Емтихан сұрақтары Философия пәнінің бағыттары мен әдістері Емтихан сұрақтары



бет13/44
Дата25.11.2023
өлшемі0,51 Mb.
#126236
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   44
19. Ақиқат және оның критерийлері.

Ақиқат-бұл философияның, ғылымның, мәдениеттің, діннің және күнделікті сананың негізгі категорияларының бірі, ол адамның білімінің объективті шындыққа сәйкестігін білдіреді және білім идеалы мен оған жету жолын білдіреді. "Ақиқат" термині субъект-объект сериясының құндылық-теориялық тұжырымдамасын білдіреді, оның мазмұны бір жағынан пәндік сферамен, екінші жағынан процедуралық ойлау саласымен байланысы тұрғысынан білімнің бағалау сипаттамасы болып табылады. Осылайша, ақиқат ұғымы білімді жетілдіру мен жетілдірудің критерийлерін рефлексивті-конструктивті әзірлеуді, сондай-ақ осы жетілудің идеалы басқа құндылық категорияларымен байланыс арқылы контекстік түрде анықталатын құндылықтар жүйесіне жатқызуды қамтиды.
Ақиқат біртұтас ұғым , бірақ онда абсолютті және салыстырмалы аспектілерді ажыратуға болады. Олардың әрқайсысы салыстырмалы түрде тәуелсіз шындық ретінде қарастырылады. Абсолютті ақиқат-бұл табиғат, адам және қоғам туралы толық сенімді білім. Мұндай білімді ешқашан жоққа шығаруға болмайды. Салыстырмалы ақиқат-бұл қоғам дамуының белгілі бір деңгейіне сәйкес келетін толық емес, дәл емес білім. Сонымен қатар, бұл білімді алу әдістері белгілі бір жағдайларға, оларды алу орны мен уақытына байланысты. Абсолютті және салыстырмалы ақиқаттың арасындағы айырмашылық шындықтың нақтылығы мен толықтығы дәрежесінде. Шындық әрқашан нақты: белгілі бір жерге, уақытқа, жағдайларға байланысты. Мысалы, күн мен жердің бір — біріне қатысты орналасуы туралы идеялардың өзгеруі-Птолемейдің геоцентрлік жүйесінен бастап, Коперниктің гелиоцентрлік жүйесіне дейін.
Ақиқат крийтерилері:
Ғалымдар әлі күнге дейін ақиқаттың крийтерилері туралы пікірталастар жүргізуде. Кейбіреулер мұндай түсініксіз ұғымның крийтелирі болмайды деп санайды. Басқалары тіпті аиқаттың оны басқа білім түрлерінен ерекшелейтін ерекше белгілері бар дейді. Ақиқат критерийлеріне жатқызады:
  • Логикалық заңдарға сәйкестік.


  • Бұрын ашылған және дәлелденген ғылым заңдары мен теоремаларына сәйкестік.


  • Қарапайымдылығы, логикалық тұжырымдау.


  • Негізгі заңдар мен аксиомаларға сәйкестік.


  • Парадокс.


  • Практика(тәжірибе)


Ақиқаттың басты критерийі-практика . Ол туралы толығырақ тоқталсақ:


Практика -бұл шындықты өзгертетін және белгілі бір әлеуметтік-мәдени контексте жүзеге асырылатын адамдардың белсенді материалдық белсенділігінің тұтас органикалық жүйесі.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   44




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет