Х а б а р ш ы с ы в е с т н и к государственного



Pdf көрінісі
бет53/58
Дата27.02.2017
өлшемі7,72 Mb.
#5028
1   ...   50   51   52   53   54   55   56   57   58

Русский 

Английский  

Казахский  

Налог 


tax 

салық 


Сбор 

charge 


жинақ 

Акциз  


excise 

акциз 


Планирование  

taxplanning 

жоспарлау 

Улучшение  

taxoptimization  

жақсару 


Доверенность  

a power of attorney 

сенімхат 

Отсрочка 

a deferral payment 

кейінге қалдыру 

Адвокат 

barrister at law 

қорғаушы 

Ценные  бумаги 

securities 

бағалы қағаздар 

 

Это  простые  слова-термины.  Юридические  тексты,  включающие  налоговую  лексику, 



представляют  собой  образец  преимущественно  рационального  мышления.  Термины,  образующие 

понятийное поле налог, салық (tax) в институционализированном юридическом дискурсе выполняют 

референтивную  функцию.  Они  обозначают  видовые  и  подвидовые  понятия,  связанные  с  налогами 

(салықтармен) и сборами (жинақтармен).  

В  данной  таблице  мы  видим  наш  анализ  в  сравнении  казахского  терминообразования  с 

авторами  английского  и  русского  [2,  6,  11,  15],  что  словосочетания  под  номером  11  и  12  являются 

синонимами на трех языках. В этом нам помог перевод с английского языка на русский и казахский 

языки.  И  так,  структура  терминосистемы  налоговой  отрасли  выступает  внутренне  организованной 

совокупностью взаимосвязанных и взаимообусловленных единиц, специфика которых проявляется в 

типологическо-семантической организации и способах их образования.  



361 

 

Выводы 

1.  Изучение  терминосистемы  в  рамках  налоговой  терминологии  целесообразно  проводить  в 

отдельном сегменте.  

2.  Для  налоговой  терминологии  в  казахском  языке  характерно  явление  динамизма  и 

прогресса,  что  ведёт  к  появлению  новых  терминов,  что  обуславливает  в  дальнейшем  процесс 

совершенствования. 

3.  Для  анализируемой  терминосистемы  в  казахском  языке  характерны  совпадения  с 

соответствующими  терминами  английского  и  русского  языков,  что  демонстрирует  международный 

характер  всей  экономики  в  целом  и  влияющей  на  расширение  терминологического  фонда  сферы 

налогообложения.  

4.  Семантизация  в  казахском  языкеи  включает  в  себя  понятие  определения,  толкование, 

описание.  В  английской,  русской  и  казахской  налоговой  терминологии  различают  родовидовые 

определения, описательные и отсылочные.  

5. Анализ терминологии в казахском языке подтверждает профессионально терминированные 

наименования,  связанные  на  понятийном  уровне,  слабее  выражена  между  ними  деривационные  и 

синтагматические  связи.  Однако  они  так  же,  как  термины,  образуют  профессионально 

терминированное  семантическое  поле,  из  которого  терминология,  в  данном  случае  налоговая, 

черпает понятийные ресурсы.  

Список использованной литературы: 

1.

 



Аракин  В.Д.  Сравнительная  типология  английского  и  русского  языков  Учебное  пособие/ 

В.Д. Аракин. — 3-е изд. — М.: ФИЗМАТЛИТ, 2005. — С. 232. 

2.

 

Будагов Р. А. Введение в науку о языке / Р.А. Будагов. – М.: Добросвет, 2003. — С. 544. 



3.

 

Бюлер К. Теория языка / К. Бюлер. — М.: Прогресс, 1993. — С.502. 



4.

 

Жукова  Л.В.  Особенности  терминологии  в  устной  научной  речи  (на  материале 



экономических текстов) / Л.В. Жукова. – М., 1992. - С.16. 

5.

 



Ивина Л.В. Лингво-когнитивные основы анализа терминосистем.– М.,2003.-С.304. 

6.

 



Лингвистический  энциклопедический  словарь.  /  Под  ред.  В.  Н.  Ярцевой.  –  М.:  Советская 

энциклопедия, 1990. — С.685. 

7.

 

Мандрик. Торгово-экономическая лексика в русском языке 17 века. - Киев, 1989. - С.19. 



8.

 

Монкоша-Богдан  Я.  Новейшие  заимствованные  термины  в  польской  и  русской 



внешнеторговой терминологии / Я. Монкоша-Богдан. - Варшава, 1978. - С.63-74. 

9.

 



Норман  Б.Ю.  Введение  в  языкознание.  Хрестоматия.  /  Б.  Ю.  Норман,  Н.  А.  Павленко.  - 

Минск: Вышэйшая школа, 1977. — С.366. 

10.

 

Сравнительная типология английского и русского языков Учебное пособие/ В.Д. Аракин. — 



3-е изд. — М.: ФИЗМАТЛИТ, 2005. — С. 232. 

11.


 

Cambridge  Learner's  Dictionary  English-Russian  with  CD-ROM,  ISBN  -  9780521181976,  date 

published - September 2011 and April 2013. 

12. Универсальная десятичная классификация для информационно-поисковой системы “Библио-

Глобус”  //  Таблицы  классификации  составлены  на  основе  четвертого  полного  издания  на  русском 

языке Универсальной десятичной классификации (УДК). –М.,2012.– 93с. 

13.  Налоговый  кодекс  (НК)  Российской  Федерации  на  2015  год.  -  Часть  первая  (ст.  1  -  142).  - 

Раздел I. Общие положения. - Статья 11.1. Понятия и термины

14. Налоговый кодекс Республики Казахстан на 2015 год (формат А4). – 1. Общая часть: Раздел 

1. Общие положения: Глава 1. Основные положения.- Статья 12 Основные понятия, применяемые в 

настоящем кодексе. – С.21-23. 

15.  Салық  және  бюджетке  төленетін  басқа  да  міндетті  төлемдер  туралы  (Салық  кодексі)  // 

Қазақстан  Республикасыныѕ  2014  жылғы  10  желтоқсандаєы  N  99-IV  Кодексі:  1.  Жалпы  Білім:  1-

Білім.  Жалпы  ережелер:  1-тарау.  Негізгі  ережелер:  12-бап.  Осы  Кодексте  қолданылатын  негізгі 

үғымдар. 

16. Тарасова, Л.Н. Семыкина, Т.В. Сапрыкина. Налоги и налогообложение, 2007. 

 

АҒЫЛШЫН, ОРЫС, ҚАЗАҚ ТІЛІНДЕ САЛЫҚ ТЕРМИНОЛОГИЯСЫНЫҢ                              

СЕМАНТИКА ЖӘНЕ ТИПОЛОГИЯЛЫҚ САЛЫСТЫРУ СИПАТТАМАСЫ                                               

Т.И. Семенова, Ж.Б.Сағнаева 

 

Мақалада  әр  түрлі  тілінде  салық  терминологиясына  семантика  және  типология 

сипаттамасы  салыстырма  бағытта  берілген.  Екі,  үш,  төрткомпоненттік  терминология 


362 

 

сөйлемде  салық  ұғымдар  тілдің  бірлігіне  семантикалық  талдау  жасалған.  Басқа  тілдерге 



тікелей маңызды бағытта аударма өткізгенде зерттелген тілдердің семантика мен типология 

бағытындағы  ұғымы  жойылады.  Қаржы-кредитты,  сауда,  құқық  және  т.б.  салық 

терминологиялардың  әртүрлі  жүелер  ішіндегі  салыстырмалы  сипаттамасына  анықтама  беру 

әрекет  жасап  қарастырдық.  Салық  терминология  даму  тарихы  және  тіл  үғымы  аймағында 

әртүрлі топтасу түсініктерге салыстарма ретінде сипаттама берілген. 

 

COMPARATIVE SEMANTIC AND TYPOLOGICAL DESCRIPTION OF TAX                            

TERMINOLOGY IN ENGLISH, RUSSIAN AND KAZAKH LANGUAGES                                        

T.I. Semenova, Zh. B. Sagnayeva 

 

Article is about a semantic and typological comparative description of tax terminology in English, 

Russian  and  Kazakh  languages.  Semantic  analysis  of  linguistic  units  in  tax  terminology  is  conducted. 

Semantics and typology of these languages lose significant character during purposeful direct translation. 

An  attempt  of  a comparative  description  of  the  various  subsystems  of  tax  terminology was  made.  The 

aspects of the formation history of tax vocabulary were affected. During research among tax terms of the 

Kazakh  language  the  structural  types  of  two-component  combinations  which  containing  pretexts  or  the 

unions weren't found.  

 

ӘОЖ:338.242.4.331.1.262(574.4) 



Ш.Б.Ақсақалова., М.К.Толымгожинова                                                                                                             

Семей қаласының Шәкәрім атындағы Мемлекеттік университеті 



 

ИННОВАЦИЯЛЫҚ ЕҢБЕК ӘЛЕУЕТІН ҚҰРУ ОЛАРДЫ ЖЕТІЛДІРУ ЖОЛДАРЫ 

 

Аннотация:  бұл  мақалда  басқару  процесінде  адам  ресурстарынның  өзіндік  ерекшеліктері 

және инновациялық еңбек әлеуетін мемлекеттік реттеу жолдары мен оларды жетілдіру шаралары 

қарастырылған. 

Кілт  сөздері:  еңбек,    ресурс,әлеует,  экономика,  нарық,  технология,  саяси,  әлеуметтік, 

инновация. 

 

Еңбек  ресурстарын  басқару  мемлекеттің  қандай  жүйе  бойынша  дамып  келе  жатқандығына 



қарамастан,  оның  шешуші  қызметі  болып  табылады.  Әрине,  бұл  Қазақстанға  да  қатысты  мәселені 

зерттеуге үлкен көңіл бөлінеді. Мысалы,  АҚШ-та «мамандарды (қызметкерлерді) басқару» пәні 200-

ге жуық ЖОО-да оқылады. Ірі корпорациялардағы мамандардың 30-на жуығының магистр дәрежесі 

бар. Жапондықтар өздерінің өмір сүруін табиғи ресурстарға емес, адам ресурстарына байланысты деп 

түсіннеді және олар өздеріндегі ең басты байлық адам деп есептейді. 

Қолданылған ресурстардың көп түрлігіне қарамастан оларды әдетте негізі 3 топқа бөледі: 

-натуралды немесе табиғи (жер, т.б) 

-материалды капитал(капитал) 

-адам ресурстары (еңбек). 

Ресурстарды  басқару  ұйымды  басқаруға  негіз  болады.  Адам  ресурстары  басқару  кез  келген 

ұйым  үшін  материалды  және  табиғи  ресурстарды  басқарумен  қатар,  жалпы  басқарудың  бір 

құраушысы  болып  табылады.  Алайда  өз  қасиет  белгілеріне  қарай  адам  ресурстары  басқа 

ресурстрадан  ерекшеленеді  де,  басқарудың  ерекше  әдістерін  қажет  етеді.  Басқару  процесінде  адам 

ресурстарының өзіндік ерекшелігін ескерген ескерген жөн. 

Оның мәні мынада: 

Біріншіден,  өндіріс  құралдарына  қарағанда  (машиналар,  шикізат)  адамдардың  сапасы  бар, 

соған байланысты процесі екі жақта болып табылады. 

Екіншіден,  сапалы  болғандықтан  адамдар  үнемі  жаңарып  дамып  отыруға  қабілетті. 

Технологиялар  мен  оған  қоса  кәсіптік  білім  бірнеше  жылдың  ішінде  ескеріп  отыратын  ғылыми- 

техникалық прогрестің қазіргі жағдайында қызметкерлердің үнемі дамып, жаңарып отыру қабілетті 

кез  келген  ұйым  қызметнің    тиімділігін  арттырудың  аса  маңызды  да  ұзақ  мерзімді  көзі  болып 

табылады.  

Үшіншіден,  қазіргі  заманғы  қоғамдағы  адамның  еңбек  ету  өмірі  30-50  жылды  құрайды, 

осыған байланысты ұйым мен адамның ара қатынасы  ұзақ мерзімді сипат алады. 



363 

 

Төртіншіден, материалды және табиғи ресурстарға қарағанда адамдар ұйымға белгілі бір 



мақсаттармен, саналы түрде келеді де, ұйымның осы мақсаттарына жетуде көмек күтеді. [1] 

Мамандарды  басқару  азамзат  қоғамның  даму  тарихында  ежелден  бастау  алады.  Туыстық 

ұйымдарға  біріккен  сонау  ежелгі  адамзат  қоғамның  алғашқы  өкілдері-ақ  өздернің  өте  шектеулі 

ресурстарын  пайдалану  мәслесін  күнделікті  шешіп  отыратын,  күнделікті  еңбек  бөлінісі,  еңбек 

уәждемесі (мотивация) және тәртіп мәселелерімен кездесіп отыратын.  

Мамандарды басқаруда кез келген объектіні немесе процесті басқару секілді ұйымдық қызмет 

болып  табылады.  Ғылыми  техникалық  процестің  жеделдеуімен,  нарықтық  қатынастардың  одан  әрі 

дамуымен  және  бәскенің  өрши  түсуімен  сипатталған  ХХ  ғасырдың  соңғы  жылдары  мамандар 

алдында адам ресурстарын басқару саласында жаңа  мәселелер туындады.  

Еңбек  ресурстары  дегеніміз-  еңбек  ету  үшін  қажетті  білімі  мен  ақыл-  ой  қабілеті  бар, 

физикалық дамыған халықтың бір бөлігі. Еңбек ресурстарына жататыңдар: 

а)  еңбекке  жарамды  жастағы  халық:  еркектер  16-36  жас,  әйелдер  16-58  жас  аралығындар. 

Жұмыс  істемейтін  I  және  II  топтағы  еңбек  және  соғыс  мүгедектері  мен  еңбекке  жарамды  жастағы, 

бірақ жеңілдетілген жағдайлармен қарттығы бойынша зейнетақы алатын жұмыс істемейтіндер еңбек 

ресурстарын құрамына кірмейді.  

б) қоғамдық өндіріспен айналысатын еңбекке жарамды жастағылардан үлкендер мен кішілер. 

Еңбек потенциалы еңбек ресурстарына қарағанда кең мағынаны қамтиды. Себебі мұнда жасы 

бойынша еңбек ресурстарынның қатарынан шығып кеткен бірақ, қоғамдық қатысатындар да кіреді. 

Еңбек  потенциалы-  бұл  жеке  адамның,  әр  түрлі  жұмыскерлер  тобының,  бүкіл  еңбекке 

жарамды  халықтың  қоғамдық  пайдаалы  еңбекке  қатысуы  бойынша  санын,  сапасын  және  еңбекке 

қабілеттілік өлшемдерін анықтайтын интегралды сипаттамасы.  

Еңбек  потенциалының  сандық  және  сапалық  сипаттамалары  болады.  Сандық  сипаттамасы 

келесілерді анықтайды: 

-еңбек ресурстарының саны; 

-бір жұмыскердің бір жылдағы орта есеп пен алғандағы жұмыс істеген уақытының мөлшері; 

-еңбектің интенсивті (қажетті персоналды саны).   

Сапалық сипаттамасы: 

-физикалық құраушысы (адамның бойы, салмағы, дене өлшемі және т.б); денсаулығы: 

-интеллектуалдығы (ақыл-ой, медерлік, өз дегенін орындау қабілеті, талант); 

-әлеуметтік (өмір сүру деңгейі, әлеуметтік ортасы, материалды, рухани қажеттілік; 

-мамамандығы (білім деңгейі, тәжірибесі, кәсібі). 

Сандық,  сапалық  сипаттамаларын  бірге  қарастыра  отырып,  қоғамдық  өндірістің  еңбек 

ресурстарымен қаншалықты дәрежеде қамтамасыздандырылғанын, ҒТП-ң талаптарына сәйкестілігін 

анықтауға болады. [2] 

Халықтың  ұдайы  өсуі  де  туу  мен  өлімінің  өзара  әсерлесуі  нәтижесі  адамдар  ұрпағының 

үздіксіз жаңарып отыру процессі түсіндіріледі. 

Халықтың ұдайы өсу процессінде оның түрлері, типтері және тәртібі, ал еңбек ресурстарының 

ұдайы өсуі процессінде сонымен қатар фазалары немесе кезеңдері бөлініп шығады. 

Халықтың табиғи қозғалысы- деп адамдардың туылып және өлімнің салдарынан айтамыз:  

Осылардың  қайсысының  басым  болғандығына  байланысты  халықтың  табиғи  өсімі  немесе 

табиғи азаюы болады.  

Халықтың  көші-қон  қозғалысы  –әр  түрлі  экономикалық,  саяси,  діни  және  басқа  да 

себептерден болады. [3] 

Экономика  ғылымының  соңғы  жылдарындағы  жетістіктерідің  бірі  адам  капиталына 

инвестиция бағыттау теориясының дамуы болып табылады. Осы теориясның жемісі ретінде жұмыс 

беруші  мен  жұмыс  беруші  мен  жұмыс  алушы  арасындағы  әлеуметтік  серіктестік  пайда  болды. 

Басқаша  айтқанда,  іскерлік  қызметке  жалпы  қызметкер  өзінің  адам  капиталын  қосатны  жақ  болып 

келеді.  Сонымен,  жүмыс  беруші  мен  жұмыс  алушы  арасына  тап  қайшылықтарын  уағыздайтын 

көзқарас  тиянақты  негізінен  айырылуда.  Адам  капиталын  жұмсалатын  инвестициялық  шығын  үш 

бөліктен тұрады: тікелей шығындар, айырылған табыс, психологиялық шығындар. Адам білім алуға 

жұмсалатын  инвестициялық  шығын  үш  бөліктен  тұрады:  тікелей  шығындар,  айырылған  табыс, 

психологиялық  шығындар,  айырылған  табыс,  психологиялық  шығындар.  Адам  білім  алуға 

жұмсалатын  инвестиция  туралы  шешім  қабылдарда  білімді  тұтыну  игілігі  ретінде  санамай, 

инвестиция  объектілерінде  қарайды.  Сондықтан  ол  бұл  туралы  шешім  қабылдағанда  білім  алуға 

кететін шығын мен одан түсетін пайданы салыстырады. Білім алу шығыны тікелей шығыннан және 

балама шығын мен одан түсетін пайданы салыстырады. Білім алу шығыны тікелей шығыннан және 



364 

 

балама  шығын,  басқаша  айтқанда,  айырылып  қалған  табыстан  тұрады.  Батыс  зерттеушілері 



қызметкердің білім деңгейі мен жалақы арасында өзара байланыс бар екенін анықтаған: [4] 

Білім  деңгейі  жоғарлаған  сайын  орташа  есеппен  жалақы  да  өсе  түседі.  Жалақының  ең  тез 

өсімі  қызметкерлердің  тез  өсімі  қызметкерлердің  ертеректеу  жасына  келеді.  Кейінгі  жылдағы 

айырмашылығы  ерте  жылдағы  айырмашылығы  қарағанада  көп  болады.  Ерлер  жалақысы  стаж 

басында  әйелдермен  салстырғанда  тез  өседі  және  олардың  кейінгі  жылдардағы  жалақы 

айырмашылығы ерлер үшін әйелдерге қарағанда көп болады. Білім алу тиімді инвестиция объектісі 

ретінде қарастыру және ол қаншалықты қоғамға және жеке адам басына пайдалы болып келеді. Көп 

зерттеушілер  адам  капиталына  инвестиция  жұмсау  акция,  облигация,  жылжымайтын  мүлікті  сатып 

алумен бірдей деп қорытынды жасайды. Әрине, басқа шарттар тең жағдайда өте ақылды, іскер және 

жігерлі адамдардың еңбекттері жоғарғы өнімді табыстары молырақ болып келеді. 

Қазіргі ұлттық нарықтық экономикалық байланыс пен қатынастар ретінде сиапттауға болады. 

Атап  айтсақ,  біріншіден,  өндірушілер  мен  тұтынушылар  арасындағы  қатынастар  өзара 

байласныстарда  өзара  бәсекелестік  болады.  Бұл  аталғандар  жалпы  заңдылық.  Нарықтық 

шаруашылықтың бір артықшылығы оның өзін-өзі реттеу механизмі бар. Нарықтың барлық түрлеріне 

осы қасиет тән. Қазіргі нарық құрлымы жағынан сан-алуан, оны: капитал, валюта, бағалы қағаздар, 

еңбек,  ғыдыми-техника,  туындыларының  ақапрат  және  т.б.  түрлеріне  бөлуге  болады.  Бұл 

аталғандардың ішіндегі негізділердің бірі- еңбек нарғының Қазақстандағы қазіргі жағдайы және оның 

өзіндік ерекшеліктері болмақ. Еңбек нарығының басты тұлғасы жұмысшы күші болып табылады. 

Экономикалық  дамудың  басқа  факторларымен  салыстырғанда  адам  ресурстарының 

спецификалық  ерекшелігі  мынада,  біріншіден  адамдар  материалдық  және  рухани  құндылықтарды 

жасап  қана  қоймайды,  сондай-ақ  оларды  бірден-бір  пайдаланушы,  екіншіден  адам  өмірінің 

әрқырлылығы  еңбек  әрекетімен  ғана  шектелмейді,  сондықтан  адам  еңбегін  тиімді  пайдалану  үшін 

адамның  тұлға  ретіндегі  қажеттілігін  әрдайым  ескеру  қажет,  үшіншіден  ғылыми-техникалық 

прогресс және қоғамдық өмірдің гуманизациялануы білім, адамгершілік, интеллектуалдық әлеуеттің 

және жұмысшының басқа да жеке қасиеттерінің экономикалық рөлін барынша арттыруда.  

Бүгінгі  таңда  кез-келген  мемлекеттің  әлеуметтік,  экономикалық  және  саяси  жаңғыруының 

негізгі  міндеті  ретінде  инновациялық,  өндірістік  және  ғылыми  дамуы  арқылы  білімге  негізделген 

экономикаға көшу  мәселесі  қойылды.  Бұл ғылыми  бағдарламалардың  мақсатты бағдарлануын  және 

өндірістік  жүйені  жаңғыртуды  сонымен  қатар,  ғылыми  салаға  жүйелік  көзқарасты  қажет  етеді. 

Ұлттық  инновациялық  жүйелердің  модельдерін  зерттеу  өндірістің,  ғылымның  және  инновацияның 

дамуындағы  мемлекеттің  рөлін  дәлелдеді.  Мемлекеттік  инновациялық  қызметке  ұлттық 

инновациялық  жүйені  қалыптастыруға  бағытталған  инновациялық  қызметті  мемлекеттік  қолдауды 

жүзеге  асыруға  бағытталған  инновациялық  саясат  жатады.  Инновациялық  саясат  технология  мен 

ғылымның  даму  болашағына  және  болжауына  негізделеді.  Инновациялық  саясаттың  негізгі 

бағыттары  индустриалдық  саясаттың  бағыттарымен  анықталады  және  инновациялық  қызметті 

ынталандыру мен мемлекеттік қолдауды іске асыру мен байланысты. [5] 

Еңбек нарғының негізігі мақсаты- еңбек ресурстрын жұмыспен тиімді және нәтижелі қамту. 

Еңбекке жарамды адамдарды жұмыспен қамтамасыз ету аса күрделі әрі мемлекеттік маңызды мәселе. 

Себебі,  алға  қойған  саяси-  экономикалық  және  қатынас  негізінен  туындаған  оның  ерекшеліктерін 

бейнелейтін сапа белгісі. Жұмыспен тиімді қамту әрбір елдің нақтылы даму кезеңдерінің деңгейіне 

сай  жұмысқа  жарамды  адамдардың  үнемді  және  нәтижелі  пайдаланып,  оларды  шаруашылық 

салалары және аймақ бойынша бөлудің тепе-теңдік үлесіділігіне жету. 

                 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

1-саты 



Кәсіпорынның мақсатын, қызметін анықтау 

2- саты 


Кәсіпорынның инновациялық даму стратегиясын жасау 

3-саты 


365 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



Сурет  1 – Инновациялық еңбек әлеуетін құру сатылары 

Ескерту: Автордың құрастырумен 

Кәсіпорындағы  инновациялық  еңбек  әлеуетін  қолдану  дәрежесі  ең  алдымен  ондағы  бар 

инновациялық  әлеуетіне,  қоса  алғанда  еңбек  әлеуеті,  оның  техникалық  жарақтануы,  сапа 

менеджментін тиімді қолдануы және басқалары. 

Қорыта  келгенде,  инновациялық  еңбек  әлеуетін  белсенділігін  арттыру  үшін  және  оларды 

тиімді қолдануы үшін келесі шаралар ұсынылады:  

-кәсіпорынның  инновациялық  әлеуетін  үздіксіз  дамыту  үрдісі  (оқыту  жүйесі,  қайта  оқыту, 

халықаралық тәжірбие алмасу арқылы және басқа); 

-персоналды ынталандыру және мотивациялау жүйесін жасау – материалдық марапаттау және 

олардың  инновациялық  әрекеттерінің  тиімділігінің  өзара  байланысын  есепке  ала  отырып, 

персоналдың экономикалық қызығушылығын дамыту; 

-  технологиялық және ресурстық базасын жетілдіру;   

- жалпы  экономика  және  кәсіпорын  қажеттілігін  есепке  ала  отырып,  инновациялық  еңбек 

әлеуеті механизмін жетілдіру.   

Олай  болса,  жоғарыда  көрсетілген  шараларды  кешенді  және  жүйелі  қолдану  арқылы 

кәсіпорыннің инновациялық және технологиялық дамуын, сонымен қатар экономикалық жетістілігін 

қамтамасыз етуге болады.  



Пайдаланылған әдебиеттер: 

 

1. Құрманбаев С.Қ., Аитимова Ш.Т., Молдакенова Е.К. Экономикалық теория. - 

Алматы: Фолиант, 2011. – 256-295 б. 

2.Әкімбеков  С.  А.,  Жас  еңбек  ресурстарын  жұмыспен  қамтуда  мемелекеттік  қолдау  

шараларының бағыттары // Аль – Пари. – 2014. - № 11(5). -  27-36 б. 

3. Кұмашева Р.Т., Еңбекті қолдаудың және еңбекті қорғаудың инновациялық модельдерін 

жетілдіру жолдары // Ақиқат. – 2013.- № 3 -  4-9 б. 

4. Прохорова Н., Совершенствование управление региональными социально- экономическими 

комплексами на основе оценки трудового потенциала. [Электронный ресурс].-2004-    

URL:


https://dvs.rsl.ru/semgu/Vrr/ false

 

5. Годунова Ю.А., Социально-трудовой потенциал работников инновационной сферы 



экономики (региональный аспект) [Электронный  ресурс]-2011-  URL:

https://dvs.rsl.ru/semgu/Vrr/ false 



 

 

Кәсіпорынның еңбек әлеуетін бағалау 

4- саты 

Инновациялық еңбекке кәсіпорынның қажеттілігін талдау 

5-саты 

Кәсіпорынның инновациялық еңбек әлеуетін құруға ықпал ететін жағдай жасау 



6-саты 

Инновациялық еңбек әлеуетін тиімді құру және қолдану үшін шаралар жасау 



366 

 



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   50   51   52   53   54   55   56   57   58




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет