3.Өзен туралы не білдіңіздер?
4.Өзен жүйесі дегеніміз не?
5. Ерекшелігі...?
6.Өзеннің пайдасы...?
7. Қандай қорытынды жасадыңыздар?
8.Мәтін тірек сызбасын қалай сызуға болады?(Сатылай кешенді талдау тірек
сызбасы).
Олай болса, тірек сызбаны мәтіннің мазмұнына қарай бірге құрайық.
Өзен
1.
Анықтама.Өзен
дегеніміз - көлден, мұздықтардан, жер астынан
шығатын судан, жылғалардан оймақ арқылы ағатын су ағыны.
2.Тану. Өзен:
1. Бастауы-
өзеннің басталатын жері ;
2. Арна - өзеннің ғасырлар бойы ағатын орны;
3.
Саға - өзеннің теңізге, көлге құятын жері.
4. Сала - өзеннің оң және сол саласы болады.(Мысалы:
Жайық өзенінің оң саласы шағын).
5.Алабы - өзен барлық салаларымен қоса өзен жүйесін
құрайды.
6.Қоректенуі – қар суы, мұздытар, жаңбыр және жер асты
суымен қоректенеді.
2.2 Маңызы: Өзеннің маңызы зор. Жағасында
халық
мекендейді, гидроэлектр станциялары
салынады, жер
суарады, суын ішеді, балық аулайды.
3.Ерекшелігі.Дүниедегі ең ұзын өзен Ніл өзені. (Африкада)
аумағы
жағынан ең үлкен өзен - Амазонка.
(ОңтүстікАмерика)Қазақстандағы мол сулы өзен - Ертіс өзені.
4.Салыстыру. Іле Алатауында Аюлы
өзені мен Тянь-Шаньдағы
Күркілдек өзендерін салыстыру.
1.Ұқсастығы: Екеуі де бастауын тау мұздығынан алады.
Қоректенуі: Екеуі де
мұздық, қар, жаңбыр суларымен
қоректенеді.
2.Айырмашылығы:Күркілдекте сарқырама бар.Күркілдек
өзенінің ағысы қатты.
5.Қорғау.Өнеркәсіп орындарынан шыққан лас суларды сүзгіден
өткізбей, өзенге құяды. Өзен суларын үнемсіз пайдалану салдарынан
арнасын азайып барады.Бұл әрекеттер өзендердің құрып кету қаупін
тудырады.
Достарыңызбен бөлісу: