Экономика және кәсіпкерлік негіздерінен Дәрістер қаз 2022-2023 Жазылбек
-дəріс. Тақырыбы: Жүйе ретіндегі ұлттық экономика
жүктеу/скачать 410,98 Kb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Дəрістің қысқаша мазмұны
- Жалпы ұлттық байлық дегеніміз
- Жалпы ұлттық өнім (ЖҰӨ)
- Ұлттық табыс
| 10-дəріс. Тақырыбы: Жүйе ретіндегі ұлттық экономика
Қарастырылатын сұрақтар (дəріс жоспары): 1.Ұлттық экономиканың құрылымы 2.Қоғамдық ұдайы өндірістің мазмұны мен түрлері. 3. Негізгі макроэкономикалық көрсеткіштер. 4.Ұлттық байлық: мазмұны мен құрылымы. Дəрістің қысқаша мазмұны: Ұлттық экономика жұмысы БҰҰ-ның ұсынған агрегаттары арқылы жинақталған жұмыстарының нəтижесінде іске асып отыр. 1988 жылы Ресейде халықаралық есептеу жүйесіне көшті. Негізгі жəне жалпылама ұлт байлық болады. Жалпы ұлттық байлық дегеніміз – қоғамның барлық тарихында жинақталған барлық тұтыну құнының жиынтығы. Бірінші рет ұлттық байлықты 1664 жылы Англияда У.Петти есептеді. 100 жылдан кейін бұны А.Смит қайталады. Ұлттық байлық мынаны қамтиды: 1. Мүлікті – негізгі жəне айналымды қорларды, үй мүліктерді. 2. Табиғат байлықтарды – жер, минералды жəне орман қорлары. 3. Заттай емес байлықты – ұлт, денсаулықтың потенциалдық, рухани байланысын, білім беру жəне ғылыми потенциалдар. Бұны бірнеше анықтамалармен көрсетеді: жалпыұлттық өнім, ұлттық табыс, таза ұлттық өнім, ішкі өнім. Жалпы ұлттық өнім (ЖҰӨ) – бір жыл елімізде шығарылған барлық дайын тауарлардың жəне көрсетілетін қзметтердің нарықтық құнының қосындысымен анықталады. Ұлттық табыс – бір жыл ішінде жаңа құралған құнының өндірістік қорытындысы. Ұлттық пайда – ЖҰҰ-нан жəне бір жыл ішінде оларды шығаруға кеткен материалдар шығынды алып тастаған ( амортизациялау, шикізат, метериалдар жəне т.б.) айырмашылықтан тұрады. Шет мемлекеттердің есептеулерде оны барлық пайданың қосындысы деп анықтайды: 1) Жұмысшы қызметкерлердің еңбекақысы; 2) Жеке шаруашылықтың, серіктестіктің, корпорацияның Инвестиция деңгейі қоғамның ұлттық табысының көлеміне ықпал етеді, ұлттық экономиканың көптеген макро-пропорциялары инвестиция қозғалысына тəуелді. Кейнсиандық теория бойынша инвестиция мен жинақ ахуалы əр түрлі процестер мен жағдайлар арқылы анықталады. Ел аумағындағы инвестициялар ұлғаймалы ұдайы өндіріс процесін анықтайды. Жаңа кəсіпорындар құрылысы, үй тұрғызу, жол салу соларға байланысты жаңа жұмыс орнын жасау инвестициялық процестерге немесе капиталдың құрылуына тəуелді. Инвестиция қандай факторларға тəуелді? Олардың ең маңыздыларын атап өтейік. Біріншіден, инвестиция процесі күтіліп отырған пайда нормасына немесе күрделі қаржылық рентабелділігіне тəуелді. Егер инвестордың пікірінше рентабелділік төмен болса, онда қаржыландыру жүзеге аспайды. Екіншіден (мұның өзі бірінші жағдаймен байланысты) инвестор шешім қабылдау кезінде күрделі қаржының альтернативті Ф КазНПУ 0703-03-18 (1). Пәннің оқу-әдістемелік кешені. Екінші басылым. |