babbler [‘bæblə(r)] n мылжың, бөспе
babe [beib] n 1.(көне қолд) = baby A.n 1. 2. (US slang) жас бикеш 3.пəк не тəжірибесіз адам
4.(idm) *a ~ in arms (a) əлі еңбектей алмайтын
нəресте, сəби (b) (кейде *a ~ in the woods) пəк,
тəжірибесіз, аңқау адам
Babel [‘beibl] n Бабыл, Вавилон (Ирак
жеріндегі ежелгі қала, Құрандағы аңыз
бойынша, онда адамдар аспанға жететін
мұнара тұрғызбақ болғанда, Құдай олардың
тілдерін əртүрлі етіп өзгертіп, ойларын іске
асырмай тастаған)
babel [‘beibl] n дабыр, гəңгір, у-шу ♦a ~ of voices in the busy market – базардағы у-шу baboon [bə’bu:n; US bæ-] n 1.бабун, бабуин
(беті иттікіне ұқсаған африка я араб маймылы)
2. (ауысп. мағ.) дөрекі əрі ақымақ адам
baby [‘beibi] A.n 1.бөбек, сəби, нəресте,
кішкентай ♦a ~ boy/girl – нəресте ұл/қыз 2.жануардың, айуанның шақасы, төлі, баласы
♦a ~ monkey, crocodile – маймыл, крокодил баласы, шақасы 3.балапан, шөже ♦a ~ bird – құс балапаны 4.(slang) (a) əдемі қыз, келіншек
(b)жақсы көретін қызы, əйелі (c)кісі, адам,
неме ♦He’s a tough ~ to have to deal with. – Ол бір істес болуға қиын тоңмойын неме. 5.зат, нəрсе ♦Is that car there your ~? – Əнеу көлік сенікі ме? 6.титтей нəрсе, зат ♦a ~ car – кішкентай машина 7. (idm) *to be one’s ~
тапқаны, жасағаны я қарамағындағы болу ♦It is your ~. – Бұл саған тиесілі жұмыс. *to leave smb holding the ~біреуге ұнамсыз міндеттерді
жүктеу *smooth as a ~’s bottomөте жұмсақ,
үлбіреген *to start a ~ауыр аяқ болып қалу
*to throw the ~ out with the bath waterқұнды
идеяны, жоспарды ақымақтықпен сыртқа
тебу B.adj 1.бөбектің, сəбиге арналған, т.с.с.
♦a ~ carriage – сəбилерге арналған арба 2.сəбидікіндей, баланыкіндей ♦~ face – балабет, сəби жүзді C.v (pt, pp~ied) еркелету,
аялау
baby beef [‘beibi ,bi:f] n 1.бордақыланған
тайынша 2.соның еті
baby boom [‘beibi ,bu:m] n бала туудың күрт
өсуі
baby farm [‘beibi ,fɑ:(r)m] n балалар
бақшасының бір түрі
baby farmer [‘beibi ,fɑ:(r)mə] n бала күтуші
əйел
baby faced [‘beibi,feisd] adj бала жүзді
baby grand [‘beibi ,grænd] n кішкентай
пианино, рояль
babyhood [‘beibihud] n сəбилік, нəрестелік кез
babyish [‘beibiiʃ] adj сəби(лік)
Babylonn Бабыл, Вавилон
baby minder [‘beibi ,maində(r)] n бала күтуші,
қараушы
baby-sit [‘beibisit] v (pt~sat) сəбиді қарау, оған
бас-көз болу
baby-sitter [‘beibi ,sitə(r)] n бала күтуші,
қараушы
baby-snatcher [‘beibi ,snæʧə(r)] n бала ұрлаушы
baby-talk [‘beibi tɔ:k] n сəбидің, нəрестенің
былдыры
baby-tooth [‘beibi tu:θ] = milk tooth
baccalaureate [,bækə’lɔ:riət] n 1.бакалавриат,
бакалавр дəрежесі 2.Франциядағы, т.б. орта
мектептердегі соңғы емтихан
baccarat(t) [‘bækərɑ:] n карта ойынының бір
түрі
Bacchanal [‘bækənl] A.n 1.Бахустың (Вакхтың
- қ-з: Bacchus) ізбасары, жолын қуушы 2. мас
сауық-сайраншы, дырдушы 3.дырду, мас
болған, құмарға батқан жиын-той, вакханалия
B.adj дырду, əдептен шыға тойлаған
Bacchanalia [,bækə’neiljə] n 1.Бахустың
(Вакхтың - қ-з: Bacchus) құрметіне арналған
жиын-той 2. дырду, мас болған, құмарға
батқан жиын-той, вакханалия
Bacchant [‘bækənt] n 1.Бахустың (Вакхтың
- қ-з: Bacchus) абызы я тілектесі 2.тойқұмар,
вакхант
Bacchante [‘bækənti] n = əйел Bacchant Bachus [‘bækəs] n (грек миф-ғы) Бахус, Вакх;
шарап құдайы (кейде Дионис)
baccy [‘bæki] n (Brit ауызекі) темекі
bach [bæʧ] A.n = bachelor I B.vto ~ it өзімен
өзі өмір сүру, бойдақ өмір кешу
bachelor I [‘bæʧələ(r)] n бойдақ ер кісі ♦a confi rmed ~ - сүр бойдақ, өмірі үйленбеген адам ♦a ~ girl – бойдақ қыз, əйел ♦~’s wife – қиялдағы əйел, бойдақтың арманы bachelor II [‘bæʧələ(r)] n бакалавр
(университеттегі бастапқы ғылыми дəреже)
bachelorhood [‘bæʧələhud] n бойдақ(тық) өмір
bachelorship I [‘bæʧələʃip] = bachelorhood bachelorship II [‘bæʧələʃip] n бакалавр
дəрежесі
bacilli [bə’silai] pl ofbacillus bacillus [bə’siləs] n (pl–li) бацилла (шыбық
тəрізді бактерия)
back I [bæk] n (сұйықтарға арналған) бак,
ыдыс, цистерна, қазандық
back II [bæk] A.n 1.арт(қы) жақ, арқа, теріс
жақ ♦~ of your head – басыңның артқы жағы ♦Write your address on the ~ - Арт жағына мекен-жайыңды жаз. ♦the ~ of one’s hand – қолдың (басының) үсті ♦to sit at the ~ - арт жақта отыру ♦~ of the knife – пышақтың теріс жағы 2.(а) адам арқасы ♦He laid on his ~ and looked up at the sky. – Ол шалқасынан жатып аспанға қарады. (b) жануар арқасы
♦Fasten the saddle on the horse’s ~. – Аттың үстіндегі ер-тоқымды мықта. 3.(киімнің)
арқа, артқы жағы 4.(креслоның, орындықтың)
арқалығы 5.(футболда, т.б.) қақпаға жақын
тұрған қорғаушы 6.(idm) *at the ~ of one’s/ smb’s mind ойының, санасының түкпірінде
♦At the ~ of his mind was the vague idea that he had met her before. – Ойының түкпірінде, япырым-ау, бұл əйелді бұрын бір көрмеп пе едім деген бұлыңғыр ой жатты. *the ~ of beyond оқшау жер, айдала, алыс тұс ♦They live somewhere at the ~ of beyond. – Олар бір айдалада тұрады. *~ to ~ арқаға арқа
тірей, иін тіресе ♦Stand ~ to ~ and let’s see who’s taller. – Арқа түйістіріңдер – көрелік кімнің ұзын екендігін. *~ to front арты
алдына қараған ♦Your pullover is on ~ to front. – Сенің пуловеріңнің арты алдына қарап тұр. *(ауысп. мағ.) to be glad, etc to see the ~ of smb/smth біреудің/бірн-ң табанын
жалтыратқанына (кеткеніне) қуану *behind smb’s ~ біреудің артынан ♦They say nasty things about him behind his ~. – Олар оның сыртынан жаман сөздер айтып жүр. *to be on smb’s ~ біреуді мезі қылу, мазасын алу,
қудалау *to break smb’s ~ (to do smth) (бірн-ге
жету үшін) ауыр бейнеттену *to break the ~ of smth жұмыстың ең ауыр бөлігін бітіру *to get/put smb’s ~ up біреудің жонын күжірейту,
яғни оны ашуландыру *to get off smb’s ~ біреуді қудалауын доғару *to have eyes in the ~ of one’s head желкесінде көзі болу (яғни,
байқағыш деген мағ.) *to have one’s ~ to the wall тұйыққа тірелу, шегінетін жері қалмау
*to know smth like the ~ of one’s hand бірн-
ні бес саусағындай білу *to make a rod for one’s own ~ өзіне өзі кедергі жасау *a pat on the ~ арқадан қағу, құптау, мақтау *to pat smb/oneself on the ~ біреуді/өзінарқадан қағу,
құптау, мақтау *to put one’s ~ into smth бірн-
ге басымен кірісу *a stab in the ~ арқадан
пышақ ұру, яғни сатқындық, опасыздық *to stab smb in the ~ арқадан пышақ ұру, яғни
сатқындық, опасыздық жасау *to turn one’s ~ on smb/smth біреуге/бірн-ге арқасын беру,
яғни көмектеспеу, қарамау *(like) water off a duck’s ~ ешбір əсері жоқ *you scratch my ~ and I’ll scratch yours сен маған, мен саған
B.adj 1.артқы, арт жақтан ♦a ~ garden – үй артындағы бақша ♦the ~ door – артқы есік
138
139
♦~ streets – шағын көшелер (қалтарыстағы көшелер) 2.(a)ескі ♦~issues of a magazine – журналдың ескі нөмірлері (b) кешуілдеген,
кеш төленген ♦~ pay - кешуілдеген төлем 3.
(idm) *to put smth on the ~ burner (ауызекі)
бірн-ні кейінге қалдыру *by/through the ~ door артқы есіктен, яғни, заңсыз түрде C.adv part 1.кейін, бұрынғы орнына қайта, қайтып
♦Freddy was supposed to be ~ at the hotel by six. – Фредди(дің) қонақ үйге сағат алтыда қайтып келуі керек болған. ♦Put that book ~ where you found it! – О кітапты тапқан жеріңе қайтып қой(ғын)! ♦»We’d better go ~», she said regretfully. – «Қайтқанымыз дұрыс болар», деді ол кейи. 2.кері, қайта,
бұрынғы(дай) ♦This brings me ~ to my point about the state of the economy. – Бұл жерде мен экономика ахуалы хақындағы пікіріме кері ораламын. 3.бұрынғы өмір сүрген, тұрған жер
♦Back in Manitoba we used to skate on the lakes in winter. – Манитобада тұрған кезімізде біз қыста көлдерде сырғанақ тебетінбіз. 4.артқа,
кейін қарай ♦George glanced ~ to see if he was still being followed. – Джордж əлі де біреу өкшелеп келе ме деп артына қарады. 5.кері
♦Can you ask Mr. Clark to call me ~? – Мистер Клеркке маған кері телефон шалсын деп айта аласыз ба (екен)? ♦I will pay you ~ on Friday. – Мен саған жұма күні кері төлеймін. 6.тағы да, тағы бір рет ♦Play the tape ~ for me, will you? – Таспаны мен үшін тағы да ойнатшы, жақсы ма? 7.(idm) *~ and forth ары-бері, ерсілі-қарсылы, алға-артқа *(in) ~ of smth (ауызекі) арт жағында ♦the houses ~ of the church – шіркеудің арт жағындағы үйлер D.v 1.артқа, кері, кейін жүру, шегіну ♦to ~ a car out of the garage – көлікті гараждан шегіндіріп шығару 2.~ (on/onto) smth арқасын
бере орналасу ♦Our house ~s on(to) the river. – Үйіміз өзенге арқасын бере орналасқан. 3.(а)демеу, сүйеу, қолдау ♦She is the candi- date who’s ~ed by the Labour Party. – Ол – Лейбористер партиясы қолдаған кандидат. (b)ақшалай демеу, жəрдемдесу ♦Who is ~ing the fi lm? – Фильмге кім қаржылай демеу көрсетіп отыр? 4.(ақшалай) бəс тігу ♦I ~ed four horses but won nothing. – Мен төрт атқа бəс тіккемін, алайда ештеңе ұтпадым. ♦Did anyone ~ the winner? – Жеңімпазға бəс тіккендер болды ма? ♦The favourite was heav- ily ~ed. – Жеңеді деушіге бəс мол тігілді. 5.~ smth (with smth) артқы, теріс жағынан
жабу, астар болу ♦The photograph was ~ed with cardboard. – Фотографияның арт жағы картонмен жапсырылған. 6.(уəде, айғақ
ретінде) арт жағына қол қою ♦to ~ a bill, note – чектің, записканың арт жағына қол қою 7.(желдің) сағат тіліне қарсы бағытта баяу
өзгеруі (м. Ш-тан СШ-қа, одан С-кке) 8.(idm)
*to ~ the wrong horse (сайыста) жеңілетінге
бəс тігу (сөзбе сөз – жеңілетін атқа бəс тігу)
9.(phr v) *to ~ (away from smb/smth) кейін
шегініп, ыршып кету ♦The child ~ed away from the big dog. – Бала үлкен иттен кері ыршып кетті. *to ~ down; (US) to ~ off шегіну, айну,
тиылу ♦He proved that he was right and his crit- ics had to ~ down. – Ол өзінің дұрыс екенін дəлелдеген соң оның сыншылары тиылды. *to ~ out (of smth) бас тарту *to ~ up (US)
көлікті кейін, артқа шегіндіру, жүргізу *to ~ smb up біреуді қолдау, құптау, демеу *to ~ smth up (компьютер) файлдің, программаның
копиясын жасау
backache [‘bækeik] n белдің шаншып ауруы
back-bench [‘bæk ‘benʧ] n (Brit) Парламенттегі
жай (жетекші емес) депутаттар отыратын орын
back-bencher [‘bæk ‘benʧə(r)] n (Brit) (жетекші
топқа я басшылыққа кірмейтін) парламент
мүшесі (əдетте мұндай депутаттар артқы
қатарларға жайғасады)
backbit [‘bækbit] pt ofbackbite backbite [‘bækbait] v (pt, ppbackbit, backbit- ten) сыртынан өсектеу, жамандау
backbitten [‘bæk,bitn] pp ofbackbite backblocks [‘bækblɒks] n pl (Австралиядағы)
шалғайдағы елді мекендер
back-blow [‘bækbləu] n 1.күтпеген соққы
2.(əскери) қарудың тебуі, серпілуі
back-board [‘bækbɔ:rd] n ағаш арқалық,
арқалық
backbone [‘bækbəun] n 1.бел омыртқа,
омыртқа жотасы 2.(ауысп. мағ) өзек, негіз,
басты тірек ♦These people are the ~ of the coun- try. – Бұл адамдар елдің тірегі. 3.(ауысп. мағ)
күш, жігер, қауқар ♦He has no ~. – Онда жігер жоқ. ♦The Army will give them some ~! – Армия оларды қатайтады! 4.(idm) *to the ~ бүге-
шігесіне дейін, егжей-тегжейлі
back-breaking [‘bæk,breikiŋ] adj ауыр, бел
үзетін ♦~ labour – бел үзетін жұмыс ♦ ~ effort – қалжырататын ұмтылыс backchat [‘bækʧæt] n (US backtalk) сөз
қайтару, қыңыр жауап, теріс сөз ♦None of your ~, do your homework! – Ешбір қыңыр сөзіңнің керегі жоқ, үй тапсырмасын істе! backcloth [‘bækklɒθ] n (театрда) сахна артына
ілінетін сурет салынған мата
back country ['bæk ,kʌntri] n (Австралияда,
АҚШ-та) алыс, шалғай аудандар
backdate [,bæk 'deit; 'bækdeit] v бірн-ң күшін,
əсерін өткен күннен бастап болғызу ♦The pay increase agreed in June will be ~d to Janu- ary. – Маусымда қол жеткізілген жалақы өсімі (өткен) қаңтардан бастап күші бар деп есептелінетін болады (яғни, қаңтардан басталатын өткен айларға да қосымша жалақы төленетін болады). backdoor [‘bæk ‘dɔ:(r)] A.n 1.(үйдің,
мекеменің) артқы есігі 2.заңсыз істелінген
айла, тəсіл B.adj заңсыз, айламен істелінген,
істелінетін
backdown [‘bækdaun] n шегіну, бас тарту,
айну ♦The country’s resolution to fi ght was fol- lowed by the dramatic ~ of the would-be ag- gressor. – Мемлекет бел шеше соғыспақ ниет білдіргеннен соң баса көктеп кірмекші болған жақ райынан қайтты. backdrop [‘bækdrɒp] n 1. = backcloth 2.көрініс
♦the stunning ~ of the Alps – Альпі тауларының ес тандырарлық көрінісі backed [bækt] adj 1.арқасы, арқалығы бар
♦a low-~ sofa – арқасы аласа диван 2.қолдау,
тірегі бар ♦a well-~ candidate – тірегі күшті кандидат back-end [‘bækend] n артқы жағы, соңы ♦the ~ of a car – машинаның арт жағы backer [‘bækə(r)] n (қаржылай) демеуші,
қолдаушы ♦We’re still trying to fi nd ~s for the housing development scheme. – Біз үй тұрғызу жоспарына əлі де демеушілер іздеудеміз. backfall [‘bækfɔ:l] n шалқалай (арқасымен)
құлау, жығылу
backfi ll [‘bæk,fi l] A.v қазылған жерді,
траншеяны қайта толтыру, көму B.n қазылған
жерді қайта көмуге арналған материал
backfi ller [‘bæk,fi lə(r)] n қайта көмгіш машина
(м., құбыр жүргізгеннен кейін траншеяны)
backfi re [‘bæk ‘faiə] v,n 1.кері əсер (ету),
кері нəтиже (беру) ♦The plot ~d on the terror- ist when the bomb exploded too soon. – Бомбы ерте жарылып, арандату əрекеті іске аспай террорист тұтылды. 2.(м., машина)
мотордың дұрыс істемей бартылдауы 3.орман,
т.б. өртінің жолын кесу үшін өрт қою; қарсы өрт
backformation [‘bækfɔ:,meiʃn] (лингвистикада)
сөздің кері жасалуы м: «televise» сөзі «televi-
sion» сөзінен шыққан, «typewrite» – «typewrit-
er»
backgammon [‘bæk,gæmən] n нарды ойыны
background [‘bækgraund] n 1.(біреудің)
өмірбаяны, шыққан тегі, отбасы, т.с.с. ж.
деректер ♦He has a working-class ~. – Ол жұмысшы табынан (ортадан) шыққан. 2.істің тарихы, себептер, алғышарттар ♦With- out knowing the ~ to the case, I couldn’t pos- sibly comment. – Істің тарихын білмей мен ештеңке айта алмаспын. ♦The ~ of the war. – Соғыстың алғышарттары. ♦Can you give me more ~ on the company’s fi nancial position? – Компанияның қаржы ахуалы жайлы кеңірек мəліметтер бере аласыз ба? 3. *in the~ (a)
артқы жағы, көрінісі, фоны ♦In the ~ of this photo you can see a few of my old college friends. – Мына фотоның артқы жағында менің бұрынғы колледждес достарымның біразын көре аласыз. (b) *to be kept/stay in the~ кейін,
шегіне тұру, көзге түспеу ♦A couple of wait- ers hovered in the ~. – Екі даяшы арт жақта тағатсызданып тұрды. (c)арт(қы), арғы
жақта(н), т.с.с. ♦In the ~ I could hear the sound of traffi c. – Арғы жақтан құлағыма көлік қозғалысының гуілі келіп тұрды. 4.көрініс,
фон, кезең, кез ♦These political developments should be seen against a ~ of East-West tension. – Бұл саяси оқиғаларды ұлғайып бара жатқан Шығыс-Батыс шиеленісімен байланыстыра қараған жөн. backhand [‘bækhænd] adj, n (теннисте) қолдың
сыртымен соғылған (соққы)
backhanded [,bæk’hændid] adj (теннисте)
қолдың сыртымен соғылған
backhander [‘bækhændə(r)] n 1.(теннисте)
қолдың сыртымен ұрылған соққы 2. (Brit) пара
(заңсыз берілген ақша)
back-haul [‘bækhɔ:l] n кері тасымал(дау), кері
транзит
140
141
backhoe [‘bækhəu] n экскаватор, үлкен қазғыш
машина
backing [‘bækiŋ] n 1.жəрдем, қолдау
2.жəрдемшілер, демеушілер 3.көмекші
материал 4.музыкамен сүйемелдеу
backlash [‘bæklæʃ] n кері əсер, кері соққы
♦The fall of the fascist dictatorship was followed by a left wing ~. – Фашистік диктатураның құлауын өкшелей солшыл қозғалыс етек алды. ♦The 1970s saw the fi rst ~ against the emerging women’s movement. – 1970 жылдары енді ғана пайда болып келе жатқан əйелдер қозғалысына алғышқы рет соққы тиді. backlog [‘bæklɒg; -lɔ:g] n жұмыстың, істің,
қордың жиналып қалуы; үйме, нөпір ♦a ~ of unanswered letters – жауап берілмеген хаттардың нөпірі ♦a huge ~ of undelivered mail – жеткізілмеген поштаның үйіндісі backmost [‘bækməust] adj ең соңғы, ең артқы
backnumber [‘bæknʌmbə(r)] adj, n 1.басылымның ескі саны 2.ескі, көне
backpack [‘bækpæk] (US) A.n рюкзак, арқа
қоржыны B.v (рюкзакты асынып алып) сапар
шегу, серуендеу ♦to ~ through the mountains – тау ішінмен сапар шегу backpacker [‘bækpækə(r)] n (US) (жаяу) сапар
шегуші, серуендеуші
backpage [‘bækpeiʤ] n (кітаптың, т.с.с.) соңғы
беті
back passage [,bæk’pæsiʤ] n (анат) артқы тесік
back-pedal [,bæk’pedl/’bæk,pedl] v (-ll-,US-l-)
1.велосипедтің педалін кері басу (тежеу үшін)
2.~ (on smth) (ауысп. мағ.) райынан қайту, бас
тарту, тайқу, таю ♦The government are ~ling on their election promises. – Үкімет сайлау кезіндегі уəдесінен таюда. 3.(боксте) жылдам
шегіну, тайқу
backrest [‘bækrest] n (арқа сүйейтін) арқалық,
сүйеніш
back road (US) [‘bækrəud] = by-road backroom [‘bækru:m] n 1.түпкі бөлме, үйдің
арт жағындағы бөлме 2.(ауызекі) құпия
бөлім, лаборатория 3.(idm) *~ boys (Brit)
құпия зерттеумен айналысатын ғылыми
қызметкерлер 4.attr заңсыз, құпия
back seat [,bæk’si:t] n 1.көліктің арт
жағындағы орын, артқы орын 2.(idm) *~ driver (сөзбе-сөз: артқы орындағы жүргізуші)
жүргізушіге жөнсіз ақыл айтатын жолаушы
құпия *to take a ~ (ауысп. мағ.) көзге түспеу,
тартыну
back settlement [‘bæk setlmənt] n шалғайдағы
ауыл, мекен
back side [‘bæk said] n 1.артқы, кейінгі жақ
2.құйрық
back slapping [‘bækslæpiŋ] n қолпаштау, дем
беру (сөзбе-сөз: арқадан қағушылық)
backslide [‘bækslaid] v (pt, ppbackslid)
бұрынғы (жаман) əдетіне қайта басу
back space [‘bækspeis] A.n (басу
машинкасының жолының) басқы жағы
B.v басу машинкасының басқышын кері
жылжыту
backspin [‘bækspin] v, n бұрала ұшу, алға
ұшып бара жатқан доптың өз осінің бойымен
кері айналуы
backstage [,bæk’steiʤ] adv, adj 1.(театрдағы)
сахна арты ♦I was taken ~ to meet the per- formers. – Мені сахна артына артистермен кездесуге алып барды. 2. (ауысп. мағ.) тасада,
түпкі бөлмеде ♦I’d like to know what really goes on ~ in the government. – Мен үкіметтің ішкі кухнясында не болып жатқанын білгім келеді. ♦That’s the offi cial line, but who knows what goes on ~? – Ол – ресми позиция, ал шын мəнісінде не болып жатқанын кім біледі? backstairs [‘bæksteə(r)z] adj 1.үй артындағы
басқыш, баспалдақ 2.құпия, теріс ниет, пиғыл
♦~ infl uence – теріс ықпал backstitch [‘bækstiʧ] n тігіс
backstop [‘bækstɒp] n кедергі, қабырға;
(ауысп. мағ.) тірек
backstreet [‘bækstri:t] A.n шеткі, шалғай көше
B.adj заңсыз, құпия ♦a ~ abortion – заңсыз аборт