45. Білімнің мазмұнын анықтайтын құжаттын 4түрі
Білім курылымы төрт бөліктен турады.
Білім жалпы білімнін мазмунындағы негізгі элемент, болмысты тану, табигат, когам жане ой зандарын ашу нәтижесі, әлеуметтік-тарихи тәжірбие процесінде адамдардын жинаган тәжірибесі.
Білім мазмунынын турлері:
* кунделікті болмыс туралы негізгі угымдар, терминдер жене гылыми білімдер;
* көзкарастарды делелдеуге керекті кунделікті емірден жене гылымнан алынган фактілер;
* болмыстын әр турлі объектілері жене кубылыстары арасындағы байланыстарды корсететін гылымнын негізгі зандары;
* белгілі бір объектілер, олардын арасындары байланыс туралы гылыми білімдер;
* ғылыми іс-әрекет тасілдері, таным әрекеті және гылыми білімді алу тарихы туралы білімдер;
* әртурлі емір кубылыстарын багалау нормалары туралы білімдер.
Білім - әлеуметтік тәжірибенін, бірінші элементі болса, онын екінші элементі - алеуметтік тажірибедегі іс-әрекет тасілдерін окушыға уйрету, білімді колдануга дагдыландыру, дәлірек айтсак адамзат жасаган іскерлік пен дагдыларды менгерту.
Сырткы (практикалык) және ішкі (акыл-ой) дагдылары мен іскерліктеріне барлык пәндер уйретіп, окушы жоспар куруга, мәндіні бөлуге, салыстыруга, корытынды жасауга машыктанады.
Танымдык (оку және окудан тыс) іс-әрекет окушынын ой-өрісін кенейтіп, дуниені танудын, манызды куралдарынын бірі білім алуга, өздігінен білім алуга ынталандырып, акыл-ойдың дамуына, гылыми білімдерді жуйелі менгеруге комектеседі.
Енбек іс-әрекеті материалдык заттар жасауга, оларды сактауга, кобейтуге багытталган. Турлері: озіне-озі кызмет көрсету, когамдык пайдалы және өнімді енбек.
Көркемөнер іс-арекеті эстетикалык дуниетанымды дамытып, әдемілікке суранысты тугызып, әдемі ойлауга уйретіп, нәзік сезімге белейді.
Когамдык іс-арекет окушынын әлеуметпен байланыс орнатуына комектесіп, азаматтык бет-бейнесін калыптастырады.
Карым-катынастык іс-әрекетке бос уакытты уйымдастыру аркылы уйретіледі.
Іс-әрекетке уйрену ушін окушы улгілерге карап жумыс іс-
теп, жаттыгулар орындайды.
Білімнің ушінші элементі шыгармашылык жумыс тажірибесі «дайын» білімдерді хабарлау, жаттыгулар орындау, улгіге карап жумыс істеумен шектелмейді. Шыгармашылык жумыска окушыны іздендіретін, окулыктагы мәселелік әдіспен баяндалган шыгармашылык есептер, тапсырмалар уйретеді.
Білім беру мазмунының төртінші элементі - тәжірбие, адам, іс-әрекет, курал, өзара катынас.
Бул бөлікте адамные дуниеге, іс-әрекетке, адамдарга берген багалары болады. Сезім мәдениеті - адамнын әлеуметтік тәжірбиесі аркылы калыптасатын ерекше кубылыс. Адамның білімге, іскерлік дагдыларга іштей сураныстарын тугызып, турлі сезімдерге бөлеп, білім беру мазмунын менгертуге болады. Білім, іскерлік, дагды, шыгармашылык іс-әрекет эмоцияны тәрбиелейді. Бала сезіміне әсерлі мәтіндер, иллюстрациялар, сурактар мен тапсырмалар да әсер етеді. Окушы өзі окып отырган материалдға катынасын сөзі және ісі аркылы білдіреді.
Достарыңызбен бөлісу: |