Еуразия гуманитарлық институтының хабаршысы тоқсандық журнал 2001 ж шыға бастаған 2016

 
139 
 
РЕЗЮМЕ 
 
В  статье  рассматривается  сущность  формирования  методических  компетенций  будущего 
учителя технологии. В процессе формирования методической компетентности будущего учителя, 
в  том  числе  учителя  технологии,  выделяют  несколько  этапов:  базовый  этап,  интеграционный, 
основной, квалификационный, научно-исследовательский.   
 
 
RESUME 
 
The  article  is  focused  on  the  essence  of  the  formation  of  methodical  competences  of  a  future 
teacher of technology. In the process of formation of methodical competence of future teachers including 
the teacher of technology several stages are pointed out: basic stage, integration, main, job, research. 

 
140 
УДК 372.881.111.1 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
М.Ж. Тусупбекова  
Евразийский национальный 
университет им. Л.Н. Гумилева,  
канд. пед. н., доцент 
 
Развитие и проверка 
навыков 
академического 
письма студентов  
в процессе работы 
с текстами 
 
Аннотация 
В данной статье представлен теоретический 
и  практический  анализ  формирования  навыков 
академического  письма  в  процессе  работы  с 
текстами 
на 
английском 
языке. 
Автор 
рассматривает 
значение 
и 
концепцию 
академического  письма.  В  статье  отражены 
основные подходы, определены ключевые навыки 
обучения академическому письму и представлены 
определенные 
параметры 
для 
оценивания 
результатов письменных работ студентов.  
Ключевые  слова:  академическое  письмо, 
оценивание, подход, результат, умения и навыки.  
 
 
Академическое  письмо  представляет  собой 
сложный  и  многоплановый  комплекс  умений, 
который  сегодня  необходим  для  успешного 
обучения в вузе. Этот комплекс умений включает 
в  себя  не  только  лингвистические  (языковые, 
синтаксические  и  стилистические),  но  прежде 
всего  металингвистические  компетенции,  такие 
как  логика,  анализ,  критическое  мышление, 
объективность и уважение к иным идеям и чужим 
текстам. Умение читать и писать научные статьи, 
доклады  развивается  и  совершенствуется  на 
протяжении  всей  жизни.  Способность  донести 
свою  мысль  на  иностранном  языке  в  форме 
ясного и убедительного текста приходит только с 
практикой,  и  каждый  новый  текст  представляет 
собой результат сложной работы [1, c. 7]. 
В последнее время, мы часто сталкиваемся с 
написанием 
рекомендаций, 
мотивационного 
письма, эссе, пропозалов, тезисов, аннотаций для 
предоставления  в  зарубежные  вузы  и  участия  в 
международных  конференциях.  Таким  образом, 
необходимость 
формирования 
навыков 
академического  письма  становится  все  более 
востребованной  в  современной  образовательной 
среде.  
Концепция 
академического 
письма, 
успешно  функционирующая  в  западном  образо-
вании, имеет две неразрывно связанные стороны: 
во-первых,  умение  порождать  собственные 
оригинальные  мысли  и  обосновывать  их 
посредством  логики  и  аргументации,  и,  во-
вторых,  умение  структурировать  письменную 
работу  как  единое  целое,  правильно  оформляя  и 
систематизируя  как  гипотетический,  так  и 
фактический материал.  
 

 
141 
В  Казахстане  академическое  письмо  только  начинает  занимать  свою  нишу. 
Постепенное  осознание  важности  данного  аспекта  прослеживается  в  успешной 
интеграции  студентов  в международную,  профессиональную  и  научную  среду.  Из  этого 
следует,  что  основными  причинами  обучения  студентов  академическому  письму 
являются: 
1)
 
участие в международных программах академической мобильности; 
2)
 
публикация научной статьи в международном журнале;
 
3)
 
написание аннотаций к докладу (тезису, статье) на конференции;
 
4)
 
написание эссе (мотивационное письмо или рекомендация) на английском языке;
 
5)
 
написание
 
дипломных, курсовых, проектных работ на английском языке
; 
6)
   
участие в международных научно
-
исследовательских и образовательных проектах.
  
В  настоящее  время,  обучение  академическому  письму  на  английском  языке  в  вузе 
направлено  исключительно  на  развитие  умений  письменной  речи  в научной  сфере, 
которое  включает  в  себя  умение  выдвинуть  гипотезу,  предложить  собственную  мысль, 
проанализировать  информацию,  переработать  и сжать  структуру  текста,  организовывать 
и структурировать  собственные  идеи,  перефразировать  и  формулировать  мысли 
и выражения. Кроме того, необходимо знание шаблонов, форматов, норм академического 
письма, типичных для оформления научного текста [2, с. 123].  
В  своей  работе  Г.В.  Елизарова  отмечает  трудности,  которые  возникают  при 
написании эссе, тезисов, докладов:  
- непоследовательность выражения мысли; 
- многочисленные отступления от темы; 
- отсутствие плана изложения; 
- несоответствие текста с ходом мысли; 
- появление терминов в тексте без дефиниций; 
- отсутствие ссылок на первоисточники, цитирования; 
- неточность в предоставления библиографической информации [3, с. 291].  
Во  избежание  трудностей,  возникающих  при  написании  письменных  работ, 
необходимо учитывать два основных подхода обучения академическому письму:  
1)
 
Подход,  ориентированный  на  продукт  (the  product  approach  to  the  teaching  of 
writing).  Данный  подход  подразумевает  использование  готового  образца  или  шаблона 
(template)  для  анализа  и  написания  текста,  когда  процесс  развития  умений  письменной 
речи  сводится  к  копированию  текста  с  заменой  некоторых  языковых  шаблонов, 
употребление  определённых  грамматических  структур,  лексических  выражений, 
соответствующих формату научной публикации (Рисунок 1). 
 
 
 
Рисунок 1 – Образец для написания текста 
2)
 
Подход,  ориентированный  на  процесс  (the  process  approach  to  the  teaching  of 
writing).  Этот  подход  является  альтернативой  первому  подходу  и  находит  широкое 

 
142 
признание  и  применение.  Основное  внимание  при  использовании  данного  подхода 
отводится процессу создания собственного текста по цепочке, начиная от генерации идей 
и  поиска  информации,  заканчивая  редактированием  и  публикацией  своей  работы. 
Дж.Хармер представляет цикличную схему данного подхода, когда студент всегда имеет 
возможность возвращаться к любому этапу вновь и вновь (Рисунок 2).  
 
 
Рисунок 2 - Цикличная схема подхода обучения академическому письму 
 
Цикличная  схема  подхода,  ориентированная  на  процесс  четко  отражена  в  работе 
Дж.Хармера.  Неоспоримым  преимуществом  данного  подхода  является  его  личностно-
ориентированный  аспект.  Основное  внимание  уделено  не  на  конечный  продукт  (эссе, 
реферат,  статья,  обзор,  диплом,  тезис,  монография  и  т.д.),  а  на  процесс,  т.е.  на 
возможность студента выразить свою точку зрения [4].  
В данном случае, ключевыми навыками академического письма выступают: 

 
исследовательские  навыки  –  способность  к  поиску,  распознаванию  и  чтению 
авторитетных научных источников;  

 
навыки  конспектирования  –  умение  выделять  и  выписывать  главную  информацию 
вместо копирования целого текста; 

 
самоконтроль  –  способность  рационально  распределять  время,  необходимое  для 
написания чернового варианта статьи и ее редактирования; 

 
составления плана и чернового варианта текста; 

 
редакторская правка финального текста [5, c. 82].  
Основываясь  на  подходы  обучения  академическому  письму,  мы  выделили  четыре 
ступени работ: 
1  ступень:  основные  навыки  письма
 
(изучение  построения  текста,  деление  на  параграфы,  грамматическое 
оформление на основе образцов и шаблонов);
 
2  ступень:  написание  письменной  работы  (5
-
6  предложений  с  использованием  специальных  выражений  и 
научных слов
-
клише);
 
3  ступень:  знакомство  с  международными  журналами  (требования  к  материалам, 
отзывы экспертов, проверка на плагиатство, т.е. планирование своей работы); 
4  ступень:  представление  своей  работы  (структура  академического  письма, 
логическая  связь,  использование  грамматических  структур,  проверка  работы  и 
окончательный результат).  
Результаты  работ  оцениваются  определенными  критериями,  о  которых  студент 
должен знать до начала работы. Для проверки навыков академического письма студентов 

 
143 
мы  предлагаем  следующие  параметры.  Каждый  из  параметров  оценивается  от  0  до  3 
баллов и в конечном итоге составляет 30 баллов: 
1)
 
Авторский  заголовок  (0  –  нет  заголовка,  1  –  повторение  слов  автора,  2  – 
некоторая корректировка слов автора, 3 – собственный заголовок); 
2)
 
Наличие  собственных  мыслей  и  идей  по  предложенной  теме  (0  –  идеи 
отсутствуют, 1 – традиционный или ограниченный набор идей, 2 – собственные мысли по 
теме, 3 – достаточно интересные, оригинальные мысли); 
3)
 
Организация текста посредством деления на абзацы (0 – деление отсутствует, 1 – 
каждое предложение пишется с новой строки, 2 – деление есть, но не отвечает структуре, 
3 – текст организован); 
4)
 
Наличие вступления (0 – вступление отсутствует, 1 – вступление имеется, но не 
отвечает тексту в целом, 2 – вступление связано с текстом, 3 – определяет задачи текста); 
5)
 
Наличие  заключения  (0  –  заключение  отсутствует,  1  –  заключение  имеется,  но 
не отвечает тексту в целом, 2 – заключение связано с текстом, 3 – представляет выводы из 
текста); 
6)
 
Наличие  заглавных  предложений  в  абзацах  (0  –  отсутствуют  полностью,  1  – 
единичный  случай,  2  –  имеются  хотя  бы  в  двух  абзацах,  3  –  имеются  во  всех  абзацах 
текста); 
7)
 
«Язык»  текста,  стиль  и  лексика,  соответствующие  профессионально-
ориентированному,  академическому  письму  (0  –  художественный,  эпистолярный  или 
иной  неформальный  характер  текста,  1  –  смешанный  стиль  с  преобладанием 
неформального,  2  –  смешанный  стиль  с  преобладанием  академического,  3  – 
академический текст); 
8)
 
Связность, логическая последовательность текста (0 – бессвязные предложения, 
1  –  разрозненные  мысли  на  тему,  имеющие  определенную  связь,  2  –  мысли  на  тему, 
упорядоченные логически, но не связанные между собой языковыми средствами, 3 – текст 
связный, логически упорядоченный с помощью соответствующих языковых средств); 
9)
 
Связность  и  языковая  целостность  предложений  (0  –  текст  состоит  из 
фрагментов  предложений  или  являет  собой  «сплошной  поток»,  1  –  большая  часть 
предложений  представляет  собой  фрагменты  или  слияние  двух  и  более  предложений, 
отсутствует  союзная  связь,  имеется  путаница  в  согласовании  частей;  2  –  большая  часть 
предложений  представляет  собой  связные,  упорядоченные  структуры;  3  –  все 
предложения  в  тексте  имеют  четкую  организацию,  а  их  составляющие  части  связаны 
между собой соответствующими языковыми средствами); 
10)
 
Наличие  орфографических  и  синтаксических  ошибок  (0  –  имеются 
множественные  орфографические  и  синтаксические  ошибки,  1  –  имеются  отдельные 
орфографические  и  синтаксические  ошибки  или  ряд  синтаксических,  2  –  имеются 
отдельные  пунктуационные  ошибки  или  автор  сокращает  или  не  дописывает  отдельные 
слова, 3 – ошибок нет).  
Представленные  параметры  оценивания  результаты  академического  письма 
наглядно  продемонстрируют,  что  минимальное  максимальное  количество  баллов 
соответствует неумению организовывать текст т.е. озаглавить его, написать вступление и 
заключение,  разделить  текст  на  абзацы  и  выделить  основную  идею  каждого  из  них. 
Максимальное  количество  баллов  указывает  на  правильное  использование  лексики  и 
стилистических  оборотов  для  выражения  мысли  на  письме.  Эти  критерии  позволят 
увидеть  общую  картину  формирования  навыков  и  умений  академического  письма  и 
обозначить  направления  для  дальнейшей  работы.  Таким  образом,  правильный  подбор 
подхода для формирования навыков академического письма и объективная оценка работы 
студентов приведет  к  успешному написанию письменных работ (эссе, пропозал, тезисы) 
на английском языке.  
 

 
144 
 
СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ 
 
1
 
Короткина  И.  Б.  Академическое  письмо:  процесс,  продукт  и  практика.  Учебное 
пособие для вузов. - Москва: Юрайт, 2015. – 295 с. 
2
 
Модина И.А. Академическое письмо после подготовки к ЭГЭ. Высшее образование в 
России. 2011. - №8-9. – С. 123-128.  
3
 
Елизарова Г.В. Культура и обучение иностранным языкам. - СПб: Союз, 2001. – 291 с.  
4
 
Harmer J. How to teach writing. - 4th ed., 2005. - Harlow: Longman. 
5
 
Чеканова  А.Э.  Обучение  написанию  аналитической  статьи  на  английском  языке  как 
средство  развития  словесно-логического  мышления  студентов  //  Педагогическое 
образование в России. 2011. - № 1. – С. 176-183. 
 
 
 
ТҮЙІН 
 
Мақалада ағылшын тілінде мәтіндермен жұмыс процесінде академиялық жазу дағдыларын 
қалыптастырудың  теориялық  және  практикалық  талдауы  ұсынылады.  Автор  академиялық  жазу 
мағынасы  мен  тұжырымдамасын  қарастырады.  Мақалада  оқыту  барысындағы  басты  тәсілдер, 
негізгі  академиялық  жазу  дағдылары,  сондай-ақ  оқушылардың  жазбаша  жұмыс  нәтижелерін 
бағалау үшін белгілі бағалау параметрлері ұсынылады. 
 
RESUME 
 
This article presents a theoretical and practical analysis of the formation of academic writing skills 
in  the  working  process  with  the  English  texts.  The  author  studies  the  meaning  and  the  concept  of 
academic writing. The article reflects the main approaches of academic writing to identify key academic 
writing skills. The author presented special parameters for the evaluation of the students' written work. 
 
 
 

 
145 
ӘӨЖ 372 37 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Қ.М. Нағымжанова  
«Тұран-Астана» университеті, 
пед. ғыл. канд., профессор 
 
А.Ш. Тәңірбергенова  
«Тұран-Астана» университеті, 
пед. ғыл. канд., доцент 
 
Ж.Ф. Садықова  
«Тұран-Астана» университеті, 
магистрант 
 
Педагог 
құзыреттілігін 
қалыптастырудың 
теориялық негіздері 
 
Аннотация 
Мақалада  педагог  құзіреттілігін  қалыптас-
тырудың  теориялық  негіздері  сипатталады. 
Құзыреттілік дербес және жауаптылықпен әрекет 
етуге  белгілі  қабілеттілік  пен  икемділікті 
меңгеруге  жол  ашатын  психологиялық  ахуал, 
психикалық  сапалардың  қосылымы  ретінде 
көрсетілген. 
Түйін  сөздер:  құзыреттілік,  құзыреттілік 
тәсілі,  медиамәдениет,  медиақұзіреттілік,  ақпа-
раттандыру, шығармашылық тұлға. 
  
 
Қоғамның  бүгінгі  басты  бағыттарының  бірі 
–  білім  беру  үрдісін  ақпараттандыру  болып 
табылады.  Бұл  бағыт  ақпараттық  коммуника-
тивтік  технологияларды,  информатиканың  әдіс-
тері  мен  құралдарын  пайдалану  арқылы  дамыта 
оқыту, дара тұлғаға бағыттап оқыту мақсаттарын 
жүзеге  асыра  отырып,  оқу-тәрбие  процесінің 
барлық  деңгейлерінің  тиімділігі  мен  сапасын 
жоғарылатуды көздейді. 
Қазіргі таңда ақпараттандыру үрдісі адамзат 
өркениетінің  дамуының  жаппай  және  қайталан-
байтын  кезеңі  ретінде  қарастырылып  отыр. 
Білімді ақпараттандыру әсіресе, оның жоғары оқу 
орындарында  енгізу  –  қоғамда  ақпараттандыру-
дың  негізгі  шарты.  Себебі,  жоғары  оқу 
орындарында  ақпараттандырылған  қоғам  жағ-
дайында жұмыс істеп,  өмір  сүре алатын болашақ 
маманның дайындығы жүзеге асады. 
Осы үрдістің дамуын болжауға бағытталған 
белгілі  беталыс  педагогика  ғылымында  өз  орнын 
алуда.  Білімді  ақпараттандыру  жағдайында  білім 
парадигмасының  өзгеруі  (А.П.  Ершов,  С.А.  Жда-
нов,  И.А.  Заинчковский,  Г.К.  Тұрғанова, 
Д.М.Жүсібалиева т.б.) қазіргі жалпы білім беретін 
жоғары  оқу  орындарының  дамуының  негізі 
ретінде  ақпараттық  технологиялары  (Г.А.  Абу-
мова, Н. Ермеков, С. Құнанбаева т.б.) мәселелері 
ретінде зерттелуде [1, 71-72 б.]. 
Соңғы  он  жылдықтағы  дәстүрлі  оқу  (және 
мәтінді  түсіну)  аумағында  қалыптасқан  келеңсіз 
жағдай  жеткіншектердің  медиялық  басымды-
лыққа  радикалды  ауысуына  байланысты  пайда 
болатын  мәселелер  мен  үрдістер  кешенімен 
сипатталады: 
-  баспа  сөзіне  біртіндеп  қызығушылықтың 
төмендеуі,  соның  салдарынан  оқу  мәртебесінің 
түсуі – бос уақытта оқу үлесінің қысқаруы; 
 

 
146 
-  «еркін»  оқудан  прагматикалық,  ақпараттық,  «іскер»  оқудың  (яғни  оқу 
бағдарламасы  бойынша  оқушылардың  48%  оқу  мақсаттарында  әдебиетті  оқиды)  басым 
болуы; 
-  оқушы  бағытының  «еркін»  (бос  уақыты)  оқудан  көрі  көңіл  көтеру  сипатындағы 
әдебиеттерді оқуға өзгеруі; 
-  «жан  азығы»  үшін  повестер  мен  романдар,  таңдаулы  отандық  және  шетел 
авторларының шығармаларын оқу аясынан шығу, (жеңіл, үстірт оқуға бағыттайтын, көңіл 
көтеру сипатындағы, рекреативті) мерзімдік басылымдарды оқуды ұнату; 
-  жалпы  мәдениеттің  төменгі  қабатына,  әсіресе  аудиовизуалды,  бос  уақытта  оқуға 
ықпал етуді күшейту. 
Ресейде  де,  шетелде  де  «медиамәдениет»,  «медиалық  мәдениет»,  «ақпараттық 
мәдениет»,  «аудиовизуалдық  мәдениет»,  «медиасауаттылық»,  «ақпараттық  сауаттылық», 
«медиабілімділік»,  «ақпараттық  білімділік»,  «аудиовизуалды  білімділік»,  «компьютерлік 
сауаттылық», 
«мультиамедиалық 
сауаттылық», 
«ақпараттық 
құзыреттілік», 
«аудиовизуалдық құзыреттілік», «медиақұзыреттілік», «медиалық құзыреттілік» және т.б. 
кең тараған терминдер (көбіне синоним сияқты) қолданылады [2, 31-33 б.]. 
Медиамәдениет  (media  culture)  –  медиа  аумағындағы  материалдық  және 
интеллектуалдық құндылық жиынтығы, сонымен қатар социумдағы жаңғырту мен жұмыс 
істеудің  тарихи  анықталған  жүйесі;  аудиторияға  қатысты  медиамәдениет  (немесе 
аудиовизуалды мәдениет) медиа аумағында медиамәтінді қабылдауға, талдауға, бағалауға 
қабілетті, медиашығармашылықпен айналысатын, жаңа білімді игеретін адам тұлғасының 
даму деңгейінің жүйесі. 
Н.А. Коновалованың анықтамасы бойынша, тұлғаның медиамәдениеті  – құндылық, 
технологиялық  және  тұлғалық-шығармашылық  компоненттер  енетін  және  субъектердің 
өзара әрекеттерінің дамуына әкелетін ақпараттық қоғаммен әрекеттесудің диалогтік тәсілі. 
Тұлғаның  даму  моделінің  жүйесі  ретінде  «өзінің  кәсіби  әрекеті  мен  күнделікті 
тәжірибесінде  тұрақты  дағдылар  мен  ақпараттық  технологиялардың  (АТ)  үнемі  тиімді 
қолдану  жиынтығын  көрсететін  жалпы  адамдық  мәдениеттің  құрамдас  бөлігі»  ретінде 
қарастырылатын ақпараттық мәдениет [3, 368 б.]. 
Мысалы, С.И.Ожегов бойынша құзыреттілік: 
1) қандай да бір аумақ бойынша білімді, мәлімет беруші, беделді; 
2) құзыреттілікті игерген адам; ал құзыреттілік – 1) біреу мәліметті жақсы игерген; 
2) біреудің уәкілдік, құқықтық шеңбері [4, 960 б.]. 
Осы сөздікте сауатты адам былайша түсіндіріледі: 
1)  оқи  және  жаза  алатын,  сонымен  қатар  грамматикалық  сауатты,  қатесіз  жаза 
алатын; 
2) қандай да бір аумақта қажетті білім, мәліметтерді игерген  
Энциклопедиялық сөздікте сауаттылық былайша түсіндіріледі: 
1)  кең  мағынада  -  әдеби  тіл  нормасына  сәйкес  ауызша  және  жазбаша  сөйлеу 
дағдысын меңгеру; 
2) тар мағынада – қарапайым мәтіндерді тек оқи алуы және оқу және жазу; 
3) қандай да бір аумақ бойынша білімнің болуы [5];  ал құзыреттілік сөзі  (латынша 
competo – жетемін, сәйкес келемін, жараймын) былайша анықталады: 
1) нақты мүше немесе лауазымды қызметкерге заң, жарғы немесе басқадай актімен 
белгіленген уәкілдік аясы . 
С.В. Тришина ақпараттық құзыреттіліктің мынандай функцияларын бөліп көрсетеді 
[6, 59-60 б.]: 
-  білімді  жүйелеу,  танымға  және  адамның  өзін-өзі  тануына  бағытталған 
танымдылық; 
-  жеткізушісі,  компоненттің  семантикалығы  болып  табылатын  ақпаратты 
жеткізушісі, коммуникативтік; 

 
147 
-  ақпараттық  қоғамда  өмір  жағдайы  мен  әрекетіне  бейімделуге  мүмкіндік  беретін 
бейімділік; 
- ақпараттық қоғамда ең алдымен моральдық және заңгерлік нормалар мен талаптар 
жүйесін айқындайтын нормативті; 
-  түрлі  ақпарат  ағынында  бағдар  жасай  алу,  маңызды  және  екінші  кезектегі 
ақпаратты бағалай білу, белгілі  және жаңа ақпаратты анықтау және  талдауды ұйғаратын 
бағалау; 
-  өзіндік  даму,  өзін-өзі  жүзеге  асыруға  жетелейтін  субъектің  белсенді  өзіндік  және 
шығармашылық жұмысына бағытталған интерактивті. 
Шетел  педагогтері  медиақұзыреттілік  терминін  заңдастырған,  мысалы,  Германияда 
медиақұзыреттілік  деп  медиаға  қатысты  білікті,  өз  бетіндік,  шағармашылық  және 
әлеуметтік  жауапты  әрекетке  қабілеттілік  түсініледі  [7,  79  б.].  Соңғы  жылдарда  ғылыми 
жұмыстарда «медиасауаттылық» және «медиақұзыреттілік» ұғымдарымен үйлесіп жатқан 
«медиабілімділік» термині қолданыла басталды. 
Бүгінгі  білім  саласында  алға  қойылып  отырған  басты  мақсаттардың  бірі  –  білімді 
ақпараттандыру,  яғни  оқу  ақпаратын  қолдану  үшін  тиімді  құралдар  мен  қажетті 
мүмкіншіліктер  жасауды  қамтамасыз  ету.  Ол  мүмкіншіліктер  қатарында  ақпараттанған 
қоғамның  білім  жүйесін  ашық  жүйе  ретінде  құрап,  оңтайландырып,  орталықтан 
алшақтандырылған  өркениетті  құралдар  негізінде  жасау  міндеті  де  бар.  Бұл  жүйенің 
қозғаушы  күші  индивидтің  психикалық,  танымдық  қабілеті  мен  мүмкіншілігі  қырынан 
тиімді, психологиялық жағынан толық тексерілген дидактикалық жүйелер мен ақпараттық 
оқыту технологиялары болып табылады [8, 90-92 б.]. 
Соңғы  жылдары  ақпараттық  технологияның  дамуы  мен  қоғамның  барлық 
салаларына  қарқынды  түрде  енгізілуі  тұлға  ретінде  дамып,  жетілуіне  елеулі  іздерін 
қалдырды.  Ақпараттың  үлкен  ағымы,  жарнамалар,  телеарналарда  ақпараттық 
технологияның 
қолданылуы,  компьютерлік 
ойын 
орындарының, 
электрондық 
ойыншықтардың  және  автоматтандырылған  техниканың  көбеюі  бала  тәрбиесіне,  оны 
қоршаған ортаны танып-білуіне әсер етеді. 
Құзыреттіліктің  сипаты  қандай?  Кейбір  сөздіктерде  құзыреттілікке  белгілі  бір  зат, 
құбылыс жөнінде пайымдауға, салмақты да беделді пікір айтуға мүмкіндік беретін білімді 
игеру  ретінде  түсіндірме  берілген.  Ал,  қазір  құзыреттілік  дербес  және  жауаптылықпен 
әрекет  етуге  белгілі  бір  жұмысты  орындауға  қабілеттілік  пен  икемділікті  меңгеруге  жол 
ашатын психологиялық ахуал, психикалық сапалардың қосылымы ретінде белгіленіп жүр.  
Құзыретті  болу  мен  құзыретсіз  болудың  себебі  бірдей,  ол  —  адамның  жеке  тұлға 
ретіндегі  ахуалы,  эмоциясының  тұрақтылығы  мен  айнымалылығы,  денсаулығының 
жақсы-жамандығы  тағы  да  басқалары.  Кейбір  зерттеушілер  компетенттілік  ұғымын 
«құзыреттілік» аталымымен нақтылайды.  
Құзыреттілік – «істі біліп» іс-әрекет атқаруға қабілеттілікті білдіретін жалпы балама 
термин.  Әдетте,  белгілі  бір  әлеуметтік-кәсіби  мәртебесі  бар  адамдарға  қатысты 
қолданылады,  оның  орындайтын  міндеттері  мен  шешетін  күрделі  проблемаларының 
нақты деңгейіне сай білім мен іскерлігінің сәйкесті мөлшерін анықтайды. 
Латын  тілінен  аударғанда  құзыреттілік  дегеніміз  өз  ісін  жетік  білу,танымы  мол, 
тәжірибелі деген мағынаны білдіреді. 
Ал  түсіндірме  сөздіктерде  «құзыреттілік»  ұғымы  құзырлықты  меңгеруші  ретінде 
қарастырылады [9, 25-26 б.]. 
Құзыреттілік,  жеке  тұлғаның  теориялық  білімі  мен  практикалық  тәжірибесіне  сай 
белгілі  бір  міндеттерді  орындауға  дайындығы.  «Competent»  сөзі  французша 
«компетентті»,  «заңға  сай»,  латынша  «сай  болу»,  «қабілетті»,  «талап  қою»,  «жарамды», 
ағылшынша «қабілетті» деген мағынаны білдіреді. 
Құзыреттілік  теория  мен  практиканың  бірлігі  негізінде  жетіледі.  Ол  жансыз 
жаттанды  білім  түрінде  емес,  жеке  тұлғаның  танымға  деген  әрекетін,  ойлауға  қатысын 

 
148 
және әрекетке, белгілі мәселерді ұсынып, шешім жасауға, оның барысы мен нәтижелерін 
талдауға,  ұдайы  түрде  ұтымды  түзетулер  енгізіп  отыруға  деген  іскерлігінің 
белсенділігінен көрінеді. 
Құзыреттілікті  адамның  белгілі  бір  мәселені  шешу  қабілетімен  шатыстыруға 
болмайды.  «Бұл  мәселені  мен  шеше  аламын,  бірақ  ол  менің  құзырыма  жатпайды  (оған 
өкілетті  емеспін) немесе бұл  менің құзырымда, бірақ білімдарлығым жетпейді»,  - дейтін 
пікірлер  айтылып  жатады.  Әр  қызметкер  өз  орнындағы  құзыреттілігінің  межесін  ғана 
емес, дәрежесін де білсе, ұтар едік. 
Құзыреттілік  құзыретсіздік  пен  үйреншіліктен  асыра  орындайтын  асқан 
құзыреттілікпен  салғастырылады.  Кейбір  ұйымдарда  (иерхарияда)  асқан  құзыреттілік 
құзыретсіздік сияқты зауал ретінде қабылданады.  
Адам  өз  саласында  кәсіпқой  болуы  мүмкін,  бірақ  кәсіби  мәселелердің  бәрін  бірдей 
шешуге құзыреті жетпейді. Демек, кәсіби құзыреттіліктің түрлерін ажырату қажет. Олар: 
- арнайы құзыреттілік - өзінің кәсіби іс-әрекетін жеткілікті дәрежеде меңгеру, өзінің 
кәсіби жетілуін жобалай білу; 
-  әлеуметтік  құзыреттілік  -  бірлесе  (топпен,  кооперативпен)  кәсіби  іс-әрекетті 
атқаруды,  ынтымақтасуды,  сондай-ақ  осы  кәсіпке  қарасты  қатысымды  меңгеру;  өзінің 
кәсіби еңбегінің нәтижелері үшін әлеуметтік жауапкершілік; 
- тұлға құзыреттілігі - өзін көрсете білу мен жетілдірудің амалдарын, жеке тұлғаның 
кәсіби деформацияларына қарсы тұру құралдарын игеру; 
-  дара  құзыреттілік өзінің қабілетін жүзеге асыру және кәсіп  аясында өз даралығын 
жетілдіруге  қабілеттілік,  кәсіби  тұрғыдан  өсуге  деген  дайындығы,  өзінің  даралығын 
сақтауға деген қабілеті, кәсіби тұрғыдан қартаюға бой бермеу, өз еңбегін артық уақыт пен 
күш жұмсалмай-ақ ұтымды ұйымдастыруға икемділігі, еңбекті қиындықсыз, шаршаусыз, 
тіпті, сергіту арқылы нәтижеге жеткізу [10, 52-56 б.]. 
Құзыреттіліктің  аталған  түрлері,  шын  мәнінде,  адамның  кәсіби  іс-әрекетте,  кәсіби 
қатысымда,  кәсіби  кәнігі  тұлға  мен  оның  даралығының  жетілуіндегі  кемелденуін 
белгілейді.  
Құзыреттіліктің аталған түрлері бір адамның бойынан табыла бермеуі мүмкін. Адам 
өз мамандығы аясында ғана жетік болуы, бірақ қарым-қатынас жасау жөнін білмеуі, өзін 
дамыту  жолындағы  міндеттерді  жүзеге  асыра  алмауы  мүмкін.  Осыған  орай  оның 
мамандық  жағынан  жоғары  құзыреттілігін,  ал  әлеуметтік,  жеке  тұлғалық  жағынан 
құзыретінің әлсіз, төмен екенін байқауға болады. Адамға кәсібінен тысқары жерде қажетті 
құзыреттіліктің  кейбір  жалпы  түрлері  айқындалған  (олар  жоғарыда  сипатталған 
кәсіпаралық  моделдермен  жетіледі).  Бұлар  -  кейбір  өзекті  кәсіби  маңызды  сапалар  мен 
кәсіби  мінез-құлық  типтері,  көптеген  кәсіп  түрлерінің  негізі.  Өндірістегі,  әлеуметтік 
тәжірибелердегі өзгерістер кезінде бұлар өз маңызын, мәнін жоғалтпайды. 
Құзыреттіліктің  әр  түріне  кәсіпаралық  жалпы  компоненттердің  мынадай  түрлері 
енеді деуге болады: 
- 
мамандыкқа  құзыреттілік  -  өндіріс  үрдісін  жоспарлауға  қабілеттілік, 
компьютермен,  оргтехникамен  жұмыс  істей  білу,  техникалық  құжаттамаларды  оқу,  қол 
машықтығы; 
-  тұлға  құзыреттілігі  -  өзінің  еңбегін  жоспарлауға,  бақылауға  және  реттеуге 
қабілеттілік,  өз  бетімен  шешім  қабылдауға,  үйреншікті  емес  (нестандартное)  шешімдер 
табуға  (креативтілік),  қисынды  теориялық  және  практикалық  ойлау;  проблеманы  көре 
білу, өз бетімен жаңа білім мен іскерлікті игеру қабілеті; 
-  дара  құзыреттілік  -  жетістік  мотивациясы  табыстың  қорлануы,  өз  жұмысының 
сапалы  болуына  ұмтылу,  өзін-өзі  мотивациялауға  қабілеттілігі,  өзіне  деген  сенімі, 
оптимизм. Кейінгі кезде құзыреттіліктің тағы бір түрі туралы орынды айтылып жүр. Ол - 
адамның  кенет  болған  қиын  жағдайда  жұмыс  істеуге  дайындығын  білдіретін 
"экстремальды  кәсіби  құзыреттілік".  Осыны  меңгерген  және  психологиялық  сапасы 

 
149 
осыған  жуық  адамдар,  басқаларға  қарағанда,  кәсібін  ауыстыруға,  қайта  үйренуге  дайын 
болады, ондайларға жұмыссыздық қаупі көп төнбейді.  
«Құзыреттілік  -  «істі  біліп»  іс-әрекет  атқаруға  қабілеттілікті  білдіретін  жалпы 
бағалама термин.  Әдетте, белгілі  бір әлеуметтік-кәсіби мәртебесі  бар адамдарға қатысты 
қолданылады,  оның  орындайтын  міндеттері  мен  шешетін  күрделі  проблемаларының 
нақты  деңгейіне  сай  білім  мен  іскерлігінің  сәйкесті  мөлшерін  анықтайды».  Көріп 
отырғанымыздай,  бұл  анықтама  біліктіліктің  кәсіптік  белгілерін  де  қамтиды,  олар  жеке 
тұлғаға байланысты жайттарды толықтырады [11, 7 б.]. 
Құзыреттілік,  біздің  ұғымызда,  жеке  тұлғаның  теориялық  білімі  мен  практикалық 
тәжірибесіне  сай  белгілі  бір  міндеттерді  орындауға  дайындығы  және  қабілеті.  Нақтылай 
айтып  кеткен  жөн,  "дайындық"  ұғымы  "бері  орындалған,  бір  нәрсе  үшін  бәрі  дайын" 
дейтіндей жағдай мағынасын анықтау үшін қабілет-іскерлік, сондай-ақ белгілі бір әрекетті 
орындау мүмкіндігін білдіру үшін қолданылады. Бұл мағыналар құзыреттіліктің мәні мен 
мазмұнын жеткізіп, ашып тұрады. Құзыреттілік теория мен практиканың бірлігі негізінде 
жетіледі.  Ол  жансыз  жаттанды  білім  түрінде  емес,  жеке  тұлғаның  танымға,  ойлауға, 
қатысын  және  әрекетке,  белгілі  мәселелерді  ұсынып,  шешім  жасауға,  оның  барысы  мен 
нәтижелерін  талдауға,  ұдайы  түрде  үғымды  түзетулер  енгізіп  отыруға  деген  іскерлігінің 
белсенділігінен көрінеді [12, 55-57 б.]. 
Құзыреттілікті оның жалпы мәдени және кәсіби көріністерін сипаттау үшін былайша 
аспектілерге  бөлу  жасанды  екенін  көруге  болады.  Әсіресе,  бұл  психологтер  мен 
педагогтерге қатысты алғанда анық байқалады. Өйткені, олардың іс-әрекетінде ахуалдың 
мәнін жете ұғыну міндетті түрде практикалық әрекеттерден бұрын болып қана қоймайды, 
сонымен  бірге  осы  әрекеттердің  өзі  қатысымдық  жағынан  жеткілікті  деңгейде  жиі 
қамтамасыз  етіліп  отырады.  Сондықтан  құзыреттіліктің  кәсіби  көріністері  айқындалған 
үш аспектімен бірдей кешенді түрде сипатталуы қажет. 
Құзыреттілік  ұғымының  маңызды  белгілері  болып  мынадай  критерийлердің 
жиынтығын айтамыз: 
- іскерлік пен білімді меңгеру деңгейі (іскерлік пен білім саласы); 
- іскерлік пен білімнің кеңдігі және диапазоны; 
- өз жұмысын ұтымды ұйымдастырып, жоспарлау қабілеті; 
-  тосын  жағдайларда  өз  білімін  қолдана  білуге  қабілеттілігі  (техника,  технология, 
еңбек ұйымдастыру мен оның шарттары өзгерген жағдайда жылдам бейімделу).  
Қазіргі уақытта маман бойына қойылатын қатал талап пен мұғалім әрекеті арасында 
қарама-қайшылықтар  байқалады  және  педагогикалық  оқу  орындары  түлектерінің 
құзыреттілік  деңгейіндегі  айырмашылықтар  жиі  кездеседі,  мұғалімдер  дайындаудың 
типтік жүйесі мен оның жеке шығармашылық әрекеті арасында да қайшылықтар бар. 
Бұл  педагогтердің  қоғамнан  алшақтауы,  студентпен  және  ұлттық  мәдениетке  көңіл 
бөлмеуінің салдары педагогикалық білімде технокреативті зерттеу мен экстенсивті әдістер 
керектігін  көрсетті.  Білім  беру  құрылымында  оқу-тәрбиелеудің  жаңа  типтегі  мекемелері 
пайда  болды  және  білім  беру  қызмет  аясы  кеңейіп,  оқыту  мен  тәрбиелеудің  жаңа 
технологияларын қажет етті. 
Бұл  мәселені  шешудің  бір  жағы  мұғалімнің  құзыреттілігіне  де  байланысты.           
В.А. 
Сластенин 
тұлғаның 
кәсіби 
педагогикалық 
бағыттылығын 
мұғалімнің 
құзыреттілігінің  белгісі  деп  санаған  [13,  21  б.].  Оның  ойынша  құзыреттілікке  мыналар 
жатады: 
-
 
тұлғаның танымдық кәсіби-педагогикалық бағытын анықтайтын қасиеттері; 
-
 
оның психологиялық дайындығын талап ету; 
-
 
арнайы дайындығы көлемі мен құрамы; 
-
 
мамандығы бойынша әдістемелік деңгейінің мазмұны. 
А.К. Маркова болашақ мұғалімнің құзыреттілігіне мыналарды жатқызады: 
-
 
кәсіби-педагогикалық білім; 

 
150 
-
 
кәсіби-педагогикалық шеберлік; 
-
 
кәсіби-негізгі қасиеттер, танымдық, мотивациялық аймағы; 
-
 
кәсіби-педагогикалық  позициялары  (тұрақты  қатынас  жүйесі,  оқушыға,  өзіне, 
әріптестеріне оның әрекетін анықтайтындай болуы) [14, 10-12 б.]. 
Сондықтан  да  біз  технологиялық  құзыреттілікті  жан-жақты  және  өзара  бір-бірімен 
байланысты үш компоненттен құралғандығын айтуымыз керек. Олар: 
а) кәсіби білім; 
ә) кәсіби шеберлік; 
б) педагогикалық әрекеттегі кәсіби ерекше қасиеттер. 
Осы  аталған  үш  компонент  маман  тұлғасын  дамытуда  бір  тұтас  жүйе  ретінде 
қолданылады.  Сонымен  қатар  олар  бір-бірін  қайталамайды,  күрделі  диалектикалық 
қатынасқа  түседі,  сол  арқылы  әр  компонент  педагогикалық  әрекет  кезінде  не  құрал,  не 
сілтеме,  немесе  даму  нәтижесі  ретінде  қолданылады.  Кәсіби  іс-әрекетін  іске  асыру 
барысында  мұғалім  түрлі  педагогикалық  әрекет  түрін  атқарады,  жетекші,  тәрбиеші,  пән 
мұғалімі,  ұйымдастырушы,  ұжым  мүшесі.  Кәсіби  міндетін  атқару  үшін  мұғалімге 
педагогикалық  ғылым  негізінде  әдіснамалық,  теориялық  білім  талап  етіледі.  Білім 
теориясы,  оқыту  мен  тәрбиелеу  әдістемесі,  жоғары  мектепке  жетекшілік  етумен  басқару 
теориясы.  Сондықтан  жалпы  педагогикалық  білім  жүйесін  болашақ  педагогтері  өзара 
байланысты, өзара шартты, жеке мәнді тұтас жүйе ретінде меңгеруі тиіс. 
А.К. Маркова «құзыреттілік - іс-әрекет кезіндегі барлық субъективті қасиеттер» деп 
тұжырымдайды.  Оның  пікірінше,  технологиялық  құзыретті  мұғалім  педагогикалық 
әрекетін жоғары деңгейде іске асыратын, оқыту мен тәрбиелеуде жоғары деңгейде жақсы 
нәтиже  көрсететін  адам.  Ондай  дәрежеден  мұғалім:  өзінің  технологиясы,  жеке  тұлғалық 
қасиеті  мен  педагогикалық  қарым-қатынасы  (ол  педагогикалық  әрекеттің  құралы)  мен 
ерекшеленеді.  Осы  аталған  қасиеттер  арқылы  болашақ  мұғалім  -  студенттердің 
«құзыреттілігін»  анықтауға  болады.  Болашақ  педагогтердің  технологиялық  құзыреттілігі 
деп фундаменталды пәндер бойынша психологиялық, педагогикалық білімі; практикалық 
кәсіби  шеберлігі;  кәсіби  біліктілігін,  кәсіби  қасиеттерін  дамытуға  қолдана  алатындай 
деңгейді айтамыз [15, 3-9 б.].  
Болашақ педагогтердің құзыреттілігінің компоненттері: 
-
 
кәсіби білім (пәндер негізінде); 
-
 
арнайы психологиялық-педагогикалық, дидактикалық білімі; 
-
 
кәсіби шеберлігі; 
-
 
оқу орнындағы кезде жетілген кейбір тұлғалық кәсіби қасиеттері. 
Педагогикалық  құзыреттілік  болашақ  педагогтердің  тұлғасының  іс-әрекетті 
орындауға  деген  қабілеті  мен  даярлығының,  ішкі  психикалық  қасиеттері  мен  күйінің 
күрделі  жүйесі  болып  табылады.  Бұл  жүйені  тікелей  бақылау  мүмкін  емес,  өйткені  ол 
кәсіби  іс-әрекет  процесі  мен  нәтижесінің  жанама  түрде  көрініс  береді,  сондықтан  оны 
зерттеу үшін моделдеу әдісі қолданылады. 
Болашақ  педагогтердің  құзыреттілігі  жоғары  мектеп  оқу  орнында,  уақыт  талабына 
сай  теорияны-практикамен  байланыстыра  оқу  арқылы  жетіледі.  Теориялық  пәндерден 
алған білім, ғылыми-теориялық мәселелерді негізі болып саналады. 
Педагогикалық  практикада  мұғалімнен  білімін  қайта  құруды  талап  етеді.  Бір 
жағынан,  ол  бір  проблемаға  байланысты  жинақталған,  біріктірілген  болса,  екінші 
жағынан, ол тәжірибемен дәлелденуі тиіс, яғни шеберлік, практикалық міндеттерді шешу. 
Технологиялық білім мен технологиялық құзыреттілікті, технологиялық шеберлікті, 
технологиялық  қасиеттерді  болашақ  педагогтері  педагогикалық  практика  кезінде 
жетілдіреді.  Оған  тікелей  әдіскерлер,  жетекші  педагог,  жоғары  мектеп  оқытушылары 
бағыт  беріп  отырады  және  практикада  болашақ  педагогтердің  технологиялық 
құзыреттілігін  жетілдіруде  түрлі  факторлар  ықпал  етеді.  Педагогикалық-психологиялық 
әдебиеттерде ғалымдар ішкі-сыртқы факторларды атаған. 

 
151 
Ішкі  факторлар  тобына  -  ғалымдар  (А.А.  Леонтьев,  С.Л.  Рубинштейн,  тағы  да 
басқалары)  психологиялық  ерекшелікке:  мотив,  қызығу,  тағы  да  басқа  психологиялық 
процесстердегі ерекше орын алатындарын жатқызған. 
Сыртқы фактор тобына – іс-әрекет кезіндегі шартты жағдайлар жатады, өйткені іс-
әрекетті орындау үшін мақсат, міндет, реттілік талап етіледі. Сондықтан, ішкі факторлар 
сыртқы факторлар арқылы анықталады. Сыртқы факторлар екіге бөлінеді: 
-
 
 әлеуметтік фактор, яғни әлеуметтік-экономикалық дамуға байланысты топтар; 
-
 
ұйымдастыру-педагогикалық  факторлары,  яғни  оқу  үрдісі  кезіндегі  тәрбиелік 
шараларды ұйымдастыра білу. 
Оқытудың  инновациялық  және  дәстүрлі  құралсыз  әдістемелер  ақпараттық  ағымға 
болжам жасауда, оқу материалын түсіну мен сараптауда, танымдық әрекеттерді біріктіре 
ұйымдастыруда  қиындықтар  туғызады.  Оқу-танымдық  әрекеттің  тірек  құралдары  мен 
адекватты  дидактикалық  құралдары  жоқ  деуге  болады.  Білім  беру  технологияларының 
компонентінің  шектеулі  және  білімді  меңгеру  үрдісі  мен  басқаруының  төмендеуінен  әлі 
күнге дейін мұғалімдердің кәсіби-атқарушылық қабілеті мен өнімді дамуына мән беріледі. 
Осы аталған қиындықтарды жоюға талпыну, білім меңгеру үрдісін басқаруға, білім 
сапасы  мен  педагогтың  іс-әрекеттің  нәтижелері  кәсіби-білгірліктің  жеке  инновациялық 
технологиялық  элементтерінің  пайда  болуына  әкелді.  Олар,  жобалау,  стандарттау, 
мониторинг, оқу мен дидактикалық үрдісті құрал жабдықпен қамтамасыз ету. 
Білім  беруді  технологияландыру  инноватиканың  теориясы  мен  практикасы 
әдіснамалық  проблема  саласындағы  ғылыми  ізденістері  технологиялық  құзыреттіліктің 
әдіснамалық негізі ол ізденіс, педагогиканың жаратылыстану ғылымы негізін жетілдіруге 
арналады, ол әрекеттің ішкі бағдарламасын ұйымдастырудағы жаңа рөлге негізделеді. 
«Педагогтің  медиа  құзыреттілігі»  -  бұл  креативті-технологиялық  білімдер  жүйесі, 
қабілеттер мен педагогикалық объектінің құралдар стереотиптері әрекеті .  
Аудиторияда  медиақұзыреттіліктің  дамуы  бірқатар  компоненттерге  негізделген 
«Бірінші компонент – тәжірибе. Бізде медиа және нақты әлеммен контакт тәжірибесі көп 
болған  сайын,  бізде  неғұрлым  жоғары  деңгейдің  дамуы  үшін  әлеует  көп…  Екінші 
компонент – медиа аумағында біліктілікті белсенді ендіру. Үшінші компонент - өз білімін 
жетілдіруге  дайындық  (пісіп-жетілу).  Сонымен  қатар  атақты  америка  медиапедагогі   
С.Дж.  Бэрэн  бөліп  көрсеткен  тұлғаның  медиақұзыреттілік  үшін  қажетті  біліктілік 
классификациясына дейін аудару қажеттігін ескертеміз [16, 75-78 б.]. 
5  блокты  міндетті  біліктіліктен  тұратын  медиақұзыреттіліктің  шағын  және 
жүйеленген құрылымын неміс педагогі В. Вебер жасады: «Біріншіден медианың әрекетті 
бағытталған екі формасы: 
1) медиа ұсынатынды таңдау және қолдану; 
2) өз медиаөнімін жасау. 
Екіншіден, екі форманың терминдерінің мазмұнында 
- медианың алуан түріне негізделген креативті мүмкіндіктер; 
- медианы қолданудың тиімділігі үшін алғы шарттар; 
-  медиаөнімдерді  өндіру  мен  таратуға  байланысты  экономикалық,  әлеуметтік, 
техникалық, саяси жағдайлармен байланысты білім мен аналитикалық қабілеттер енген». 
Бұның  қасында  Н.И.  Гендина  ұсынған  ақпараттық  құзыреттілікті  (ақпараттық 
мәдениет  деңгейі)  сипаттайтын  білім  мен  біліктілік  өте  тар  сияқты  (өзінің  ақпараттық 
қажеттілігін  өз  бетінше  қалыптастыру  біліктілігі,  оны  сөзбен  жеткізу;  сұрақ  түріне 
(адрестік,  тақырыптық,  фактографиялық)  байланысты  ақпаратты  іздеудің  негізгі 
алгоритмдерін  білу;  ақпаратты  білім  көздерінен  таба  алу  және  өзінің  ақпараттық  – 
аналитикалық әрекетінің нәтижесін дұрыс рәсімдеу). 
Қазіргі  болашақ  педагогтердің  ақпараттық  жағынан  білімінің  жетіспеушілігі 
педагогикалық  іс-әрекеттің  тиімділігін  арттыруға  мүмкіндік  бермейді  және  олардың 

 
152 
медиақұзыреттілігінің  сапасын  жаңа  бөлімдер  бойынша  толықтырудың  қажеттілігін 
көрсетеді. 
Бірақ  осының  бәрі  бір  мәнді  болмаса,  тек  техникалық  тәсілдер  мен  құралдарды 
техникалық қабылдау ғана болып табылады. Білім жүйесін құрудың тиімділігі, оқытудың 
технологияландырылған  пәндік  әдістемелер  арқылы  студенттердің  жеке  жетістіктерін 
көрсету. 
 
 

жүктеу/скачать 3,83 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: