Әдебиеттік оқУ Әдістемелік нұсқау
| Алдыңғы оқу/ Бастапқы
білім | |||
|
Мәтіннің түйінді ойын өмірмен байланыстыра алады. Қиял- ғажайып ертегілерін біледі | |||
|
Жоспар | |||
|
Жоспарланған уақыт |
Жоспарланған жаттығулар |
Ресурс- тар | |
|
Басталуы |
Қызығушылықты ояту Үйге тапсырма: «Менің болашақ робот досым» деген тақырыпта қиял-ғажайып мазмұнды сурет сал немесе қиял-ғажайып әңгіме жаз. ҚБ: суреттерден галлерея жасау, әдемі сурет иелерін мадақтау ТЖ. «Ол кім? Бұл не?» ойыны. Оқушыларға суреттер көрсетіледі, оқушылар оның не екенін табады: – Бұл заттардың қиял-ғажайып ертегі кейіпкерлерімен қандай |
Автор- дың суреті | |
|
|
байланысы бар? |
| |
|
|
«Дәлелде» айдары |
| |
|
|
– Фантастикалық шығармалар кейіпкерінің ерекшеліктерін атап |
| |
|
|
айт. |
| |
|
|
– Бір фантастикалық кейіпкердің іс-әрекеті арқылы дәлелде. |
| |
|
|
Автордың суреті көрсетіліп, оның кім екендігі сұралып, |
| |
|
|
оқушылардың нұсқалары тыңдалады. Содан соң мұғалім автор |
| |
|
|
туралы мәлімет беріп өтеді. |
| |
|
|
|
| |
|
|
ҚБ: «Отшашу» әдісі |
| |
|
Ортасы |
Мағынаны тану «Түсініп оқы» айдары (Т) «Бірін-бірі оқыту» (Үйрете отырып үйренемін) әдісі бойынша жұпқа бөлінеді. Бірінші оқушы мәтіннің бір бөлігін оқиды, екінші оқушы |
Оқулық
| |
|
|
«Кейіпкер не ойлап табуы мүмкін?» деген сұраққа болжам |
| |
|
|
жасайды. |
| |
|
|
Екінші оқушы «Айға барған соң,..» деп басталған абзацтан «Не |
| |
|
|
істеу керек?» деген абзацқа дейін мәтінді 3-жаққа (ол) |
| |
|
|
ауыстырып оқиды. Бірінші оқушы қадағалайды. |
| |
|
|
Дескриптор: -Жұпта тапсырмаларды орындайды. -Тақырыпқа қатысты ойлары тереңдейді.
|
Дәптер
| |
|
|
(Ұ) «Жаңа сөздер сандығы» айдары бойынша оқушылардың |
| |
|
Рудольф Эрих Распе 1737 – 1794 ж.ж.
|
|
Немістің Ганновер қаласында дүниеге келген. Ол геолог әрі жазушы. Оның есімі «Мюнхаузеннің хикаялары» туындысымен дүниежүзі оқырмандарына таныс.
|
|
|
мәтін бойынша түсінбеген сөздерінің мағынасын топ ішінде талдап, түсініктеме жасауларына ықпал ету Өлермен өсімдік – ештеңеге қарамай өсе беретін өсімдік Былқ етпеу – қорқып, сасқалақтамау Ит өлген жер – тым қашық, алыс жер «Әңгімеле» айдары ЖЖ. «Автордың ізімен» әдісі бойынша шығарманың жалғасын жазуға мүмкіндік тудыру. Оқушылар тапсырма бойынша өз ойларын қағаз бетіне түсіреді. Басты мақсат – оқушылардың сөздік қорларын кеңейту, өз ойын жазбаша жеткізуге үйрету. Мәтіннің кез келген бөлігін әрі қарай жалғастырып әңгімеле: Оқиғаның басталуы Түрік бұршағын тауып алу Оқиғаның дамуы Айға өрмелеп жету Оқиғаның шиеленісуі Қорқыныш пен тапқырлық Оқиғаның шарықтау шегі Арқанның үзілу Оқиғаның аяқталуы Аман-есен Жерге жету Дескриптор: -Таныс мәтінге жаңа кейіпкерлер қосады. -Жаңа сюжеттер енгізеді. -Хикая құрастырады. Саралау: Барлық оқушылар мәтінді қиял көмегімен жалғастыра алады. Көптеген оқушылар мәтіннің жалғасына кейіпкер қоса алады. Кейбір оқушылар хикая құрастырып, негізгі ой түйе алады. Тиімділігі: Ой-өрісін шығармашылық арқылы дамытып, өз әңгімесінен негізгі ойды табуға үйретеді. ҚБ: оқушының өзін-өзі және мұғалімнің бағалауы «Ұшатын....» әдісі. Бұл әдіс атауын аяқтау оқушылар еркіне беріледі (Етік, кітап, ағаш т.б.). Мақсат – оқушы қиялын дамыту. Әдіс атауын таңдап болған соң оқушылар сол заттың пішінін жасап, оған сұрақтар жазып, сынып ішінде ұшырады. Зат кімнің алдына қонады, сол оқушы жауап береді. Оқиғаның ең күлдіргі сәттері қай бөлігінде? Қорқынышты сәттері қай бөлігінде? «Талда» айдары Қиын жағдайға тап болған кейіпкерден өзіңе қандай үлгі алдың? Жазушыға қандай сұрақ қояр едің? «Құрастыр» айдары Мұғалімнің көмегімен сипаттап жаз. Төрт-бес шақырым – ... Зындан – ...
|
Жұлдыз- ша |
|
Аяқталуы |
ТЖ. «Кезбе тілші» әдісі. Бір оқушы тілші қызметін атқарады, |
Микро- фон
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
оқушылардан сұрақтарына жауап алады: – Жазушының шығармасынан саған не ұнады: кейіпкері тілі оқиғасы қиялы Рефлексия «Жұлдыз» әдісі бойынша сабаққа кері байланысты Ай мен Күннің жанына жапсырады. Үйге тапсырма: Мәтінге суреттер топтамасын дайындаңдар |
| |
|
Қосымша ақпарат | |||
|
Саралау. Сіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлайсыз? |
Тапсырма тәсілі | ||
|
Бағалау. Оқушылардың үйренгенін, материалды меңгергенін тексеруді қалай жоспарлайсыз? |
Бағалау парақтары, смайликтер арқылы | ||
|
Сабақ бойынша рефлексия Сабақтың оқу мақсаты шынайы ма? Бүгін оқушылар не білді? Сыныптағы ахуал қандай болды? Мен орындаған саралау шаралары тиімді болды ма? Мен сабақ жоспарымды орындап үлгердім бе? Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім және неліктен? |
| ||
|
Мектеп: | ||
|
99-сабақ. Болашақтың кітабы | ||
|
Күні |
Мұғалімнің есімі | |
|
Сынып |
Қатысқандар саны |
Қатыспағандар саны |
|
Сабаққа негізделген оқу мақсаты |
4.1.2.1 Шығарма мазмұнын түрлі баяндау тәсілдерін (І немесе ІІІ жаққа өзгертіп, жағдаяттар қосып, оқиғаларды өрбітіп) қолданып, шығарманы қысқаша, толық, ішінара мазмұндау 4.2.9.1 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты табу, өңдеу және тұжырым жасау, себеп-салдарлық байланысын сызба түрінде көрсету | |
|
Сабақ мақсаттары: |
Барлық оқушылар: Ойы, сезімін өзге шығармадағы ұқсас оқиғалармен салыстыра отырып білдіре алады. Түрлі дереккөздерден ақпарат ала алады. Ертегіні 1-жақта өзгертіп, баяндай алады. Оқушылардың басым бөлігі: Екі мәтінді салыстыра алады. Кейбір оқушылар: Негізгі идеяны өмірмен байланыстырады. | |
|
Бағалау критерийлері: |
Ойы, сезімін өзге шығармадағы ұқсас оқиғалармен салыстыра отырып білдіреді. Түрлі дереккөздерден ақпарат алады. Екі мәтінді салыстырады.
| |
|
Құндылықтарды дарыту |
Өмір бойы білім алуға дайын болу | |
|
Пәнаралық байланыстар |
Дүниетану | |
|
АКТ қолдану дағдылары |
Ғаламтор желісін пайдалану | ||
|
Алдыңғы оқу/ Бастапқы білім |
Мәтіннің түйінді ойын өмірмен байланыстыра алады. | ||
|
Жоспар | |||
|
Жоспарланған уақыт |
Жоспарланған жаттығулар |
Ресурс- тар | |
|
Басталуы |
Қызығушылықты ояту Үй тапсырмасы: Мәтінге суреттер топтамасын дайындаңдар ҚБ: мұғалімнің бағалауы (МК). «Миға шабуыл» әдісі бойынша «Алғашқы кітаптардың қалай жасалғаны туралы не білесіңдер?» деген сұрақ қойылады. Оқушылар өздерінің ойына қандай жауап келсе, соның бәрін ірікпестен ортаға салады. Барлық жауап қабылданған соң төмендегі сұрақтар қойылады: – Қазіргі кезде кітаптың қандай түрлері бар «Болжа» айдары - Болашақта кітаптар қандай болып шығуы мүмкін? Дескриптор: -Сұрақтарға жауап береді. -Болашаққа саяхат жасайды.
|
Кесте
| |
|
Ортасы |
Мағынаны тану (Т) «Суретті әңгімеле» әдісі Мақсаты: Оқулықтағы суретті сипаттау, суретте берілген сәттің алдында және кейін не болып, не болатынын болжау, әңгіме тыңдауға қызығушылықтарын ояту және назарларын шоғырландыру, әңгімені тыңдап өз болжамдарыңызбен салыстыру. Сипаттамасы: оқушыларға суретті көрсетіңіз және оны сипаттауларын сұраңыз. Қажет болса, әңгіменің жаңа сөздерін алдын ала үйрету үшін қолдана аласыз. Суреттің әңгіменің бір бөлігі екенін түсіндіріңіз. Оқушылардан суретте бейнеленген сәттің алдында не болғанын және кейін не болатынын болжауын сұраңыз. Олардың идеяларын ынталандыру үшін сұрақтар пайдаланыңыз. Саралау: Барлығы оқулықтағы суретті сипаттай алады. Көпшілігі суреттегі сәттің алдында және кейін не болатынын болжайды. Кейбірі әңгімеде кездесетін сөздерді мұқияттылығынің көмегімен болжау арқылы айтып, ойларын жеткізеді. Тиімділігі: Нақты ой айту, болжамдарының сәйкестігін арттыру. «Түсініп оқы» айдары Оқушылар «Оқу кәмпитін» тізбектей, түсініп оқиды: – Ертегінің мазмұнын І жақта баянда. - «Би» ғаламшарының ғажайыптарын әңгімелеңдер. Дескриптор: Мәтінді І жақта баяндайды. Әңгімелейді |
Оқулық- тағы сурет Арнайы кесте
| |
|
|
ҚБ: Отшашу «Түсіндір» айдары - «Қараңызшы, балалар бәрібір осыны да қиынсынып, қырсықтанады» деген автордың сөзін қалай түсінесіңдер? Ғарышкер сыйлаған кәмпиттен оқыған өлеңді кім түсінді? (Әкесі, қызы) Сен қай ғылымды осылай құтыға құйып сатып алуға келісер едің? Суретін салып, жаз. «Пікіріңді айт» айдары Кестемен жұмыс |
Анықта- малық- ақпарат- тық әдебиет- тер | ||||||
|
|
Бұл ертегінің қай түріне жатады? |
Ойыңды дәлелде |
Ертегі кейіпкерлерін ата |
|
| |||
|
Аяқталуы |
Рефлексия «Қорытындыла» айдары Білімді осылай алу саған ұнай ма? а) Ұнайды, себебі... ә) Маған ұнамайды, себебі... «Бағдаршам» әдісі бойынша сабаққа кері байланысты бағдаршам көздеріне жапсыртады. Үйге тапсырма: Ертегі мазмұны бойынша жоспар құр |
Қабырға газеті | ||||||
|
Қосымша ақпарат | ||||||||
|
Саралау. Сіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлайсыз? |
Қорытынды: Мұғалім тапсырма береді, бірақ жалғыз «дұрыс» жауаптың бағытында жұмыс істеуден гөрі оқушылар өздерінің мықты және әлсіз тұстарына қарай жауап береді. | |||||||
|
|
| |||||||
|
Бағалау. Оқушылардың үйренгенін, материалды меңгергенін тексеруді қалай жоспарлайсыз? |
Бағалау парақтары, смайликтер арқылы | |||||||
|
Сабақ бойынша рефлексия Сабақтың оқу мақсаты шынайы ма? Бүгін оқушылар не білді? Сыныптағы ахуал қандай болды? Мен орындаған саралау шаралары тиімді болды ма? Мен сабақ жоспарымды орындап үлгердім бе? Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім және неліктен? |
| |||||||
|
Күні |
Мұғалімнің есімі | |||
|
100-сабақ |
Жоба сабақ | |||
|
Сынып 4 |
Қатысқандар саны |
Қатыспағандар саны | ||
|
Сабаққа негізделген оқу мақсаты |
1.1.3.1 Шығарманың тақырыбы және қорытынды бөлімі негізінде сюжеттің дамуын болжау, оның себебін түсіндіру 1.1.4.1 Сөйлеу барысында мақал-мәтелдерді, өлең жолдарын, нақыл сөздерді, шешендік сөздерді және вербалды емес тілдік құралдарды қолдану 4.3.2.1 Таныс мәтінге жаңа кейіпкерлер қосу, жаңа сюжеттер енгізу, өлең (төрт жолды) жазу | |||
|
Сабақ мақсаттары: |
Барлық оқушылар: Шығарманың тақырыбы арқылы болжауды жүзеге асырады. Оқушылар вербалды емес тілдік құралдарды қолдану арқылы тақырыпқа қатысты ойларын жеткізеді. Тақырыпқа қатысты өлең жазады. Оқушылардың басым бөлігі: Табиғат таңғажайыптары бейнежазбасын талдауда белсенділік танытады. Кейбір оқушылар: Табиғаттағы заңдылықтарды көрсете алады. | |||
|
Бағалау критерийлері: |
Шығарма мамзұнына қарап өлең шумағын болжаймын. Түрлі жанр бойынша шығармашылық жұмыс жасаймын. | |||
|
Құндылықтарды дарыту |
Шығармашылық және сын тұрғысынан ойлау | |||
|
Пәнаралық байланыстар |
Жаратылыстану | |||
|
АКТ қолдану дағдылары |
Бейнежазба көру үшін ғаламторды пайдаланады. | |||
|
Алдыңғы оқу/ Бастапқы білім |
Жыл мезгілдері, табиғат құбылыстары, табиғат апаттары жайлы білім қоры | |||
|
Жоспар | ||||
|
Жоспарлан- ған уақыт |
Жоспарланған жаттығулар |
Ресурстар | ||
|
Басталуы |
Қызығушылықты ояту (МК). «Ойқозғау» әдісі бойынша тақырыпқа байланысты суреттерді көрсетуге болады. Оқушылардан осы суреттер туралы ойларын сұрап, пікірталас туғызуға болады. Содан соң жаңа сабақтың тақырыбы мен мақсатын хабарлауға болады.
|
Суреттер | ||
|
Ортасы |
Мағынаны тану Жобаның тақырыбын таңдаңдар. Тақырыптар |
|
|
|
Дескриптор: 1. Оқушылар өздері қалаған тақырыптарды таңдап, сол бойынша тапсырмаларды орындайды ҚБ: бір-бірін, өзін-өзі бағалайды
|
| |
|
Аяқталуы |
Қорытындыла Өз жұмысыңды бағала. Мен бұл тақырыпты неге таңдадым? Тапсырманы дайындауға қанша уақыт кетті? Мен кімнен көмек сұрадым? Мен неден (сөйлеуден, жазудан ...) қиналдым? Жазу сауаттылығым туралы пікірім қандай? Жобаны орындау барысында қандай әсер алдым? Рефлексия «Мен түйген ой» өз ойын бір ғана сөйлеммен жазып береді. |
| |
|
Қосымша ақпарат | |||
|
Саралау. Сіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлайсыз? |
Дереккөздер: Кейбір оқушылар басқа сыныптастарына қарағанда анағұрлым күрделі дереккөздермен жұмыс істей алады.
| ||
|
Бағалау. Оқушылардың үйренгенін, материалды меңгергенін тексеруді қалай жоспарлайсыз? |
Бағалау парақтары | ||
|
Күні |
Мұғалімнің есімі | |
|
Сабақтың тақырыбы |
Өзіңді тексер | |
|
Сынып 4 |
Қатысқандар саны |
Қатыспағандар саны |
|
Сабаққа негізделген оқу мақсаты |
4.2.6.1 Кейіпкердің, кейіпкерлердің іс-әрекеті, мінез-құлқының өзгеру себептерін мәтіннен тауып, салыстырып бағалау | |
|
Сабақ мақсаттары: |
Барлық оқушылар: Тарау бойынша алған білімдерін жинақтап, тексере алады. Қажетті мәтіндерді есіне түсіре алады. Оқушылардың басым бөлігі: Әдеби көркемдегіш құралдарды біледі, қолданады. Кейбір оқушылар: Тақырыпқа қатысты өзіндік ой түйіндеп, эссе жазады. | |
|
Бағалау критерийлері: |
Тарау бойынша алған білімін бекітіп, өзін-өзі бағалайды. | |
|
Құндылықтарды дарыту |
Шығармашылық және сын тұрғысынан ойлау | |
|
Пәнаралық байланыстар |
Жаратылыстану, Дүниетану | |
|
АКТ қолдану дағдылары |
Ғаламтор желісін пайдалану | |
|
Алдыңғы оқу/ Бастапқы білім |
«Болашаққа саяхат» тарауын меңгерген | |
|
Жоспар | ||
|
Жоспарлан- ған уақыт |
Жоспарланған жаттығулар |
Ресурстар |
|
Басталуы |
Қызығушылықты ояту «Болашаққа саяхат» атты ойын-сабағымызды бастаймыз. Саяхат барысында 6 аялдамаға аялдап, 9-тапсырмаларды орындай отырып, «мәреге бірге жетеміз», – деп, саяхат маршрутын оқушылармен талдап, нақтылап алған соң, тарау бойынша бекіту жасалатындығын хабарлау. |
Карта |
|
Ортасы |
«Кейіпкерлер» аялдамалары (Т) 1-аялдама: шағын топтар «Болашаққа саяхат» тарауы бойынша меңгерген білімдеріне шолу жасап, тірек сөздер арқылы ақпараттарды кестеге жазады. Кестемен жұмыс Дескрипторы: Тарау бойынша оқылған материалдарды еске түсіреді. Ақпараттарды кестеге жазады. ҚБ: Бағалау парақтарына дескрипторды негізге алып өзін-өзі бағалап, белгі қояды. Келесі аялдамаға бару үшін шағын |
Флипчарт, фломастер, ақпараттық- анықтамалық әдебиеттер |
|
Оқып, өлең тақырыбын ата |
Қай кейіпкер дің сөзі? |
Кейіпкер сөзін кімге арнап айтып отыр? |
|
«Шырағым, –деді ол, – ертеде Ұшатын кілем болыпты. Айшылық алыс жерлерге Шапшаң жетіп қоныпты» |
|
|
|
|
топтар сағат тілі бағыты бойынша орын ауыстырады. 2-аялдама: «Алыптардың айтысы» мәтініндегі кейіптеу кейіпкерлерін ата. Дескрипторы: 1. Тарау бойынша оқылған материалдарды еске түсіреді. ҚБ: Бағалау парақтарына дескрипторды негізге алып өзін-өзі бағалап, белгі қояды. Келесі аялдамаға бару үшін шағын топтар сағат тілі бағыты бойынша орын ауыстырады. 3-аялдама:. «Мұнай теңізі» өлеңінің авторы – кім? Дескрипторы: 1. Тарау бойынша оқылған материалдарды еске түсіреді. ҚБ: Бағалау парақтарына дескрипторды негізге алып өзін-өзі бағалап, белгі қояды. Келесі аялдамаға бару үшін шағын топтар сағат тілі бағыты бойынша орын ауыстырады. 4-аялдама:. «Жеті түсті желбір гүл» ертегісіндегі фантастикалық кейіпкерлерді ата. Бұл аялдамаға берілетін уақыт шектеулі.
|
|
|
|
|
Мәтін тақырыбын анықта |
Көп нүктенің орнына қай сөзді қоясың? |
|
| |
|
Түркияда тамыры топыраққа тисе болды, сонау зеңгір көкке дейін өрмелеп, тез өсетін бақша өсімдігі бар еді. Бұл – .... Жүрегім тас .... шықты. |
қазақтың жусаны еді түріктің бұршағы еді маңдайыма төбеме
| |||||
|
Дескрипторы: -Жауаптарды деректермен негіздейді, әңгімелейді. -Сұрақтың ықтимал жауаптарын ұсынады. ҚБ: Бағалау парақтарына дескрипторды негізге алып өзін-өзі бағалап, белгі қояды. Сағат тілінің бағытымен қозғалып, келесі топқа барады. «Ақындар» аялдамасы 6-аялдама: Робот сөзіне бес жолды өлең жаз. тарау бойынша білімімді тексеремін. мәтіндерді еске түсіремін. Дескрипторы: 1. Өлең құрастырады. ҚБ: Бағалау парақтарына дескрипторды негізге алып өзін-өзі бағалап, белгі қояды. Келесі аялдамаға бару үшін шағын топтар сағат тілі бағыты бойынша орын ауыстырады. «Жазушы» аялдамасы |
| |||||
|
|
7-аялдама: Р.Э. Распе – қай елдің жазушысы? Дескрипторы: 1. Тарау бойынша оқылған материалдарды еске түсіреді. ҚБ: Бағалау парақтарына дескрипторды негізге алып өзін-өзі бағалап, белгі қояды. Келесі аялдамаға бару үшін шағын топтар сағат тілі бағыты бойынша орын ауыстырады. «Пікір» аялдамасы 8-аялдама: Пікіріңді білдір. Дескрипторы: - Кестені толтырады. «Шығармашылық» аялдамасы 9-аялдама: «Біздің болашағымыз бейбіт өмірде» атты постер дайындаңдар. Немесе балалардың атынан «Болашаққа хат» жазыңдар Сағат тілінің бағытымен қозғалып, келесі топқа барып, бір- бірлерінің постерлеріне (хаттарына) баға береді. ҚБ: «Ду қол шапалақ»
|
|
|
Аяқталуы |
Рефлексия «Өз миыңды сал»әдісі. Оқушыларға мидың суреті |
Плакат |
|
Сұрақатар |
Ия/жоқ |
| Болашақтың оқушысына арнаулы мектеп киімі, сөмке керек пе? Болашақтың оқушысына қазіргідей кітап керек пе? |
|
|
|
салынған қағаздар беріледі де, оқушылар сабақ кезінде меңгерген білімдерін білдіретін сөздермен мидың ішін толтырады. Қағаздарын сынып қабырғасына іледі. |
| |
|
Қосымша ақпарат | |||
|
Саралау. Сіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлайсыз? |
Дереккөздер: Кейбір оқушылар басқа сыныптастарына қарағанда анағұрлым күрделі дереккөздермен жұмыс істей алады.
| ||
|
Бағалау. Оқушылардың үйренгенін, материалды меңгергенін тексеруді қалай жоспарлайсыз? |
Бағалау парақтары | ||
|
Сабақ бойынша рефлексия Сабақтың оқу мақсаты шынайы ма? Бүгін оқушылар не білді? Сыныптағы ахуал қандай болды? Мен орындаған саралау шаралары тиімді болды ма? Мен сабақ жоспарымды орындап үлгердім бе? Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім және неліктен? |
| ||
102-сабақ. Тоқсандық жиынтық бағалау
Достарыңызбен бөлісу:
