А.Я с а у и   у н и в е р с и т е т і н і њ   х а б а р ш ы с ы,  №1, 2012

165 
 
parallelisms  between  Turkic  perception  in  China  and  Chinese  perception  in 
Turkey.  We have been observing that the parallelisms mentioned here have been 
built  mostly  upon  a  foundation  of  negative  opinions.    Despite  the  fact  that  this 
phenomenon has maintained its validity for a long time; it is essential to highlight 
those  negative  perceptions  shall  incline  towards  a  positive  image  as  long  as  the 
political,  economical  and  cultural  relationships  between  the  two  sides  gain  speed 
and  provide  opportunities  for  both  sides  to  see  and  review  in  person.    It  will  be 
beneficial to make explanations that will clear up the picture here.  If it is necessary 
to  approach  the  subject  objectively  there  are  two  main  reasons  for  both  sides  to 
have negative perceptions of one another and they are as follow: 
a.  Both  sides  approach  each  other  with  prejudice.    Whether  it  is  China  or 
Turkey, both sides receive the source of their prejudice about the other side from 
history.  Major damages done to the other side over the victory of China in the end 
of  the  long  battles  entered  into  with  the  Chinese  during  periods  of  Huns  and 
Gokturks are not limited to the history books but are transforming into a negative 
image of China in the minds of many Turks.   
As  the  most  significant  reason  of  bad  perception  formed  against  China  in 
Turkish people, are the emphasis made over the negative subjects in the researches.  
However  the  same  goes  for  the  publications  released  in  China.    For  example,  we 
have stressed upon the fact that these two Turkish states during both in Huns and 
Gokturks period have gotten so big for long time, as political power, to be able to 
measure up with China.  However, the modern Chinese researchers have recorded 
the gifts given to them by Turks as extortion yet recorded the gifts given to Turks 
by Chinese as gifts even during the periods when both sides were equal.  Reason 
behind it all  is  the  influence  of  great  big  and  proud Chinese  psychology  in  every 
period  of  history  and  wish  of  seeing  themselves  superior  over  Turks.    A  Chinese 
cavalry  man  in  the  history  museum  found  in  Xi‘an  capital  of  Shaanxi  State  is 
depicted as running over a Hun soldier underneath his horse. 
А.Я с а у и   у н и в е р с и т е т і н і њ   х а б а р ш ы с ы,  №1, 2012 
 
Saritaş E.
 
Certain thoughts of modern chinese researchers on turkish perception 
 
  
Using  printed  and  visual  publication  organs  provides  rather  effective  results 
according to the point of view you have to make any country or nation you desire 
to be perceived as you wish them to be perceived.  Reflecting Chinese in negative 
fashion on historic matters in magazines addressing very young readers and being 
published  by  private  organization  approximately  30  year  ago  let  to  an  effective 
Chinese perception to form in our country. 
For  example,  I  might  say  that  we,  as  children,  who  are  going  to  elementary 
school  in  the  beginnings  of  70s,  also  had  bad  perception  of  Chinese  due  to  this 
magazine called Tarkan for children, which was narrating the historic events with 
images  of  Chinese  as  cruel  and  as  antagonist;  it  was  published  weekly.  In  80s 
however,  we began  having  bad perception  of Japanese,  since  Chinese  were  being 
reflected onto movie screens as the most innocent people in their struggles against 
certain western powers or the Japanese in the adventurous Chinese movies made in 

 
166 
Hong Kong.  The fact that we want to emphasize here is that artwork presented in 
an influential and perfect way has caused a positive perception in our country. 
b.  Due to the  reason  of  having  adequate  amount of information to  know  one 
another; both sides form an opposite side  perception in their minds, which is afar 
from real measures in.  However, those negative perceptions based on such lack of 
knowledge  usually  cannot  hold  its  effect  for  long  time.    today‘s  well  advanced 
information  technology  allow  both  Chinese  and  Turks  to  receive  the  necessary 
information  just  by  visiting  the  other  side  in  person  and  without  any  mediators 
thanks to the well improved relationships in various areas and turn those negative 
perceptions into positive ones.  However such transformations of perception are not 
as easy as it sounds.  Especially when subject is China, language becomes a major 
obstacle  for  the  Turkish.    Language  for  Chinese  however,  doesn‘t  constitute  a 
serious obstacle.  Due to the fact of placing significance on training manpower in 
all  areas,  instead  of  using  second  or  third  hand  translations,  Chinese  people  go 
directly to their local specialists, who have trained in our country and proficient in 
Turkish  language  to  understand  Turkish  people  and  Turkey.    And  consequently 
obtain  the  information  and  experience  they  need  first  hand  and  effectively.    For 
example, while Chinese people are using Turkish effectively in area of diplomacy 
due  to  having  established  a  diplomatic  relationship  with  our  country  since  1971; 
Turkish  people  always  prefer  using  English  in  their  relationships  with  Chinese 
people today. 
In  order  to  obtain  valid,  up-to-date  and  valuable  information  on  China;  we 
need to place importance on our relations with China by the leadership and support 
of  government‘s  concerning  institutions  since  researches  of  China  have  become 
one of the most popular fields of study in all of western countries.  As it is stated 
by the Sinology researcher U. Rıfat Karlova, a young man very promising to make 
great  scientific  researches,  considering  his  recent  studies  associated  with  China; 
Turkish  perception  in  China  is  underdeveloped.    It  is  necessary  to  conduct 
extensive  researches  and  studies  in  this  field. [15] When  the  numbers  of those  
А.Я с а у и   у н и в е р с и т е т і н і њ   х а б а р ш ы с ы,  №1, 2012 
 
Saritaş E.
 
Certain thoughts of modern chinese researchers on turkish perception 
 
  
extensive researches increase; Chinese people shall develop perceptions, which do 
not base on prejudgments and more transparent with the Turks. 
Conclusion 
We, here in our brief research attempted to make an analysis mostly about the 
Turkish  perception  of  modern  Chinese  researchers  due  to  the  close  relationships 
between Chinese and Turks providing detailed information on Turkish history and 
culture  for  a  time  more  than  1000  years  beginning  from  the  most  ancient  ages of 
Turkish history and aside from Turks being members of the northern culture just as 
Chinese  originally.    Despite  the  fact  that  we  focused  mostly  on  the  history  area 
studies  of  modern  Chinese  researches  we  disregarded  to  review  the  Chinese 
perception in Turkish people.  We should have had done that since both the nations 
generally have negative perception of the opposite side.  However, it is beneficial 
to emphasize on the point that Chinese people know more about us than what little 

167 
 
we know about them.  Because while they are training Turkish speaking specialists 
in many fields, we have attempted to understand Chinese people from the results of 
researches  conducted  in  second  languages  such  as  English,  German  and  French.  
So  much  so  that,  Turkish  diplomacy  see  no  harm  in  using  English  as  long  as 
Chinese  side  didn‘t  employ  a  Turkish speaking  translator in  all its relations  with 
the  Chinese  despite  the  fact  that  Chinese  people  today  use  Turkish  language 
effectively in diplomacy.  Due to the fact of having one of the largest countries of 
the  world  in  all  periods  of  history;  Chinese  people  perceive  the  histories  of 
communities  that  existed  within  the  borders  of  today‘s  China  during  the  various 
times of history as a part of the history of their own country.  With affects of pride, 
which  originates  from  the  past,  Chinese  researches  have  a  negative  Turkish 
perception  in  general.    These  negative  perceptions  of  Chinese  researchers, 
presenting  works  of  studies  in  areas  such  as  social  characteristics  of  historic 
Turkish  states,  political,  economical  and  cultural  relationships  of  Turks  and 
Chinese, are understood clearly from the expressions that they use in their writings. 
These  negative  perceptions  of  Chinese  researchers  on  Turks  have  recently 
changed  significantly.    One  of  the  most  important  reasons  for  this  change  is  that 
Chinese  people  have  gotten  to  know  Turkish  people  more  closely  due  to 
relationships  developed  in  many  areas  and  it  is  possible  to  attribute  this  to 
permanent information that they have obtained personally.  Same conditions apply 
for  Turks.    Gradually  increasing  number  of  Turks  had  the  opportunity  to  visit 
China and began to approach Chinese people more positively due to having heavy 
economic and cultural relationships with China. 
Aside  from  broad  and  gigantic  commercial  potential,  in  order  to  be  able  to 
benefit  from  rich  information  and  culture  reserve  of  China,  to  express  ourselves 
more  effectively  and  accurately  to  Chinese  people,  we  need  to  understand  and 
know Chinese people more accurately and present ourselves to them as we are; in 
addition we need have an exact Chinese perception and leave a positive perception 
of  ourselves  on them.  All  of  those  above  depend  on  the  effectiveness  of   the  
А.Я с а у и   у н и в е р с и т е т і н і њ   х а б а р ш ы с ы,  №1, 2012 
 
Saritaş E.
 
Certain thoughts of modern chinese researchers on turkish perception 
 
  
investments to be made into the cultural areas as well as the economic areas of both  
countries.    If  we,  the Turkish  people,  want  Chinese  people to  have  more  positive 
perception  about  us,  we  have  to  monitor  China,  Chinese  history  and  culture 
through the first hand materials and train specialists, who are going to introduce us 
to them accurately as soon as possible. 
 
BIBLIOGRAPHY 
1.
 
Layos  Ligeti,  Unknown  Inner  Asia, Translated  from Hungarian by:  Sadrettin  Karatay,  Atatürk  Kültür 
Dil  ve  Tarih  Kurumu  (Ataturk  Culture,  Language  &  History  Society),    Türk  Dil  Kurumu  Yayınları, 
Ankara 1998, p. 30-31. 
2.
 
John  F.  Fairbank,  Foundations  of  Modern  China  840–1950,  Translation:  Ünsal  Oskay,  Doğan 
Yayınevi, Ankara 1969, p. 81–82. 
3.
 
İbrahim Kafesoğlu, Turkish National Culture, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara, 
1977, s. 27-28. 

 
168 
4.
 
As  it  should  be  cautioned,  when  historians  mentioned  historic  research  with  scientific  methods  in 
China,  they  used  to  understand  and  accept  only  the  historic  materialism.    Despite  the  fact  that  these 
types of understandings continue their validity today; it is seen that its effect in comparison to period 
before the start of expansion policy has gotten quite minimal. 
5.
 
Lin  Gan,  Xiongnu Shı  Lunwen  Xuan  Ji  (1919-1979)  (Corpus  of  Researches  Conducted  on  History  of 
Huns), Zhonghua Publishing House, Beijing 1983, s. 9-10,9,11-12  
6.
 
Yu  Taishan,  Neilu  Ouya  Gudai  Shı  Yanjiu  (Continent  China-  Eurasie  Ancient  History  Researches), 
Fujian Public Publishing House, Fuzhou 2005, p. 159-160. 
7.
 
Ma  Changshou,  Bei  Di  Yu  Xiongnu  (Northern  Dis  and  Huns),  Guangxi  Education  University 
Publishing House, Guilin 2006, p.26. 
8.
 
Gao  Jingxin,  Ye  Ping  Han  Wudi  Dui  Xiongnu  Zhanzheng  de  Xingzhe  he  Zuoyong  –  Qian  Yu  Zhu 
Baoshan Tongzhı Shangque, Characteristic and Function of Battles Performed between Han Wudi and 
Huns and Discussions with Zhu Baoshan Yoldai), Nei Menggu Rıbao (Daily News of Inner Mongolia, 
August 3, 1962. 
9.
 
Ed.  Jian  Bozan,  Zhongguo  Shi  Gangyao  (Introduction  to  Chinese  History),  Public  Publishing  House, 
Beijing 1992, Volume 1, p, 150. 
10.
 
MA  liqing,  Yuan  Xiongnu,  Xiongnu-Lishı,  Wenhua  de  Kaoguxue  Tansuo.    (Proto-Huns,  Huns  – 
History,  Cultural  and  Archeological  Analyses,  Inner  Mongolia  University  Publishing  House,  Hohhot 
2005, p. 3-4. 
11.
 
Toby  E.  Huff,  Emerge  and  Rise  of  Modern  Science,  Translator;  İnan  Kalaycıoğulları-Ertan  Tağman-
Aynur Yetmen, Epos Publishing House, Ankara 2008, p.393. 
12.
 
Lin Gan, Tujue Shi (Gokturk History), Inner Mongolia Public Publishing House, Hohhot 1988, p.1. 
13.
 
Ma Changshou, Tujueren He Tujue Hanguo (Gokturks v Gokturk Dynasty),Guangxi Education 
University Publishing House, Jinan 2006, p. 82 (First publication of this book was done in 1962) 
14.
 
Jian Bozan, a.g.e. p. 452. 
15.
 
U. Rıfat Karlova, Journey into the History of Modern – China, Recent Past of a Superpower, Başlık 
Publication Group, İstanbul 2011, p. 11. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
А.Я с а у и   у н и в е р с и т е т і н і њ   х а б а р ш ы с ы,  №1, 2012 
 
ҚҦҚЫҚТАНУ 
  
 
А.ЕРАЛИ  
заң ғылымдарының кандидаты  
А.Ясауи атындағы ХҚТУ 
 
ЖЕР ҚАТЫНАСЫНЫҢ НЕГІЗІ – ЗАТТЫҚ ҚҦҚЫҚТАР 
 
Вещные права являются основой земельных правоотношений. В настоящей статье изложены 
проблемы права частной собственности как ограниченные вещные права на землю. 
 
The  property  rights  are  the  basis  of  land  relations.  The  present  paper  states  the  problems  of  the 
private property rights - as  limited property rights to land. 
 
Қазақстан 
Республикасының 
Президенті 
Н.Ә.Назарбаев: 
«..жер 
қатынастарын  жетілдіру,  жер  ҥлестерін  заттай  атауландыру,  жерді 
пайдалану  қҧқығының  кепілімен  ипотекалық  несиелендіруді  дамыту,    ...жердің 

169 
 
жекелеген санаттарына жеке меншікті енгізу» - деп атап кӛрсетті Қазақстан – 
2030 бағдарламасында [1].  
1994 жылы қабылданған Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінің 
195-бабында:  «жерді  пайдалану  қҧқығы,  меншік  қҧқығымен  қатар  заттық 
қҧқықтар» -болып табылатындығы заңдастырылды. 
Осындай  негіздермен  1995  жылғы  30  тамызда  қабылданған  Қазақстан 
Конституциясында «жерге, жер учаскесіне жеке меншік» тҥріндегі заттық қҧқық 
бекітілді. Бҧл бағытта 1995 жылы 22 желтоқсанда Қазақстан Президентінің ―Жер 
туралы‖  заң  кҥші  бар  Жарлығында  тҧрғын  ҥйлер,  ӛзге  ғимараттар  орналасқан 
жер учаскелеріне, жеке меншік және жер пайдалану қҧқықтары заңдастырылды.  
Ӛз ретімен жерге жеке меншік, жер пайдалану қҧқықтары – заттық қҧқықтар  
ретінде банктерге кепілге қойылатын жер қҧқық қатынастары қалыптасты. Жерге 
заттық  қҧқықтар  рыногы  қалыптасып, бизнеспен  байланысты:  қҧрылыстар  салу 
мақсатында жерлер жеке меншікке, пайдалану қҧқығына берілді.  
Жол  салу,  электр,  байланыс  желілері  мен  магистральді  қҧбыр  жолдарын 
тарту,  сондай-ақ,  Қазақстан  Республикасының  Ҥкіметі  белгілейтін  мемлекеттік 
маңызы  бар  басқа  да  объектілер  салу,  қалалар  мен  ӛзге  елді  мекендердің  бас 
жоспарлары,  аумақты  аймақтарды  бӛлу  схемалары  және  белгіленген  тәртіппен 
бекітілген  ӛзге  де  қала  қҧрылысы  немесе  жерге  орналастыру  қҧжаттамасы  
негізінде жерге заттық қҧқықтары негізінде, жер қҧқық қатынастары қалыптасты.  
Жерге  заттық  қҧқықтар  -  «сол  мемлекетті  мекендейтін  халықтар,  сол 
мемлекеттің егемендік қҧқығын жҥзеге асырып, сол мемлекеттің мҥддесіне сай 
алған халықаралық міндеттемелерін сақтап, сол мемлекеттің юрисдикциясына 
және  территориялық  режиміне  бағыныштылығын»  [2]  білдіретін  жер  қҧқық 
қатынасын заңдастырды.  
Осыған  сәйкес мемлекеттің  жер  заңдары, жер  қҧқық  қатынастарын  шектен 
шығармайтындай,  сол  мемлекеттің  жерінің  тҧтастығын  қорғайтындай  деңгейде 
болуы  қажет.  Мәселен,  2002  жылы  Қазақстан  Парламентінің  қарауына 
ҧсынылған  Жер  кодексі  жобасының 20-бабының 1-тармағында, ―Қазақстан  
А.Я с а у и   у н и в е р с и т е т і н і њ   х а б а р ш ы с ы,  №1, 2012 
 
Ерали А.
 
Жер қатынасының негізі - заттық қҧқықтар
 
 
 
Республикасында  жерге  мемлекеттік  және  жеке  меншік  танылады  және  тең 
дәрежеде  қорғалады‖  – деп  жазылды.  1995 жылы  22  желтоқсанда қабылданған 
Қазақстан Республикасы Президентінің ―Жер туралы‖ заң кҥші бар Жарлығында 
мҧндай жер қҧқық қатынасын кеңейтетін норма болған емес.  
Сонымен  қатар,  бҧл  ҧсыныс  Қазақстан  Конституциясының  6-бабының  1-
тармағындағы,  ―Қазақстан  Республикасында  мемлекеттік  меншік  пен  жеке 
меншік танылады және бірдей қорғалады‖ – деген нормаға, «жерге» және «тең 
дәрежеде»  деген  Конституцияда  жоқ  сӛздерді  енгізіп  жер  қҧқық  қатынстарына 
тәуелді  –  жерге  жеке  меншік  тҥріндегі  «заттық  қҧқықтың»  қолданылу  аясын 
кеңейтіп жіберді.  
  Сондай-ақ,  мемлекеттің  жерін  (біртҧтас  территориясын)  ресми  тҥрде 
оңтҥстік,  солтҥстік,  шығыс  жағы,  батыс  жағы,-деп  бӛліп  сол  жердің 
тҧрғындарының  санасына  сіңіріп  жер  қҧқық  қатынастарын  кеңейтіп  тәрбиелеу 

 
170 
сол  елдің  жерінің  бӛлінуіне  әкелуі  мҥмкін.  Мысалы,  КСРО  тҧсында  Молдова 
ССР-ның  шығысында  1990  жылы  2  қыркҥйекте  Молдованың  Приднестрлік 
Советтік  Социалистік  Республикасы  қҧрылды.    Жерінің  тҧтастығын  сақтауға 
тырысқан  Молдова  мемлекеті,  Приднестр  тҧрғындарымен  әскери  қақтығысқа 
барды  [3].      Нәтижесінде  КСРО  тҧсында  орыс  тілді  тҧрғындардың  санасына 
сіңіріліп, насихатталып қалыптасқан, ӛз алдына әскери кҥші бар,  әлем елдерімен 
танылмаған Молдова Приднестрлік Республикасы қҧрылды.  
 Қазақстан  Конституциясының  2-бабының  1-тармағында:  ―Қазақстан 
Республикасы  –  президенттік  басқару  нысанындағы  біртҧтас  (унитарлық) 
мемлекет‖-  деп  бекітілген  конституциялық  заңдылық  бар.  Осы  заңдылыққа 
қарамастан  КСРО  мемлекетінің  болашақта  Қазақстан  жерін  бӛлшектеу  әдісінен 
қалыптасқан: Шығыс Қазақстан, Оңтҥстік Қазақстан, Солтҥстік Қазақстан, Батыс 
Қазақстан  облыстарының  атаулары  осы  уақытқа  дейін  ресми  тҥрде  сақталып 
келеді.  
Ресейде,  Украинада,  Ӛзбекстанда  мемлекеттің  территориясын  -  біздің 
еліміздегідей  мемлекеттің  атымен  «шығыс,  батыс,  оң,  сол»  деген  «тҥстіктер» 
бӛлінісі  жоқ.  Мысалы:  Оңтҥстік  Ресей  облысы,  Солтҥстік  Украина  облысы, 
Батыс  Ӛзбекстан  облысы  деген  атаулар,  осы  елдерде  ресми  тҥрде 
қолданылмайды.  Соның  ішінде  Украина  біздің  еліміз  сияқты  унитарлық 
мемлекет болып табылады.  
Әзірбайжан  мемлекеті,  республикаға  тікелей  бағынатын  66  ауданнан,  11 
қаладан,  1  автономиялық  республикадан  тҧрады.  1991-1993  жылғы  таулы 
қарабах    қақтығысынан      соң      11  қаладан      айрылды.      Әзірбайжан   мемлекеті 
облыстық әкімшілік-аумақтық қҧрылымға бӛлінбейді.   
Осы тҧста мысал ретінде келтірсек: «Солтҥстік Камерун халқы 1961 жылғы 
референдумның  нәтижесінде  ӛздері  мекендеген  жерімен  шекаралас  Нигерия 
елінің  қҧрамына  енсе,  1969  жылы  батыс  Ириан  халқы  осындай  тәсілмен 
шекаралас Индонезия елінің қҧрамына кіріп» [4] – бірқатар мемлекеттердің жер 
аумағының тҧтастығы бҧзылған. 
 
А.Я с а у и   у н и в е р с и т е т і н і њ   х а б а р ш ы с ы,  №1, 2012 
 
Ерали А.
 
Жер қатынасының негізі - заттық қҧқықтар
 
 
  
Мәселен, Ресей Федерациясы Жер кодексінің 15-бабы 3-тармағында: «Ресей 
Федерациясының  Мемлекеттік  шекара  туралы  заңнамаларына  және  басқа  да 
ерекше аумақтарда Ресей Федерациясының федералдық заңдарына сәйкес Ресей 
Федерациясының  Президентімен  тізімі  бекітілген  шекаралық  аумақтарда 
шетелдік  азаматтар,  азаматтығы  жоқ  адамдар  және  шетелдік  заңды 
тҧлғалар, жер учаскелерін меншік қҧқығына иелене алмайды» - деп кӛрсетілген.  
Сондай-ақ,  Украйна  мемлекеті  Жер  кодексінің  81-бабы  4-тармағына  және 
82-бабы  3-тармағына  сәйкес:  «ауылшаруашылық  жерлерін  мҧрагерлікке  алған 
шетелдік азаматтар, азаматығы жоқ адамдар және шетелдік заңды тҧлғалар 
бір  жыл  ішінде  иеліктерінен  шығаруы  тиіс»  -  деп  кӛрсетілген.  Яғни,  Украйна 
мемлекетінде  ауылшаруашылық  жерлері  шетелдік  азаматтардың,  азаматтығы 
жоқ  адамдардың  және  шетелдік  заңды  тҧлғалардың    жеке  меншік  қҧқығына 
берілмейді.  Ал  жерді  жеке  меншікке  мҧрагерлік  жолымен  алған  жоғарыда 

171 
 
аталған  субъектілер  бір  жыл  ішінде  Украйна  мемлекетіне,  осы  мемлекеттің 
азаматтарына, заңды тҧлғаларына сатуы тиіс. 
Заң  жҥзінде  ―мемлекеттік  меншік  пен  жеке  меншіктің‖  тең  дәрежеде 
қорғалуын  Қазақстанның  Азаматтық  кодексінің  2-бабының  1-тармағына  сәйкес, 
«азаматтық  қҧқықтық  қатынасқа  қатысушылардың  теңдігі»  негізінде, 
Қазақстан Республикасының атымен шығарылатын сот шешімі анықтайды.  
Яғни, а) жер аумағы біртҧтас мемлекеттің территориясы болса; 
ә)  тҧтастығы  Қазақстан  Конституциясының  2-бабының  2-тармағымен 
қорғалса; 
б)  және  ―Жер  туралы‖  заңға  сәйкес  жеке  меншіктегі  жер  учаскесі 
мемлекеттік қажеттілік ҥшін  алынатын болса;  
в)  қалай  және  қандай  жағдайда  жерге  мемлекеттік  меншік  пен    жеке 
меншік тең дәрежеде қорғалуы мҥмкін деген кҥмән туындамауы тиіс. Ал, жер 
мемлекеттің  территориясы  ретінде,  жер  мемлекеттік  меншік  қҧқығының 
объектісі  тҥрінде,  жерге  жеке  меншік-заттық  қҧқығынан  жоғары  қойылып-
мемлекеттің территориясының тҧтастығы заңмен қорғалынуы керек.  
Қазақстанның  азаматтық  қҧқық  саласында  ―...  жерге  жеке  меншіктің 
туындауы заттық қҧқықтар категориясының пайда болуына алып келді» [5] – 
дейді профессор М.К.Сҥлейменов. 
Алайда, заңға қатысты осындай ғылыми тҧжырымдардан туындаған ―жерге 
заттық қҧқықтар‖  ҧғымы  2001  жылғы  24  қаңтарда қабылданған Қазақстан-
ның  ―Жер  туралы‖  заңнан  алынып  тасталды.  Басты  себебін  2001  жылғы  стено-
граммалық  есептегі  Қазақстан  Парламенті  Мәжіліс  депутаты  С.Ә.Әбділдиннің 
сӛзінен байқаймыз: «жер қарапайым затта, еңбектің нәтижесі де емес. Бҧл заң 
жобасында  «заттық  қҧқық»  нақты  салмақ  жҥктеп  тҧрған  жоқ.  Заттық 
қҧқықтың  атрибуттары  материалданған  және  нақты  жазылған.  Одан  да 
басқа,  қоғамдық  пікірлерді  де  тыныштандырамыз»  [6].  Мәжіліс  депутатының 
тҥсінігінен кейін 2001 жылғы 24 қаңтарда қабылданған ―Жер туралы‖ заңның 2-
бӛлімінде,  5  және  9-тарауларында,  ―Жерге  меншік  қҧқығы,  жер  пайдалану 
қҧқығы  және  жерге  ӛзге  де  қҧқықтар‖  –  деген  заңгерлер  тҥсінбейтін  ҧғым 
қалыптасты. Демек, жерге қандай ―ӛзге де қҧқықтар‖ –  болуы мҥмкін. 

жүктеу/скачать 2,46 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: