Бейсенханов;
- Жұма – Байжұма, Жұманов, Жұмабаев, Жұмабеков, Жұмағалиев,
Жұмақұлов, Жұмажанова, Жұматаева, Жұмаханов;
- Сенбі – Сенбеков;
- Жексенбі – Жексенбаев, Жексенбеков, Жексенбиева.
Көшпенді өмір салтын сипаттайтын жылдың төрт мезгіліне қатысты
«қыстау», «жайлау», «көктеу» сөздерімен жасалған есімдер ұлдарға қойылып
отырған: Жайлауов, Жайлаубаев, Қыстаубаев, Көктеубай;
Сәбидің туылған айына байланысты қойылған антропонимдер:
- Қаңтар – Қаңтарбаев;
- Ақпан – Ақпанов, Ақпанбаева, Ақпанбетов;
- Наурыз (Март) – Наурызов, Наурызбаева, Мартбаева;
- Сәуір – Сәуірбаев;
- Мамыр – Мамырбаев, Мамырханов;
- Шілде – Шілдебаев, Шілдебекова, Шілдеханов.
Мұсылман қауымы үшін қасиетті Ораза айында туған сәбиге қойылған
антропонимдер: Айтбергенов, Айткұлова, Айтқожаева, Құрбанов, Оразаев,
Рамазанов.
Нәрестенің отбасында нешінші бала екенін білдіретін кісі тектері:
Төлбасы, Тұңғышбаев, Кенжалин, Кенжебаев, Кенжеболатов, Кенжеғали,
Кенжеғұлова, Кенжесейітова.
Бала дүниеге келген кезде ата-ананың эмоциясын, тілегінің қабыл
болғанын, қуаныш сезімін сипаттайтын кісі тектері: Аллабергенов
(Алдабергенов),
Амангелді,
Құдайбергенов,
Аяпбергенов,
Сүйінбаев,
Сүйіншәлиев, Сағындықов, Тілекқабылов, Тілебалды, Ұлекенов.
Баланың жарық дүние есігін ашқанда орын алған түрлі оқиғаларды,
табиғат құбылыстарын сипаттайтын антропонимдер: Боранбаев, Боранқұлов,
Дауылбаев, Жаңбырбаев, Жолдыбаев, Жолтаев, Тұманбаев.
Тарихи, әлеуметтік-саяси оқиғаларды сипаттайтын кісі тектері: Съезбаев,
Сайлауов, Сайлаубеков, Социал, Съезд.
Тілек мәнді есімдер (дезидеративтер):
- ата-ананың сәбиіне ұзақ өмір тілеуіне байланысты антропонимдер:
Өмірзақов, Жанұзақов, Көпжасаров, Көпжүрсін, Өмірханов;
- нәрестеге бақыт тілеуге қатысты антропонимдер: Бағ(қ)ашар, Бақтыбаев,
Бақтыбеков, Нұрбақытова;
- балаға байлық тілеумен байланысты есімдер негізінде ер бала төрт түлік
малға бай болсын деген ниеттен туындаған. Мысалы: Жылқыбаев,
Жылқыайдаров, Қойбағаров, Қойшыбаева;
- сәбидің күшті, батыр болып өсуін тілеумен байланысты антропонимдер:
Батырханов, Қаһарман;
- ер баланың мықты болуын тілеумен байланысты металл мен асылтас
атауларынан жасалған антропонимдер: Болат, Болатбеков, Болатханова,
Тасболат, Темірхан, Шойынбаева;
56
-
нәресте өскенде ақылды болсын деген тілекпен қойылған
антропонимдер: Ақылбеков, Ақылжанов, Ғалымбек;
- сәбидің байлықта, молшылықта, баршылықта, өмір сүруін, ырысты
болуын тілеумен байланысты антропонимдер: Байбатша, Баймахан, Байбол,
Байтұрсын, Дәулетбақ, Ырысбеков ( Рысбеков), Ырысқалиев.
- ұзақ уақыт баласы тұрмай, шетіней берген ата-ана баласының тірі қалуын
тілеу мақсатында қойылған антропонимдер: Амандықов, Ескеалмасов,
Сақтағанов, Сатыбалдинов, Тұрғанов, Тұрсынбаев.
- балаға көз тимесін деген ниетпен берілген антропонимдер: Елеусіз,
Достарыңызбен бөлісу: |