Бярпа, эенезис
36
риндя) данышырдылар. Щятта мифлярин йазыйа алындыьы дюврцн
дили беля йунан милляти цчцн анлашылмаз олмушдур.
Дюрдцнъцсц, А.Аъаловун эялдийи сон нятиъя бундан
ибарятдир ки, «тцрк мифолоэийасы» термини даща мягбулдур
вя анлайышын мащиййятини даща дцзэцн ифадя едир» [2, 21].
Лакин яввялдя вердийи щюкмляр («Бир гядяр гядимляря эет-
дикдя ися артыг няинки айрыъа Азярбайъан дилиндян, цму-
миййятля, щеч бир мцстягил тцрк дилиндян сющбят эедя
билмяз») олмасайды, гаршысына «Азярбайъан» сюзцнц
артырмагла бу фикря бяраят газандырмаг оларды. Беляликля,
А.Аъаловун тезисляриндя бир-бирини инкар едян цч гянаятля
растлашырыг: а) яввял Азярбайъанда тцркцн ясаслы шякилдя
мющкямляниб эуйа XIV-XVI йцзилликлярдя миллятя чев-
рилмяси «факты»на сюйкяняряк мифолоэийанын йохлуьундан,
«мифоложи эюрцшлярин» (?) ися варлыьындан данышыр, б) сонра,
цмумиййятля, тцрк дилинин гядимлярдя Азярбайъанда
мювъудлуьуна етиразыны билдирир, в) нящайят, тезликля буну
да унудуб «тцрк мифолоэийасы» терминини даща мягбул
сайыр. Беля алыныр ки, Азярбайъанда 500-600 ил яввял миллят
формалашанда эялмя тцрк
етносу цстцнлцк тяшкил етмиш, йа
йерли ящалини тамамиля сырадан чыхармыш, йа да гыса
мцддятдя юз дилини вя яски мифолоэийасыны щансы йолласа
онларын йаддашларына йеритмишдир. Бу, Грим гардашларынын
арилярин Авропада йашайан башга халгларын ичярисиня йайы-
ларкян аллащлар щаггындакы мифлярини юзляри иля апарыб онлара
баьышламасы идейасына бянзяйир.
Мясялянин цстцндя бир гядяр эениш дайанмаьымызын
сябяби одур ки, беля мцлащизяляря ясасланараг «Азяр-
байъанын мифолоэийасы йохдур» (мифолоэийасы олмайан халг
ися юз улулуьундан, гядимлийиндян даныша билмяз) кими
ясассыз гянаятляр тез-тез сюйлянилир. Яслиндя ися дцнйанын
бцтцн халгларында олдуьу кими, Азярбайъан тцркляринин дя
бир сыра ъящятляри иля башгаларынынкындан сечилян мифолоэийа-
сы мювъуддур. Гядим мянбялярини мцяййянляшдириб онлары