Команда үйлесімді және ұйымшыл әрекет етуі керек – бұл бизнес табысының құрамдас бөлігі. Оның әрбір мүшесі белгілі бір міндеттерді орындауға және басқаларды толықтыруға міндетті. Ең қиыны - осы рөлдерді анықтау. Қазір біз PAEI моделін қарастырамыз, ол дәл осыған арналған.
Ицхак Адизес, менеджмент жөніндегі сарапшы, 1970-ші жылдардың бірінші жартысында PAEI моделін әзірледі. Содан бері оны бүкіл әлем бойынша мыңдаған түрлі компаниялар, соның ішінде Қазақстан қолданады, оның жарқын мысалдарының бірі - BI Group.
PAEI-бұл акроним және табысты болу үшін кез келген ұйымға қажетті менеджменттің төрт түрін (рөлін) сипаттайды. Бұл рөлдер: продюсер (P), әкімші (A), кәсіпкер (E) және интегратор (I).
Бірде-бір адам барлық төрт рөлді өз бетінше орындай алмайды. Бірақ табысты командада олардың бәрі болуы керек. Бастапқы әдіснамада компанияның даму сатысына байланысты команда құрамына екпін беріледі. Сондай-ақ, PAEI моделін күшті және әлсіз жақтарын анықтау үшін пайдалануға болады. Іс жүзінде әр адамның білімінде белгілі бір олқылықтар болады және бұл модель олардың орнын толтыруға көмектеседі.
Продюсер Тұлғаның осындай түріне жататын адамдар - тамаша орындаушылар. Олар тапсырмалар мен міндеттердің нақты қойылуын қалайды және оларды мүлтіксіз орындайды. Инновациялар енгізбейді және бастама көтермейді. Қанағаттанарлық нәтижеге қол жеткізу - осы психотиптің мақсаты.
Компанияның қысқа мерзімді перспективадағы жұмысының тиімділігі өндірушіге байланысты.
Табысты жұмыс істеу үшін мұндай адамға алдын ала болжанатын жұмыс атмосферасы және сол немесе басқа да міндеттерді нәтижелі орындау мүмкіндігі қажет.
Мұндай психотиптің адамдарына хатшы, сату, тасымалдау жөніндегі маман, сатушы, call-орталықтың операторы және т. б. лауазымы өте қолайлы болады.
Әкімші Мұндай қызметкерлер тапсырмаларды орындауға бағытталған. Өндірушіден айырмашылығы, олар нәтижеге емес, оны алу жолына бағытталған. Мәселенің егжей-тегжейіне мұқият болады. Барлық ережелерді мүлтіксіз орындайды, компанияның ішкі регламентін ұстанады және басқалардан осыны талап етеді. Ұйымшылдықпен және асқан дәлдікпен ерекшеленеді. Әкімші деректерді болжай және талдай алады.
Әкімшілер - мінсіз заңгерлер, экономистер, бухгалтерлер.
Кәсіпкер Мұндай типтегі адамдар өзгерістерді жақсы көреді және оларға дайын болады. Олар үшін мақсатқа жету маңызды. Бұл ретте оларға әдістер маңызды емес. Кәсіпкер-ұзақ мерзімді перспективада жұмыс істейтін адам. Командада жақсы жұмыс істейді, бастамашыл, мақсатшыл және харизмалық қызметкерлер.
Бас директор, маркетолог, жарнама жөніндегі маман және т. б. лауазымдарда өздерін жақсы сезінеді.
Интегратор Жылы шырайлы, харизмамен ерекшеленетін көшбасшы қызметкерлер. Олар құрмет көрсете алады, сенім арта алады, алғыс айта біледі. Бұл адамдар ұжымда үйлесімді тұлғааралық қарым-қатынасты құруға жәрдемдеседі, әділ және әрдайым көмек көрсетуге дайын тұрады.
Мұндай психотип үшін қолайлы лауазым: PR-менеджер, қызметкерлерді іріктеу жөніндегі менеджер, жарнама бөлімінің басшысы және т. б.
2-тапсырма Енді сіз командадағы әртүрлі рөлдермен танысқан соң, Адизес сынағын өтіп көріңіз және олардың қайсысы сізге ең қолайлы екенін анықтаңыз. Төменде берілген сұрақтарға жауап беріңіз. Егер "иә" деп жауап берсеңіз жауаптар бағанына 1 санын жазыңыз, ал "жоқ" деп жауап берсеңіз, 0 санын жазыңыз.