Жазбаша аударма тєжірибесі


§ 8. Күрделі толықтауыш – Complex Object, күрделі бастауыш – Complex



Pdf көрінісі
бет16/38
Дата23.01.2023
өлшемі0,81 Mb.
#62466
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   38
Байланысты:
Дәріс ж. аударма теория

§ 8. Күрделі толықтауыш – Complex Object, күрделі бастауыш – Complex 
Subject айналымдары 
 
Күрделі толықтауыш аударма барысында кеңінен қолданылады. Ол да 
бір тілден екінші тілге аудару кезінде қолданылатын грамматикалық 
өзгертудің түрі болып табылады. Күрделітолықтауыш инфинитивті және 
есімше құрылымдрын аудару тәсілі ретінде қолданылады. Егер инфинитив 
сезі іс әрекетін білдіретін етістіктерден кейін тұрса, онда ол күрделі 
толықтауыштың бір бөлігі ретінде қазақ немесе орыс тілінің құрмалас 
сөйлемінің қосымша түрінде аударылады, яғни құрамында күрделі 
толықтауышы бар ағылшын тілінің жай сөйлемі қазақ немесе орыс тіліне 
аударғанда сабақтас құрмалас сөйлемге айналады. Мысалы: I saw him pass the 
paper to the secretary – Менің көргенім ол хатшыға құжаттарды бергені. We 
expect the government to provide assistance to the needy population – Біздің 
үтіттеніп отырғанымыз, үкіметтің балалары көп отбасыларға көмсек беретіні. 
To be – инфинитиві аударма кезінде түсіп қалады, өйткені орыс тілінде 
көмекші етістік жоқ. Мұндай кезде орыс тіліндегі сөйлемде жай сөйлем 
болады. Мысалы: We expect the government to provide assistance to the needy 
population – Біз бұл шешімді ең жақсы деп санадық. Есімше инфинитив 
сияқты күрделі 
толықтауыштың 
құрамына ене алады. 
Мұндай 
грамматикалық құрамында есімше баяндауыш болып аударалыды. Мысалы: 
The people watched the firemen climbing the tallest tower in the city – Халық 
өртке қарсы қызмет адамдарының қаладағы ең ұзын мұнараның басына 
шығып бара жатқандарын байқап тұрды. Салыстыру үшін инфинивті 
айналымы бар сөйлемді аудрайық: The people watched the firemen climbing the 
tallest tower in the city – Халық өртке қарсы қызмет адамдарының қаладағы ең 
ұзын мұнараның басына шығып бара жатқандарына қарады. Complex Object 
– тің аударылатын қиын кезі. There seems to be at least two scenarios of the 
government’s actions – үкімет іс әрекеттерінің ең аз дегенде екі сценарилері 
бар деген болжам бар. 
Complex Subject – айнымалы инфинитив атау септігімен бірге 
қолданғанда пайдаланады. Бұл айналым қолданған кезде инфинитив күрделі 


22 
баяндауыштың бөлігі болып, активті және пассивті формадағы етістіктерден 
кейін тұрады. Мысалы: They are known to have won – Олардың жеңіске 
жеткендері мәлім. Their team seems to have won – Олардың тобы жеңске 
жеткен секілді. Инфинитивтің формасына қарай аударма кезінде баяндауыш 
аяқталған жәнее аяқталмаған іс әрекет білдіре отырып осы өткен және келер 
шақтарда тұра алады. Мысалы: He seemed to be sleeping – Ол ұйықтап 
жатқан сияқты болды, He is said to have made a good report – Ол жақсы 
баяндама жасады деген сыбыс бар, They are known to have been working on 
this issue for a year – Олардың бұл жұмыс төңірегінде жұмыс жасап 
жүргендеріне бір жыл болғандығы баршаға мәлім. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   38




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет