Экономика айнасы
жүктеу/скачать 10,39 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- САЗГЕРЛЕР ӘН ЖАЗУҒА, АҚЫНДАР СӨЗ ЖАЗУҒА ДАЙЫН. ЕНДІГІ КЕЗЕК КІМДЕ
- «Когда уйдем со школьного двора...» Қызылордада қалың қазақ ұйысқан. Жергілікті ұлт өкілдерінің саны басым. Пайызға салып шақсаңыз, өзге этнос өкілдерінің
ОРЫС ТІЛІНДЕ 3000 ӘН. АЛ БІЗДЕ ШЕ? Басқамен салыстыру әдетіміз ғой, «мектеп вальсіне арналған орыс тіліндегі әндердің жай-күйі қалай екен» деген қызығу шылықпен ғаламторға тағы да көз салдық. «Песня на последний звонок» деп тетікті басып қалып едім, жаңбырдан кейінгі саңырауқұлақтай қаптаған ақпараттың астында қалдым. Алғашқы біреуін басып көріп ем: «Песня на последний звонок» 2763 песни» деген жазу шықты. Үш мыңға жуық ән. Дайын. Керек болса, қосып тыңдаңыз. Көшіріп алам десеңіз де еркіңіз. Әрі тегін. Ал бізде ше? Үш мың ән тұрмақ, үш ән таба алар ма екенбіз? Ащы болса да ақиқаты осы. Ән жайында сөз болғанда таяқтың бір ұшы сазгерлерге келіп тиетіні белгілі. Ең әуелі талай тамаша әнімен жұрттың ықы- ласына бөленген сазгер Төлеген Мұхамед- жановты іздедік. – Бұл тақырыпта мүлдем әндер жа- зылмады деуге болмайды. Жазылған ән- дер бар шығар. Бәлкім, олар халық жү- регіне жет педі. Өз басым адам жанын тербейтін, ойландыратын, толғандыратын тамаша өлең болса, ән жазуға дайынмын, – деді Төлеген Мұхамеджанов. Ендеше, ақын дардың құлағына алтын сырға! Төлеген МҰХАМЕДЖАНОВ, сазгер: – Өте орынды қозғалып отырған мә се- ле. Дұрыс тақырып екен. «Неге жа зыл- мады?» дегенге келсек, бұған біржақты жауап беруге болмайтын секілді. Бұл енді бір жағы ақынға да, сазгерге де байланысты болуы мүмкін. Ән деген үлкен толғаныстан туады. Мүмкін, ақындар мен сазгер лері- мізде сондай толғаныс болмай жүрген шығар. Мысалы, менің мектеп туралы әндерім жоқ. Себебі менің ауылда оқыған мектебім бүгінде жоқ. Баяғыда бұзып тастаған. Ол да әсер етуі мүмкін. Жүректі жарып шықпаса ән ән бол майды. Мұндай әндерді үлкен тол ғаныспен, сезіммен, жүрекпен жазу керек. Осы мәселе жөнінде пікірін білмек ниетпен белгілі сазгер Кеңес Дүйсекеевке де телефон шалдық. Сазгер әңгімені қысқа қайырды. – Бұл мәселеге мемлекеттік деңгейде мән беруіміз керек. Қажет болса сазгер- лерге тапсырыс беріп, байқаулар ұйым- дас тыруымыз қажет, – деді Кеңес Дүй- секеев.
Бұл да ойланатын мәселе. Сазгерлер- мен тілдескен соң ақындарды айналып өткенді жөн көрмей, соңғы жылдары қазақ эстрадасындағы бірқатар хит-әндерге сөз жазып жүрген Қалқаман Саринге хабар- ласып, пікірін білдік. Қалқаман САРИН, ақын: – Ешқандай сұраныс болмаса, сөзін қалай жазамыз? Егер сазгерлер «осын дай бір ән туды, сөзін жазайық» деп ұсыныс білдірсе, мен жазуға әзірмін. Кеңес өкіметі кезінде бұл мәселе жақсы жолға қойылды. Октябряттардың өз әні, өз ұраны болды. Сондай бір жүйелілік қажет-ақ. Мүмкін, байқау ұйымдастыруымыз қажет шығар. Бұл тақырыпта кез келген қазақ ақынының тамаша сөз жазып бере алатынына еш күмәнім жоқ. Сондықтан сазгерлер бола ма, мектеп басшылығы бола ма, Білім және ғылым министрлігі бола ма, бұл мәселеге дұрыс назар аударып, мектеп тақырыбында жақсы бір ән жазуды қолға алар кез жетті деп есептеймін. САЗГЕРЛЕР ӘН ЖАЗУҒА, АҚЫНДАР СӨЗ ЖАЗУҒА ДАЙЫН. ЕНДІГІ КЕЗЕК КІМДЕ? Сазгерлердің пікірін білдік. Ақын- дардың сөзін естідік. Ал енді бұл жайында ұстаздар қауымы не дейді? Тақырып ең әуелі мектепке қатысты болғандықтан, мұғалімдердің пікірін білуді жөн санап, ұстаздардың ұстазы Қанипа Бітібаеваға хабарластық. – Көтеріліп отырған мәселе өте дұрыс. Бірақ оны кім жазады? Жазатын адам бар ма? Ұрпақ тәрбиесі дейміз. Ұрпақ тәрбиесі ең әуелі мектептен басталады. Қызыл империяның құрсауынан әлі күнге арыла алмай келе жатырмыз. Бәрі қазақша болуы керек. Әсіресе әніміз, – деп, сазгерлерге назын білдірген ұстаз бұл мәселені көп кешіктірмей қолға алу керектігін айтты.
Тәуелсіздіктің уығын бірге қадасты, шаңырағын тіктеп, керегесін кеңейтуге күш салды. Қазақстан атты алып шаңырақты шаттыққа бөлеп, жер-жаһандағы жұртқа бірлік пен татулықтың ерен үлгісін танытты. Елбасының салиқалы саясатының арқа- сында барлық этнос өкілдері ортақ мақсатқа жұмы лып, жұмыла көтерген жүктің жеңіл боларын өзгенің алдында айқындай түсті. Осындай орайы келген оңды іске Қызылорда жерін мекен еткен сан түрлі этнос өкіл дерінің де қосқан үлесі аз емес. Жақында облыстық Қазақстан халқы Ассамблеясының кезекті сессиясында облыс әкімі Қырымбек Көшербаев «Қазақ- стан – көпұлтты мемлекет. Елдегі барлық этностардың құқығы тең. Тәуелсіздігімізді тұғырлы етуге, әлеуметтік-экономикалық әлеуетіміздің артуына барлық этнос өкіл- дері бірлесе атсалысып келеді. Тұсауы кесілген 18 жылдан астам уақыт өткен Ассамблея Қазақстандағы дербес саяси институтқа айналды. Этносаралық толе- ранттық және қоғамдық келісімнің қазақ- стандық үлгісі қалыптасты. Қазіргі таңда халықаралық қауымдастықта ол Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың үлгісі деп бағаланып отыр» деп атап өтті.
Соңғы деректер бойынша Сыр жерінде 720 мыңға жуық адам тұрады. Оның ішінде 96 пайызға жуығын қазақтар құ- райды. Одан кейінгі үлес салмағы орыс- тарға тиеді, олар 14 мыңға жуықтайды, яғни 2 пайыз. Осыдан 25 жылдай бұрын орыстар бұдан үш еседей көп болған екен. Келесі кезекті корейлер еншілеп тұр, аталмыш ұлт өкілдері 8 мың адамнан аса- ды (1,1 пайыз). Қалған татар, түрік, өз бек, шешен, украин, әзірбайжан, башқұрт, не- містер 1 пайызды шамалайды. Сыр же- рінен жырақ кеткенді қаламайтын этнос өкілдері аз емес. Саны басым болма ғаны- мен, этнос өкілдері облыстың барлық ауда нынан да кездеседі. Қуанарлығы, Сыр бойындағы өзге эт- нос өкілдері арасында қазақ тілін жақсы білетін азаматтар жетерлік. Облыстық білім басқармасы басшысының орынбасары Руслан Чагай, зейнетақы жүйесі саласында көп жылдар қызмет еткен Галина Ганская сынды қазақ тілінің майын тамыза сөй- лейтін өзге ұлт өкілдері де бар. Жас буынның ішінде олардың қатары жылдан- жылға артып келеді. Қазақстан тарихында қыздар бок сынан тұңғыш рет Олимпиада медалін алып берген Марина Вольнова қазақшаны өзінің ана тілінен кем білмейді. Сондай-ақ қазіргі таңда қалалық телеарнада қазақша хабарлар дайындап жүрген Елена Ры бинаны жергілікті жұрт жоғары бағалайды. Осындай үрдісті Қызылорда медицина колледжінің студенті Дагмура Мутаусова жалғастырып отыр. Бұл бойжеткеннің қазақы ауылда қаны тамып, кіндігі кесілген. Сол елді мекендегі қазақ мектебінде тоғыз жыл білім алып, облыс орталығындағы медициналық колледжге оқуға түскен.
Келер жылы Қызылорда топырағында татар халқының ұлттық мерекесі – рес- публикалық «Сабантой» мерекесі өткізіл- мек. Бұл жайында татар этно-мәдени орталығының басшысы Галия Гизатуллина мәлімдеді. Соңғы жылдары елімізде бұл мейрамды тойлауға өз деңгейінде көңіл бөлініп келеді. Татар ұлты ежелден қазақпен ірге бөліспеген туысқан екені белгілі. Түбі бір халықтар үшін бір-бірінің жиын-тойын өткізу ортақ іске айналады емес пе? Сондықтан Сыр жерінде өтетін «Сабантой» мейрамы жоғары деңгейде өткізілетін болады. Бұл шараға Татарстан Президенті Рустам Миннихановты арнайы шақыру жоспар ланып отырған көрінеді.
Кең-байтақ Қазақстанды ортақ шаңы- рағына айналдырған өзге этнос өкілдері қазақ халқымен бірге Тәуелсіздікті нығай- тып, елдің экономикалық жағдайын жақ- сар
туға атсалысып келеді. Осындайда қазақ халқының «Төртеу түгел болса төбе- дегі келеді, алтау ала болса ауыздағы ке- теді» деген тәмсілі орынды айтылғанын ұғамыз. Өйткені Жер шарының түкпір- түкпірінде болып жатқан кейбір келеңсіз көріністер «бірлік жоқ жерде – тірлік жоқ» екенін аңғартып отыр емес пе? Әділжан ҮМБЕТ, Қызылорда облысы БІРЛІК
Санақ нәтижесінде бір адам 67 дауыс, екінші адам 61 дауыс, үшіншісі 42 дауыс, төртінші кандидат 4 дауыс алды. Жарғы бойынша үштен екі дауыс алған адам талассыз сайланады. Ал олар (Вовнян- коның тобы – Б.С.) 67 дауыс 61 дауыстан көп болғандықтан, біз жеңдік деп ойлады. Бірақ 67 дауыс үштен екі болып саналмайды. Бастапқы жарғыда төраға үш жылға сайланатын. Оны Игорь съезд талқысына салып, бес жылға созып алды. Сөйтіп, 8 жыл басқарды. Енді біздің қабылдаған жарғыға сәйкес, кез келген адам екі реттен артық сайланбайды. Және төрт жылға сайланатын етіп өзгерттік. Жарғының жаңа редак циясына да, төрағаға да съезд делегаттары толық дауыс берді. Жәнібек ЖЕТІРУОВ, режиссер: – Игорь Вовнянко басқарған 8 жылда біз, осы өз үйімізде, бірде-бір премьера өткізбедік. Не әртүрлі тақырыптардағы талқы жиындар болмады. Ол Кино үйін жеке мақсатына пайдаланғандай болды. Осы күнге дейін көніп келген болатынбыз. Не болып жатқанын білмейді де екенбіз. Сөйтсек, бұл жерді ол жынойнаққа айнал- дырыпты. Әне, ана жерде «тайная ком- ната» деп жазылып тұр. Түнгі клуб қылған. Бұл жерге ешкімді келмейтін қылып қойған. Шәкен, Абдолла ағалары мыздың тұрғызып кеткен шаңырағын осы жағдайға жеткізген. Біз осындай келең сіздіктерге төзе алмағандықтан, батыл қадамға бардық. Съезд шақыруымыз да осындай мәселе лерден туындады. Олар әлі күнге дейін өздерінің жеңілгендігін мойындамай отыр. 149 адамның пікірі оған түк емес болып отыр. Ол осы сайлауда өзінің ұты- латынын біліп, түскісі келген жоқ. Съезге мүшелерді жинай алмайды деп ойлады. Бірақ біз жиналдық. Сексендегі Тәжібаевқа дейін келді. Ал Игорь Вовнянко «11 шілдеде келемін, сол кезде сөйлесіп, ақылдасамыз» деп хат жазыпты. Абай ОМАРОВ (коллаж) Абай ОМАРОВ (коллаж) Нұрғиса ЕЛЕУБЕКОВ (фото) Нұрғиса ЕЛЕУБЕКОВ (фото)
РЕСПУБЛИКАЛЫҚ ҚОҒАМДЫҚ-САЯСИ АҚПАРАТТЫҚ ГАЗЕТ №107 (1018)
25.06.2013 жыл, сейсенбі
Абай атамыз жайында мультфильм түсіріліп жатқан көрінеді. Бұл бастаманы кімдер қолға алып отыр? Жалпы, мазмұны қандай болмақ? Зере ЖАНДӘУЛЕТҚЫЗЫ, Есік Бастамашыл топтың жобасы жүзеге асса, алдағы уақытта Абай й ат а ам м ызды ды мул ул ьт ьт фи фи ль ь мн н ен көруіміз ғажап е ме ме
с. Қ Қ ыт ыт ай айды ды ң ң Үр Үр ім ім ші ші қ қал ал а- а- сындағы қандастарымыз Абайдың балалық шағын бейнелейтін 3D форматындағы көп- сериялы мультфильм түсіріп жатыр. Мұндағы мақсат – бала Абайды жас жеткіншектерге үлгі етіп, дана а лы
ғын бойларына сіңіру. Мульт- фи фи ль ль мн м ің ің м м аз аз мұ мұ ны ны да, аты да – «Абайдың ң
балалық шағы». Түсірілімі жуырда басталады. «Абай жолы» анимациялық компаниясының директоры Ғұсман Қажытайдың пікірінше, Абайдың идеясы – бүкіл адамзаттың идеясы. Бала – болашақ. Егер бал ал ал
ар А А ба ба йд йд ың ң б б ал ал ал а ық ық
шағын біліп ержететін бо олс
лс а, а, б бол
ол аш аш ақ ақ та та А А ба ба йд йдың ың
кім екенін, Абай идеясының қандай екенін, қазақтың кім екенін біле алады. Ғұлама ақынды барша ұлт танысын деген ниетпен шығармашылық топ мультфильмді қы қы
т й, орыс, ұйғ йғ ыр тілінде де шығармақ. Кейін- не не н н та тағы
ғы б б ір р не не ше ше ш шет
ет т т іл іл деріне аударылады. Әрқайсысы 13 минуттан тұратын 104 серияда Абайдың балалық шағы түгел баяндалатын болады.
Қожа Ахмет Ясауи кес ен ен
е ін ін қ қ ор ор ға ға у у қо о ға ға м м ды ды қ қ бірлестігінің төрағасы Ж Жан анте темі
мі р р Әл Әл ім ім ов ов « « Қо Қожа жа
Ахмет Ясауи кесенесіне шұғыл жөндеу жұмыстары қажет» деп мәлімдеп отыр. Оның айтуынша, тарихи жәдігердің бүгінгі жағдайы мәз еместігін еліміздегі және Ресейдегі бірқатар ғылыми-зерттеу ин и
ст итут
у тар
р ының
ың тұж
ұ ыр р ым дамалары айғақтап от от ыр ыр . . «6 «600
00 ж ж ыл ылда
да н н ас ас та та м м тарихы бар кесененің алыстан еш міні білінбегенімен, құлайын деп тұрған кірпіштері мен қабырғадан ажырауға таяу плиткалары жанынан анық байқалады» дейді қо о
О О л л со со нд нд ай ай -а а қ қ бұ бұ ға ға н н та та рихи құнды ескерткіш ті ті
ң жа жасы сы ғ ғ ан ана а ем емес ес , «осыдан 13 жыл бұрын жүргізілген жөндеу жұмыстары қатты әсер етті» деп есептейді. Сапасыз жұмыстардың салдарынан кесенедегі желдеткіш шахталар, жарық түсетін саңылаулар, есіктер жа а
бы лы лы п қалған, ау ау а айналымы жоқ. Ылғалдың кө кө бе бе юі юіне не н н кі кі рп рп іш іш те те рд рдің ің а а ра р сындағы қоспа ыдырауға таяу көрінеді. Қайта қалпына келтіру мақсатында мамандар көне асхананың бөлігін бұзуға мәжбүр.
жүктеу/скачать 10,39 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|