Еліміз өз тəуелсіздігінің 20 жылдығын атап өтіп, дамуының жаңа кезеңіне аяқ бас

124
125
attaint [ə’teint] A.v (тарих) 1.мемлекеттік 
сатқындығы, қылмысы үшін азаматтық, 
дүние-мүлік құқығынан айыру, өлімге кесу 
2.масқаралау B.n 1.= attainment 2.масқара, 
бетке таңба, салық
attar [‘ætə(r)] n (гүлден алынатын) эфир майы 
♦~ of roses – раушан (роза) майы (сөз төркіні: 
арабтың «(ғ)əтір» сөзі = əтір)
attemper [ə’tempə(r)] v (көнерген қолданыс) 
1.араластыру, шылау (жақсарту үшін) 
2.температурасын бақылау 3.жұмсарту, 
бəсеңдету 4.лайықтау, ыңғайлау
attempt [ə’tempt] v 1.тырысу, талпыну, ұмтылу, 
көру ♦to ~ to walk – жүруге тырысу ♦to ~ 
an escape – қашып құтылуға тырысу ♦Don’t 
~ the impossible. – Шамаң жетпесе, құры 
тыраштанба. 2.қастандық жасау ♦to ~ a per-
son’s life – біреудің өміріне қастандық жасау 
B.n 1.~ (to do smth/at doing smth) талпыныс, 
ұмтылыс, тырысу ♦My early ~s at learning 
to drive were unsuccessful. – Менің жүргізіп 
үйренбек болған алғашқы талпыныстарым 
сəтсіз болды. ♦They failed in all their ~s to 
climb the mountain. – Олардың тауға шықпақ 
болған барлық талпынысы сəтсіз болды. 2.~ 
(on smth) (жақсартуға, жетілдіруге) талпыныс, 
ұмтылыс ♦the latest ~ on the land speed record 
– машина жылдамдығының əлемдік рекордын 
жаңарту үшін істелген соңғы (уақыттағы) 
талпыныс 3.қастандық, шабуыл ♦an ~ 
upon one’s life – біреудің өміріне жасалған 
қастандық 
attend [ə’tend] v 1.қатысу, болу ♦to ~ a lecture 
– лекцияға қатысу ♦to ~ a school – мектепте 
болу 2.бірге жүру, қосарласу, ере жүру ♦a cold 
~ed with fever – суықпен бірге жабысқан дене 
қызуы ♦The Queen was ~ed by her ladies-in-
waiting. – Қызметші əйелдер Королеваға еріп 
жүрді. 3.қамқор болу, көңіл бөлу, қарау, бағу 
♦The nurse ~ed the patient daily. – Медбике 
науқасты күнбе күн қарап жүрді. 2.~ (to smb/
smth) көңіл бөлу, көңіл қою, зейін қою, мұқият 
болу ♦Why weren’t you ~ing when I explained 
before. – Бұрын мен түсіндіргенде неғып көңіл 
қоймадың? ♦Attend to your work and stop talking. 
– Жұмысыңды істе де сөйлеме(гін). 
attendance [ə’tendəns] n 1.қатысу, болу 
♦You have missed several ~s this term. – Бұл 
семестрде сен бірнеше рет сабақ жібердің. 
2.қатысулар, қатысушылар, қатысатын халық 
♦They are expecting a large ~ at the meeting. 
– Олар кездесуге көп адам қатысады деп 
күтуде. ♦Attendances have increased since 
we reduced the price of tickets. – Билеттің 
құнын түсіргенімізден бері келушілер саны 
көбейді. 3.*to be in ~ қатысу, болу, қамқор 
болу ♦A nurse was in constant ~. – Медбике 
ұдайы бақылап жүрді. ♦The President always 
has six bodyguards in close ~. – Президенттің 
жанында ылғи да алты сақшы жұп жазбай 
еріп жүреді. *to dance ~ көз алдында болу, 
жанында құрақ ұшу ♦She loves to have servants 
dance ~ on her. – Ол күтушілердің жанында 
құрақ ұшқанын қалайды. 
attendant [ə’tendənt] A.n 1.күтуші, даяшы, 
қызмет көрсетуші ♦a swimming-pool, mu-
seum ~ - жүзу бассейнінің, музей қызметкері 
2.еруші, ілесіп жүруші; күтуші B.adj 1.(a)
қатысушы (b)ілесіп жүруші, еруші 2.ілесетін, 
бірге келетін, қосарласатын ♦winter holidays 
and ~ parties – қысқы демалыстар жəне соған 
ілесетін жиын-тойлар ♦war and its ~ evils – 
соғыс жəне оған ілесетін зұлматтар ♦poverty 
and its ~ hardships – кедейлік жəне одан жұп 
жазбайтын қиындықтар
attention [ə’tenʃn] n 1.назар, көз салу, зер ♦to 
call/draw smb’s ~ - біреудің назарын аудару 
♦She turned her ~ to a new problem. – Ол жаңа 
проблемаға зер салды. 2.қамқорлық, назар, 
көңіл, күтім ♦He gives all his ~ to his car. – Ол 
өзінің барлық қамқорлығын машинасына 
жұмсайды. ♦This letter is for the ~ of the man-
ager. – Бұл хат менеджердің назарына. ♦The 
roof needs ~. – Шатырды жөндеу керек. 
3.(əскери бұйрық) тік тұр! (смирно!) 4.(idm) 
*to catch smb’s ~/eye біреудің назарын аудару 
♦They tried to catch the waiter’s ~. – Олар 
даяшының (күтушінің) назарын өздеріне 
аударуға тырысты. *to draw smb’s ~ to 
smth біреудің назарын бірн-ге аудару *to 
give one’s undivided ~; to get/have smb’s 
undivided ~ бірн-ге бүткіл назарын бөлу 
*to snap to ~ қолға алу, көңіл аудару 5.interj 
(елдің, əскерилердің, т.с.с. назарын аудару 
мақсатында) Тыңдаңдар! Тыңда! Құлақ 
салың(ыз)дар! ♦Attention, please! The bus will 
leave in ten minutes. – Тыңдаңдар! Автобус он 
минуттан соң жүреді.
attentive [ə’tentiv] adj 1.мұқият, назар салғыш, 
байқағыш, зерек, ынталы ♦an ~ audience – 
ынталы көрермендер 2.əдепті, ибалы, қамқор, 
сыпайы ♦A good hostess is always ~ to the 
needs of her guests. – Жақсы əйел қонақтарын 
назарынан тыс қалдырмайды. 
attentively [ə’tentivli] adj 1.мұқият, назар сала, 
ынтамен 2.сыпайы, əдеппен ♦listening ~ to the 
speaker – сөйлеушіні мұқият тыңдау
attenuant [ə’tenjuənt] adj ерігіш, сұйығыш; 
сұйытқыш, ерітетін
attenuate A.v [ə’tenjueit] 1.жұқар(т)у, арықта(т)
у, жіңішкер(т)у ♦~d legs – жіңішкерген 
сирақтар 2.солу, əлсіреу, азаю ♦~d desire 
– солған тілек ♦a vaccine of ~d bacteria. – 
бактериясы əлсіретілген вакцина . B.adj 
[ə’tenjuit] 1.арықтаған, жіңішкерген, əлсіреген, 
жұқарған 2.еріген, сұйыған, жидіген, сиреген, 
езілген
attenuation [ə,tenju’eiʃn] n [қ-з: attenuate A.]
attest [ə’test] v (кітаби) 1.~ to smth айғақтау, 
көрсету, куəландыру, көрсету ♦His handling of 
the crisis ~ed to his strength of character. – Оның 
дағдарысты тізгіндеуі оның қайрат-жігерін 
айғақтады. 2.растау, куəландыру ♦to ~ a signa-
ture – қолды куəландыру
attestation [,ætə’steiʃn] n [қ-з: attest]
attested [ə’testid] adj куəланған, тексерілген ♦~ 
cattle/milk – тексерілген ірі-қара (мал)/сүт
attestor [ə’testə(r)] n куə
Attic [‘ætik] A.adj 1.аттикалық, Аттикаға 
я Афиныға тəн [қ-з: Attica] 2.классикалық 
(стиль, үлгі); нəзіктік, биязылық əрі даналық 
үйлескен B.n 1.аттикалық, афинылық 2.аттика 
диалекті (ежелгі Аттиканың б.э.д. v, iv ғғ. 
классикалық грек əдебиетінің стандарт тіліне 
айналған диалекті)
attic [‘ætik] n мансарда, үй шатырының 
астындағы бөлме я кеңістік
Attica [‘ætikə] n Аттика (Оңт. Шығыс 
Грециядағы Афины қаласы орналасқан аймақ)
atticism [‘ætisizm] n 1.аттицизм 2.əсемдік, 
көркемдік
attire [ə’taiə(r)] A.n 1.көйлек, əшекейлі киім 
♦wearing formal ~ - ресми киім киіп жүру 
2.бұғының мүйізі B.v (əшекейлі көйлек) киіндіру
attitude [‘ætitju:d; US –tu:d] n 1.~ (to/to-
wards smb/smth) көзқарас, пейіл, ықылас 
♦What is your ~ to abortion? – Абортқа қалай 
қарайсың? (Абортқа деген көзқарасың 
қандай?) ♦She shows very positive ~ to her 
work. – Ол жұмысын ынтамен істеуде. 
2.(дене ж) қалып, тұрық, кейіп, сұрық, пішін 
♦The photographer has caught him in the ~ of a 
prayer. – Фотограф оны намаз оқып жатқан 
кезінде түсіріп алыпты. ♦a threatening ~ - 
шошытатын сұрық ♦a relaxed ~ - босаңсыған 
қалып (кейіп) 3.өз бетінше, білгенінше ♦a coat 
with ~ - өзіндік талғамға сай киім 4.*~ of mind 
ойлау салты, ой саптауы
attitudinize, -ise [,æti’tju:dinaiz; US –’tu:dən-] v 
(елге жақсы əсер қалдырамын деп) тыраштану, 
жасамық қылықтар істеу
attorney [ə’tз:ni] n 1.(заң) өкіл, адвокат, 
заңгер, прокурор ♦~-at-law – заңгер, адвокат 
♦~-in-fact – агент, өкіл ♦district ~ - аудандық 
прокурор 2.Attorney-General Бас атторней 
(прокурор), (АҚШ-та) əділет министрі
attract [ə’trækt] v 1.тарту ♦A magnet ~s steel. 
– Магнит болатты тартады. 2.тарту, еліту, 
қарату, құмартқызу ♦to ~ attention – назарын 
тарту ♦to ~ admirers – құштар адамдарды 
тарту ♦I’m very ~ed to her. – Ол (қыз) десе 
менің есім кетеді. ♦The light ~ed a lot of in-
sects. – Жарыққа шыбын-шіркей қаптады.
attractable [ə’træktəbl] adj тартымды, көз 
қызықтыратын
attraction [ə’trækʃn] n 1.тарт(ыл)у, еліту, назар 
аудар(т)у, құмарту ♦She felt an immediate ~ 
to him. – Оның (қыздың) бірден оған көңілі 
ауды. ♦The television has little ~ for me. – Менің 
телевизорға деген құмарлығым аз. 2.тартатын, 
қызықтыратын нəрсе 3.аттракцион, сауық-
сайран отауы
attractive [ə’træktiv] adj тартымды, көз 
қызықтыратын; сымбатты, əсем, еліктіретін, 
елітетін ♦an ~ woman – сымбатты əйел ♦an ~ 
idea – еліктіретін идея
attribute A.v [ə’tribju:t] ~ smth to smb/smth 
біреуге/бірн-ге жатқызу, таңу, деу, т.с.с. ♦This 
play is usually ~d to Shakespeare. – Бұл пьесаны 
Шекспирдікі деп жүр. ♦She ~s his bad temper 
to his ill health. – Ол (əйел) оның (еркектің) 
қызуқандылығын оның нашар денсаулығынан 
көреді. ♦He ~d intelligence to his colleagues. 
– Ол өз əріптестеріне мəдениеттілік тəн 
деп білді. ♦to ~ a work to a particular period – 
туындыны белгілі бір кезеңге жатқызу B.n 

126
127
[‘ætribju:t] 1.(біреудің бойындағы) қасиет 
♦Patience is one of the most important ~s in a 
teacher. – Төзімділік мұғалімге қажет ең бір 
маңызды қасиеттердің бірі. 2.(грам) атрибут, 
анықтауыш
attribution [,ætri’bju:ʃən] n 1.жатқызу, тиесілеу, 
таңу 2. (көне қолд) билік, лауазым
attributive [ə’tribju:tiv] adj,n (грам) атрибут, 
анықтауыш
attrition [ə’triʃn] n 1.үйкелу, қажалу 2.мұқал(т)
у, қажа(л)у, жас(ыт)у, есеңгіреу ♦to conduct 
a war of ~ - титықтататын соғыс жүргізу 
3.селдіреу, сиреу, кішірею
attune [ə’tju:n; US ə’tu:n] v 1.~ smth/smb to 
smth бейімдеу, көндігу, үйлесу, бойы үйрену 
♦We are becoming ~d to the noise of the new fac-
tory nearby. – Маңайдағы жаңа фабриканың 
шуына етіміз үйреніп келеді. ♦He has ~d 
himself to living in the quite country. – Ол 
ың-шыңсыз мекенде тұруға үйреніп алған. 
2.музыкалық аспапты түзеу
atypical [,ei’tipikl] adj үйреншікті, қалыпты 
емес ♦a creature that is ~ of its species – өз 
особьтарына ұқсамайтын жəндік (хайуан)
atypically [,ei’tipikli] adv
aubergine [‘əubəʒi:n] n (көбінесе US egg-plant) 
баклажан
auburn [‘ɔ:bən] adj қызғылт қоңыр, мыс түсті
auction [‘ɔ:kʃn, кейде ‘ɒkʃn] A.n 1.аукцион, 
сауда (зат, нəрсе, т.с.с. көп ақша ұсынушыға 
сатылатын сауда тəсілі; сөз төркіні латынның 
«auction» – «өсу, өсім») ♦The house is up for ~. – 
Үй аукционға беріледі (аукционда сатылады). 
♦It should fetch £100,000 at ~. – Аукционда бұл 
£100,000-қа сатылуы керек. 2.(кейде ~ sale) 
аукцион, көпшілік сауда B.v 1.аукциондау, 
аукционнан сату, саудалау, саудаға салу ♦He 
~ed off his furniture. – Ол жиһазын аукционнан 
сатып жіберді. 2.(phr v) ~ smth off (қажетсіз 
я артық затты) сату ♦The Army is ~ing off a 
lot of old equimpent. – Армия көптеген ескі 
жабдығын аукциондауда.
auctioneer [,ɔ:kʃə’niə(r)] n аукционер, 
аукциондаушы, аукционды жүргізуші
audacious [ɔ:’deiʃəs] adj 1.батыл, өжет, 
қайтпас, қайсар, тегеурінді ♦an ~ plan – 
тегеурінді жоспар ♦an ~ warrior – қайтпас 
жауынгер 2.өр, өжет, такаппар ♦an ~ remark 
– өжет пікір (айтылған сөз) 3.өміршең, еркін, 
өрісі кең ♦an ~ vision of the future – болашаққа 
деген өміршең қарас ♦an ~ behaviour – өзін-өзі 
өжет ұстау
audaciousness [ɔ:’deiʃəsnis] = audacity 
audaciously [ɔ:’deiʃəsli] adv [қ-з: audacious]
audacity [ɔ:’dæsəti] n 1.батылдық, өжеттік, 
қайсарлық, тегеурінділік 2.өрлік, такаппарлық 
3.өміршеңдік, өрісі кеңдік
audibility [,ɔ:də’biləti] n дыбыстың естілулігі, 
дыбыс айқындығы
audible [‘ɔ:dəbl] adj анық, айқын естілетін 
♦Her voice was scarcely ~ above the noise of the 
wind. – Желдің гуілінен оның дауысы болар-
болмас естіліп тұрды. 
audibly [‘ɔ:dəbli] adv (дауыс ж) анық, айқын, 
дауыстап
audience [‘ɔ:diəns] n 1.(жиналған) 
көрермендер, тыңдаушылар ♦The ~ was re-
spectful and appreciative of the speaker’s 
opinion. – Жиналған жұрт сөйлеушінің 
пікірін қошеметтеп отырды. 2.оқырмандар 
(телерадио) тыңдаушылар, көрермендер ♦An 
~ of millions watched the concert.- Концертті 
миллиондаған жұрт теледидардан көрді. 
3.аудиенция, ресми сұхбат, қабылдау, кездесу 
♦to request an ~ with the Queen – Королеваның 
қабылдауын өтіну ♦to grant a private ~ to a for-
eign ambassador – шет елдік елшіге аудиенция 
беру (шет елдік елшіні жеке қабылдау)
audio(-) [‘ɔ:diəu] comb form есту, тындау, 
радио, дыбыс деген мағ. білд. ♦au-
diosignal – радиосигнал ♦~-visual – 
аудиовизуалды (яғни, тыңдап көретін) ♦~ 
frequency – дыбыс (толқынының) жиілігі 
♦~ typist – аудиотаспаны тыңдап жазушы, 
аудиотайпист
audiograph [‘ɔ:diəugrα:f] n аудиограф 
(акустика, дыбыс өлшейтін құрал)
audiology [ɔ:’diəu,lɒʤi] n аудиология 
(акустика, дыбыс зерттейтін ғылым)
audio-visual [,ɔ:diəu’viʒuəl] adj (abbr AV) 
аудиовизуальді, тыңдау-көру (яғни, бір 
мезгілде тыңдап көретін) ♦~ facilities, tech-
niques – аудиовизуальді (тыңдап-көру), 
техникалары (тəсілдері)
audit [‘ɔ:dit] A.n аудит, ревизия, бухгалтерлік 
тексеру B.v аудиттеу, тексеру
audition [ɔ:’diʃn] A.n 1.талапкер əнші, актер, 
сазгерді сынау, тыңдау, сынақтан өткізу 
(процесі) 2.есту, тыңдау қабылеті 3.естілген, 
тыңдалған нəрсе B.v талапкер əнші, актер, 
сазгерді сынау, тыңдау, сынақтан өткізу 
♦Which part are you ~ing for? – Қай бөлігін 
сыннан өткізіп отырсың? ♦None of the ac-
tresse we have ~ed is suitable. – Біз сынған 
актрисаның ешбірі жарамайды.
auditor [‘ɔ:ditə(r)] n аудитор, ревизор
auditorial [,ɔ:dit’ɔ:riəl] adj аудит, ревизия не 
осыған қатысты
auditorium [,ɔ:dit’ɔ:riəm] n аудитория, лекция, 
т.б. залы
auditry [‘ɔ:ditri; US -ɔ:ri] adj есту, тыңдау я оларға 
қатысты ♦the ~ nerve – есту жүйкесі, нерві
auditress [‘ɔ:ditris] n əйел аудитор, ревизор
au fait [,əu’fei] adv (Fr) ~ (with smth) 
толығымен таныс(қан) ♦It is my fi rst week here, 
so I’m not ~ with the system. – Менің келгеніме 
бір апта ғана болды, сондықтан мен бұл 
жүйемен таныс емеспін.
au fond [,əu’fɒn] adv (Fr) негізінен, негізінде 
♦The problem is that, ~ he’s very lazy. – Мəселе 
былай, негізінен ол өте жалқау.
Augean [ɔ:’ʤi(:)ən] adj қиын, жайсыз əрі 
жиренішті (бұл сөз көне грек миф-ясынан 
алынған = Авгийдікі; м: Augean stables – 
Авгийдің ат қорасы (яғни, лас əрі құлазыған))
Augeas [ɔ:’ʤi(:)əs] Авгий (көне грек миф-
ясындағы бір патша)
auger [‘ɔ:gə(r)] n бұрғы 
aught [ɔ:t] pron (архаизм) кез келген нəрсе, 
бірдеңе, бір нəрсе ♦for ~ I know – менің 
білуімше, маған белгілі болғандай 
augment [ɔ:g’ment] v (кітаби) ұлғайту, өсіру 
♦to ~ one’s income – табысын молайту
augmentation [,ɔ:gmen’teiʃn] n ұлғаю, өсу, молаю
augmentative [ɔ:g’mentətiv] adj 1.ұлғайып 
(бара) жатқан, өсіп жатқан 2. (грам) 
ұлғайтатын, аугменттік (жұрнақ)

жүктеу/скачать 3,69 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: