Таралуы. Қазақстанда мәдени өсіріледі. Күн сәулесі түсетін дымқыл жерлерде жақсы өседі.
Дәрілік шикізаты. Гүлдерін (Flores Calendulae)толық гүлдеп тұрған кезінде яғни, тілше гүлдерінің көлденең орналасқан кезінде жиналады. Гүл себеттерін гүл сағағының түбінен жұлады. Жиналған шикізатын тез арада көлеңкелі ашық ауада немесе кептіргіштерде 450 С кептіреді.Бүтін кептірілген гүл себетінің шеңбері 0,5-4 см, гүл табаны жалпақ, гүл орамы бір қатар жіңішке қияқты үшкір күлте жапырақтардан тұрады. Шеткі тілше гүлдерінің жоғары тілше гүлдері 12 қатардан орналасқан.
Химиялық құрамы. Гүл себеттерінде каротиноидтар – каротн, ликопин, вилоксантин, рубиксантин, цитроксантин, флавоксантин, неоликапиндер, ал шеткі гүлдерінде 3 шамасында каротиноидтар бар.
Өсімдіктің ашық түсті формалары каротиноидтарға ерекше бай болады. Қырмызыгүлдің емдік қасиеті каротиннің қызғылт сары пигментіне – А тобының дәрумен ізашарларына (правитаминдеріне) байланысты. Гүл себеттірінің түсі қызғылт-сары болып келетін қырмызыгүлдің құрамындағы каротин мөлшері ашық-сары түстіге қарағанда екі есе көп болады.
Қолданылуы. Препараттарының қабынуға қарсы, жараны жазатын бактерицидті, қанды тазартатын қаиеті бар. Медицинада қырмызыгүл препараттарының өт айдайтын, қан тоқтататын гинекологиялық және жүрек қағатын дерттерде қолданылады.
Ақшайыр шөбі – трав сушеницы топяной – Herba Gnaphalii uliginosi
Батпақты ақшайыр – сушеница топяная - Gnaphalium uliginosum L.
Астрагүлділер тұқымдасы – семейство астровые – Asteraceae
Сипаттамасы. Биіктігі 30 см біржылдық шөптесін өсімдік. Сабағы қалың ақ түк басқан, тармақтары, төмнгі жағы бұтақталған. Жапырақтары кезекті орналасқан ұзынша пішінді, сұрғылт-түк басқан, жапырақ жиектері бүтін ұзындықтары 1-5 см. Тамыры жіңішке шашақ тамыр. Гүлшоғыры бұтақтың ұшына 3-6 себеттен орналасқан. Гүлі қосжынысты, сарғыш түсті. Тұқымы жұмыртқа пішінді, қырлы, айдары бар. Маусым-шілдеде гүлдеп, шілді-тамызда жемісін салады.
Достарыңызбен бөлісу: |