234
8-Тарау. Дәнекер тіндер
8 .3 0 -су р е т. Тура емес (шеміршектік) остеогенез. Сүйектің шеміршектен тұратын
моделінің және перихондралды сүйек сақинасының түзелуі (Ю. И. Афанасьев бой-
ынша): а - г — остеогенез сатылары. 1 — түтікшелі сүйектің алғашқы шеміршектік
моделі; 2 — шеміршек үсті қабық; 3 — шеміршек тіні; 4 — перихондралды сүйек
сақинасы; 5 — сүйек үсті қабық; 6 — шеміршек жасушаларының бағаналары;
7 — көпіршікті жасушалар аймағы; 8 — дифференциялана бастаған остеокластта-
рымен (9) және қан қылтамырларымен (10) шеміршекке ене өсе бастаған мезенхи
ма; 11 — остеобласттар; 12 — эндохондралды түзелген сүйектіні; 13 — эпифиздегі
сүйектену ошағы
болуы шеміршектің коректенуін бұзады. Осының салдарынан шеміршектік
бастаманын диафизарлык бөлігінін ортасында дистрофиялык өзгерістер
калыптасады. Хондроциттер вакуолденеді, олардың ядролары пикноздала-
ды, көпіршікті хондроциттер түзеледі. Бұл жерде шеміршектің өсуі токтайды.
Перихондралды сүйек сакинасының кеңеюі шеміршектің деструкция
аймағының ұлғаюымен және түтікшелі сүйектің моделіне кіре бастаған кан
тамырлары мен остеобласттарға жол ашатын, остеокласттардың пайда бо-
луымен кабаттасады (8.31-суретті караңыз). Бұл эндохондралды сүйектену
ошактарынын (екінші реттік сүйектену орталығы) пайда болуына әкеледі.
Диафиздің дисталды өзгеріске ұшырамаған көрші аймактарының өсуі
жалғаса бергендіктен, эпифиздін және диафиздің шекарасында хондроцит
тер тізбектеле орналасып, бағыты болашак сүйектін ұзын осімен дәл келетін
бағаналар (колонкалар) құрайды. Сонымен, хондроциттердің бағаналарында
екі карама-карсы бағытталған үдерістер — диафиздің дисталды бөлігінде
көбею мен өсу және оның проксималды бөлігінде дистрофиялык үдерістер
ажыратылады. Ісінген жасушалардың араларында минералдық тұздардын
тұнуы басталып, шеміршектің өте базофилділігі және сынғыштығы пайда бо-
лады.
Достарыңызбен бөлісу: