сипаты болады. Таным - адам санасын дамы-
тудың негізі.
Таным дегеніміз - өмір шындығын жай селңос аңға-
рып қана ңою емес, оны қызу түрде, мақсатқа сай бейне-
леу болып табылады.
Диалектикалың материализм адамның танымының,
оның ойлау қабілеттерінің ңоғамдық дамуының жемісі,
ңоғамдық даму адамның айналадағы дүниені
пәрменді
түрде өзгертуінің нәтижесі деп біледі.
Танымның субъекпгісі - адам, ңоғам.
Танымның
объектпісі - ңоршаган орта. Адам ңызметінің, іс-әрекетінің
екі негізгі жағы,
негізгі айқындықтары, соны көрсететін
философиялың категориялар. Антика философиясында,
мысалы, Аристотельдің еңбектерінде
субъект ңасиет-
тердің, қозғалыстардың,
белгілердің кенің қасиеттері,
ңозғалыстары, белгілері екенін көрсететін үғым деген ма-
ғынада қолданған. Яғни субъект - солардың бәрінің негі-
зі немесе иесі. Қасиет ненің немесе кімнің қасиеті болса,
сол субъект. Бүл түрғыдан субъект субстанция үғымына
жаңын болды. XVII ғасырда субъект мен объект
термин-
дер! таным теориясында ғана қолданылды. Қазіргі кезең-
де рана субъект пен объект адамның дүниені өзгерту, иге-
ру жэне тану қызметімен байланысты ңолданыла бастады,
ягни, субъект өз болмысының,
іс-әрекетін ің , соның
ішінде рухани жаратымпаздьщ
және таным қызметінің
бірден-бір иесі, жасаушысы деп түсінетін көзңарас пайда
болды.
Субъект, ол - әрбір жеке адам, ал
адамдар ңо-
ғамдасңан түрінде, олар бәрі бірге - өздерінің тарихи-әлеу-
меттік дүниесінің, соны жасаудағы тарихының бірден-бір
авторы.
Достарыңызбен бөлісу: