Қарабай – сараң, қараниетті бай.
Қодар – кекшіл, қара күштің иесі. Баянға көз салған тоқсан ерге қарсы шығып, жеңіп шығады.
Ай, Таңсық – Қарабайдың қыздары.
Тайлақ –Сарыбайдың құрдасы. Сарыбайдың өлімін түсінде көріп, әйеліне жеткізеді.
Айбас – Тайлақтың кенже інісі. Баянды іздеп жолға шығады және Баянның сөзін Қозыға жеткізеді.
Сасан би –Қарабай көшіп барған елдің биі.
Жырда кездесетін жер атаулары: Балталы, Бағаналы, Шу, Бетпақдала, Аягөз, Қызылбелбеу, Құбажон, Шұбарайғыр жорға, Мейізек тауы, Абыралы, Жалаулы, Шідерлі өзені.
Мазмұны Іздеп едім, қайнаға-ау, кез келесіз, Айпарадай ақ жүзім сіз көресіз. Қайнаға-ау, көріпсіз бір перзентті Сүйіншіге, қайнаға-ау, не бересіз?
«Айман–Шолпан» жыры Айманның есік алдындағы Қызылқұмға жасырған байлығының саны: 500 ат, 80 інген, 15 алтын, 40 күміс табақ.
Кейіпкерлері: Маман – Айман мен Шолпанның әкесі.
«Айман – Шолпан» жыры «Айман – Шолпан» жырын ең алғаш жазып алып баспаға ұсынған Жүсіпбек Шайхысыламұлы. Жырдың оқиғасы негізінен XIX ғасырдың алғашқы жартысындағы қазақ халқының әлеуметтік, қоғамдық тіршілігін, тұрмыс салтын жырлаған. Кейіпкерлердің ішінде тарихта болған адамдардың есімдері кездеседі.
Мысалы: Есет, Көтібар, Арыстан т.б. Жырдағы Айман тек жеке басының азаттығын көксеген қыз емес, ел тыныштығын, қауымның ынтымағын ойлаған ақылды да айлалы, өжет мінезді адам ретінде көрінді. Жырдың байланысы – Маман байды шауып алы, екі қыздың пенде болуы. Жырдың дамуыШолпанның азаттық алуы, олжа бөлісі. Жырдың шарықтау шегі – Әлібектің келуі. Жырдың шешуі –екі елдің табысып, Әлібек пен Айманның қосылуы.
Қосымша: М.Әуезовтың «Айман – Шолпан» жыры бойынша жазылған музыкалық драмасы бар. 1934 ж.
