Халал мәселесі тұрғысынан қарасақ, біз харам жануарлардың генін пайдала

РЕСПУБЛИКАЛЫҚ ҚОҒАМДЫҚ-САЯСИ АҚПАРАТТЫҚ ГАЗЕТ

№172 (398) 6.10.2010 жыл, сәрсенбі

www.alashainasy.kz

3

e-mail: info@alashainasy.kz

 

?

А Л А Ш Т Ы   А Л А Ѓ Д А Т Ћ А Н   С А У А Л

А Л А Ш Т Ы   А Л А Ѓ Д А Т Ћ А Н   С А У А Л

ҚОҒАМ

ДАҚПЫР

Т

ҚҰҚЫҚ ПЕН ҚҰРЫҚ

БАҒА

ГЕНДЕРЛІК САЯСАТ

Ақтөбеде айдың басында көлік 

жүргізушілерінің арасында 

үлкен сұранысқа ие «АИ-93» 

маркілі жанар-жағармай құны 

қымбаттайды» деп дабыл 

қағылған болатын. Дегенмен 

жанар-жағармай бекеттеріндегі 

баға әлі өзгерген жоқ. Есесіне 

сұйылтылған газ құны 

қымбаттаған. «Регион газ сервис» 

ЖШС-інде 1 литр газдың бағасы 

41 теңгеге сатылып жатыр.

Қостанайлықтар осылай деп 

шулап жүр. Жұрттың айтуынша, 

ол тек қыздарды ғана өлтіреді, 

оның ішінде тек қазақ 

қыздарына жау екен-мыс. Бұл 

әңгіменің астарында 

қаншалықты шындық бар екенін 

әзірге ешкім білмейді.

Жамбылдық полицейлер өз 

араларындағы қылмысқа жол 

бергендерді қатаң жазалауға бел 

буып, білек сыбана кірісіп кетті. 

Осылайша олар «қарға қарғаның 

көзін шұқымайды» дегенге 

қарсы шықпақ.

Экономикада 

әйелдердің үлесі 

70 пайызға жуық

Ақтөбеде 

газ қымбат

«Қостанайда 

маньяк пайда 

болды»

Сатқын 

полицейлер 

сазайын тартпақ

Кеше Алматыда «Әйелдер нарықтық 

эко номикада: тәжірибе, жетістіктер, Гер-

ма ния мен Қазақстандағы даму перс пек-

ти валары» тақырыбында өткен басқосуда 

гендерлік саясат мәселесі, оның ішінде 

әйел 

дердің мемлекеттің жан-жақты да-

муындағы рөлі кеңінен талқыланды. 

Қазақ стан  іскер  әйелдер  қа уым дас ты ғы-

ның төрайымы Раушан Сәрсембаеваның 

сө 

зіне қарағанда, соңғы кездері қа 

зақ-

стан дық әйелдердің ел экономикасын да-

мы тудағы белсенділігі артып отыр. Оған 

мем лекет тарапынан қолға алынған ша-

ра л ар  ықпал  етуде. 

Раушан СӘРСЕМБАЕВА, 

Қазақстан іскер әйелдер 

қауымдастығының төрайымы:

– ҚР Президенті жанындағы әйел-

дер ісі және отбасы-демографиялық 

сая сат жөніндегі ұлттық комиссияның 

ұйым 

дастыруымен әйелдер кәсіп 

кер-

лі 

гіне микрокредит беру үшін екінші 

дең гейдегі банктерге келісіп ор на лас-

ты рудың 2009-2015 жылдарға ар нал-

ған бағдарламасы қолға алынғаны 

бел гілі. Оны жүзеге асыруға өткен жы-

лы – 450, биыл 635 миллион теңге 

бө лінді. Әйелдер кәсіпкерлігін дамыту 

ба ғытында атқарылған осы шараның 

нә тижесінде шағын және орта бизнес 

өкіл дері арасындағы нәзік жан ие ле рі-

нің үлесі 52 пайызға жетсе, жеке кә сіп-

кер лер арасында бұл көрсеткіш 66 па-

йызға тең болған. 

Доротеа ХАЛЛЕР-ЛЯЙБЛЕ, 

ҚР Баден-Вюрттембергтегі құрметті 

консулы:

– Германиядағы саясаткер әйел-

дер дің нақты қанша екенін дөп басып 

айту қиын. Себебі бұл көрсеткіш жиі 

өзгеріп оты рады. Яғни мемлекетті әйел 

адам басқарып отырғандықтан, ми-

нистр лік тер мен өзге де құзырлы орын-

дар да қыз мет ететін әйелдер көп. Әри-

не, ер-аза маттар да аз емес. Дегенмен 

біз сая сатта белсенділік танытып, көп 

нәр  сеге бейім екенімізді көрсете бі луі-

міз ке рек. Ол үшін білім мен талпыныс 

бол  са  жеткілікті.

Жансая СЕРҒАЗЫҚЫЗЫ

Әліби ӘЛИЕВ, 

ақтөбелік көлік жүргізуші:

– Бұл деген сұмдық қой! Бастапқы 

құн – 26 теңге, артынша 28, 35, тіпті 

39 теңгеге жеткенде де үндемедік. Ал 

қазіргі баға – литрі 49 теңге болып 

отыр. Күн санап баға көтеріле берсе, 

не болмақ? 

Алайда облыстық кәсіпкерлік және 

өнер кәсіп басқармасы бастығының орын-

ба 

 

сары Тілес Өтесіновтің айтуынша, сұ-

йыл  тылған газ бағасын көтеруге еш негіз 

жоқ.

«СНПС-Ақтөбемұнайгаз» АҚ жөндеу 

жұмыстарына жабылғанымен, қажетті 

қорды алдын ала жасақтап қойған. Ай-

мақ та қыркүйек айында 234 мың тонна 

сұйылтылған газ пайдаланылса, қазан 

айына да дәл осындай қор бар.

Ақбаян БОЛАТБЕКҚЫЗЫ

Дегенмен «жел тұрмаса шөптің басы 

қи мылдамайды» деген де бар. Осыдан бі-

раз уақыт бұрын қаламызда студент қыз 

Кә мила Балтабаеваның өзге біреулердің 

қо лынан зорлықпен қаза тапқаны белгілі 

бол ған еді. Бірақ екі айға жуық уақыт өтсе 

де бұл қылмыс әлі ашылған жоқ. Ал қыл-

мыскерлер бостандықта жүр. 

Осыдан болар, жұртта маза жоқ. Қан-

дай да бір қылмыс бола қалса, олардың 

ара 

сын жақындастырып, қиюластырып, 

«Қос танайда маньяк пайда болыпты» де-

ген ді бір-біріне сыбырлап айтатын болды. 

Бұл көпшіліктің арасында үрей туғызуда. 

Әсіресе студенттер жағы үрейлі. 

Осы әңгіменің негізінде Қостанай об-

лыс тық ішкі істер департаментінің баспасөз 

қыз 

меті мәлімдеме жасады. Олар «бұл 

алыпқашпа әңгіменің еш негізі жоқ» де-

генді алға тартады. 

«Халық айтса, қалт айтпайды» деген 

сөз дің бұл мәселеге қатысты айтылмаға-

ны на сен геннен басқа амал жоқ. 

Бекзат ӘБДІЛДӘ, 

Қостанай облысы 

Жамбыл облыстық ішкі істер депар та-

ментінде өткен кеңесте облыстың бас по-

лицейі, полиция полковнигі Бекет Ай ма-

ғам бетов ендігі жерде жұмысына сал ғырт 

қа 

рағандармен әңгіме басқаша бо 

ла-

тынын қатаң ескертті. Бұлай де мес ке об-

лыс тың №1 полицейінің ша ра сы қал маған 

се кілді.  Өйткені  қол  ас тын  дағылар  қыл-

мыс керлерді  ұстауда қы рағылық  та ны ту-

дың орнына, мұр 

ны 

ның астындағыны 

көр мей,  қандықол  қа рақ шылардың  сы-

ты лып кетуіне жағ дай жасаған. Мәселен, 

үш адамды өл 

тіріп, қашып кеткен қыл-

мыс  кер  та раз дық тардың  түн  ұйқысын  қа-

шы  рып, үрей құшағына бөлеген еді. Осы 

оқи 

ға 

ға байланысты жүргізілген тергеу 

ба  рысында кейбір қызметкерлер өз мін-

дет 

теріне тым салғырттықпен қарағаны 

бел гілі болды. Соның салдарынан қарулы 

қыл мыс  кер  жекеменшік  таксимен  Жуалы 

ау данындағы блок-бекетінен еш кедергісіз 

өтіп, Оңтүстік Қазақстан облысының ау-

ма ғына өтіп, бой тасалаған. Тәртіп сақ шы-

ла рының сақтықты ұмытып, бойкүйездікке 

салынуының салдарынан қылмыскердің 

ізіне түсу қиынға соққан. Абырой бол ған-

да, қауіпті қылмыскер құрықталып, темір 

тор ға тоғытылды. Қол астындағылардың 

ла йықты жұмыс атқара алмағандығы үшін 

Жуа лы аудандық ішкі істер бөлімінің бас-

тығы сөгіс алды. 

Облыстың бас полицейі бағы ныш ты-

ла рына әбден ашынған-ақ екен. «Ең өкі-

ніш 

тісі сол – біреулер қылмыстың тез 

ашы луына ұйытқы болып жатқан кезде, 

енді бі реулер пара алумен айналысып жа-

та ды», – деп мәлім етті Б.Аймағамбетов. 

Пол ковниктің айтуынша, қыркүйектің 25-

ін де «Салтанат» ықшамауданында Қаржы 

по лициясы мен ІІД ішкі қауіпсіздік бас қар-

ма 

сының қызметкерлері ұрлық жасаған 

аза 

матты қылмыстық жауапқа тартпау 

үшін ұсынылған 40 мың теңге пара алған 

№1 қалалық полиция бөлімінің қызмет-

ке рін ұстап, абақтыға жапқан. Қыркүйек 

айының соңына та 

ман жедел-іздестіру 

шара лары  кезінде  қа уіп ті  қылмыскерлерді 

уыстарынан шы 

ға 

рып алған Қордай 

аудандық ішкі істер бө лі мі қызмет кер ле-

рінің атына да сын ай тылды. 

Бекет АЙМАҒАМБЕТОВ, 

Жамбыл облыстық ішкі істер 

департаментінің бастығы: 

– Қатарымызды сатқындардан жә-

не «погонды қылмыскерлерден» та-

зарту науқаны жүріп жатыр. Бұл – ұран-

шыл, қағаз бетінде қалатын науқан 

емес. Мұндай фактілерді жасырып қа-

луға болмайды, себебі біз заңды, 

адам дарды қорғауымыз керек. 

Әрине, ауруын жасырғанның ажал 

құшатыны белгілі. Полиция қыз мет кер ле-

рі 

нің атқарып жатқан жұмысын жоққа 

шы 

ғаруға болмас. Алайда «бір қарын 

май  дың» обалына қалып жүрген «құма-

лақ тардың» көп екені тағы да рас. Бас по-

ли цейдің өзі бас болып, өз іштерінен шық-

қан «жауға» қар 

сы қан майдан ашып 

отыр. Нәтижесі ал дағы күннің еншісінде. 

Гүлжан КӨШЕРОВА, 

Тараз

ТҮЙТКІЛ

Фельдшерлер «Жедел жәрдемді» сүйретіп жүр

Тағы бір нормативтік құжаттың бұзылып 

отыр ғандығынан да хабардар болдық: же-

дел жәрдем көлігі әрбір үш жыл сайын жа-

ңар тылып отыруы тиіс екен. Ал біз сөз етіп 

отыр 

ған аудандағы көліктердің ба 

сым 

бөлігінің үзіліссіз жұмыс істеп жат қан да-

рына 10 жылға жуықтап қалыпты. 

Қазір бұл жедел жәрдем пункттерінің 

әр қайсысында 10-ға жетеғабыл ауылдар-

дан бар. Оларда да тұрғындары мен бөлініп 

отыр ған бір-бір жедел жәрдем көліктерінің 

жә не бригадаларының саны алшақтығы 

жер мен көктей. 

Оған төменде сөз алған мамандардың 

сөз дері  дәлел.

Гүлжахан НУРИЕВА, 

«Алатау» жедел жәрдем пунктінің 

меңгерушісі:

– Біз 10-ға жуық ауылға қызмет көр-

се  теміз. Халық саны болса 20 мыңнан 

жо ғары. Бар-жоғы бір ғана көлік. Оның 

өзі әбден ескірген. Жүргізушілер кей 

кез дері көлікті өз қаржысына жөндету ге 

мәж бүр болады. Тіпті олардың пай да-

ла нуға жарамай қалатын күндері де аз 

емес. Ондай жағдайда емхана мен ші-

гін дегі көлікті сұрауға тура келеді. Жан-

жақ тан хабар түсіп жатқанда, жа ны мыз-

ды қоярға жер таппаймыз. 

Жа        нар-жағармай  да  қасқалдақтың  қа-

нын  дай. Амал жоқ, тығырықтан шығар 

жол  ды өзімізге табуға тура келеді. Ал 

қат  ты науқастанып жатқан адамға осы 

жағ  дайымызды айтып көріңізші, біреуі 

тү сінеді, біреуі түсінбейді. Қатты ашуға 

бу лық қан адамдардың балағат сөз де-

ріне тіпті етіміз де үйреніп кетті. Халықтың 

ден саулығы тек біздің ғана емес, мем-

лекеттің де жауапкершілігінде шығар? 

Адалят ОСМАНОВА, 

Каменка ауылдық округіндегі жедел 

жәрдем пунктінің меңгерушісі:

– Біздің қарамағымыздағы аумақтың 

ха лық саны қазір 50 мыңға жуықтаған. 

Ал ресми дерек бойынша 29 мыңдай. 

Тіпті шынайы көрсеткішті айтпағанда, 

әлгі 29 мыңға үш көлік тиесілі болуы 

керек. Өздеріңіз білесіздер, қала ма-

ңын дағы ауылдарда жаңадан салынып 

жат қан баспаналар көп. Олардың бар-

лығы бір дей тіркелмеген. Оның үстіне 

бас пана жалдап тұрып жатқандар қан-

шама! Оны баршасы біледі. Ешкімге жа-

ңа лық емес. Алайда бұл мәліметті еш-

кім нің ес кергісі келмейді. Біздің пункт 

осы  дан 10 жыл бұрынғы көрсеткішке 

сәйкес жаб дық талған. Нақтырақ айтсам, 

2000 жыл  дардың басында бұл аймақта 

7000-нан астам халық тұрған деген 

дерек бар. Міне, осы 7000-ға бір көлік 

бұ йы рып отыр. Ал өткен жылғы халық 

санағы бо йынша, қазір бұл көрсеткіш, 

жо ғарыда айтып өттім, 29 мыңға жеткен. 

Осы 29 мың адамға есептеп бөлсінші 

кө лік санын. Ал әлгі шынайы 50 мың 

адам жайында айтпай-ақ та қояйық.

 «Байдың асын байғұс қызғаныпты» 

демеңіздер, бірақ айтуға тура келіп тұр, 

есесіне еншісіне миллиардтар тиіп жатқан 

нысандар жеткілікті. Мысалы, «Салауатты 

өмір салты» ұлттық орталығын алайық. 

Отан дық БАҚ мәліметтеріне сенсек, аталған 

бағдарламаны жүзеге асыру мақ са тында 

2008-2010 жылдары мемлекеттiк бюд -

жеттен 4 628 852 мың теңге, оның iшiнде 

рес пу бли калық бюджеттен 2 438 130 мың 

теңге, жергiлiктi бюд  жет терден 2 190 722 

мың теңге қарастырылған.

 «Салауатты өмір салты» ұлттық ор та лы-

ғы жайында бір сөзінде Қазақстан ден сау-

лық сақтау ісінің үздігі Тұрарбек Төлендиев 

бы лай деген еді:

– «Салауатты өмір салты» ұлттық 

орта лығының жұмыстарынан біз күт кен-

дей нәтиже көріп отырған жоқпын. 

Олар ға, мә се лен, 2009 жылы 1,5 мил-

лиард тең ге қар жы бөлінген екен. «Ай-

да ғаны бес ешкі, ыс қырығы жер жа ра-

ды» деген осы емес пе? Са лауатты өмір 

салтын  қа лып тастыру  про бле маларының 

ұлт тық ор талығы  бар екенін білсе де, 

олар дың не істеп жүргендерінен хабар-

сыз жандар жоқ емес. 

Мойындау керек, «Салауатты өмір сал-

ты» ұлттық орталығының жұмысы бас шы-

лық қа Сәуле Диханбаева келгелі бері қолға 

алы на бастаған. Алайда халық жедел жәр-

дем ге зәру болып отырғанда, «Салауатты 

өмір салты» ұлттық орталығына осынша 

қар жы бөлгеніміз қалай екен? 

Денсаулық саласына бөлінген қаржы 

қай да кетпей жатыр?.. Желге ұшып жатқан 

қаржыны ойласаң, ішің удай ашиды. 

Мысал келтіре кетсек, еліміз қолы аузына 

жеткелі бері 2009 жылға дейін 43 

миллиард теңгеге жуық қаржыға заман 

талабына сай меди 

ци 

налық құрал-

жабдықтар сатып алыпты. Құ 

зырлы 

министрліктің өзі жариялаған мә лі метке 

сенсек, қазіргі кезде 500 миллионға жуық 

теңгеге сатып алынған 300-дей бірлік құ-

рал-жабдық қоймаларда қаңтарулы күйі 

тұр екен. Алайда бұл – ресми дерек. Ал 

құ зырлы министрлік жа уырды жаба то-

қып, әлгі қорап күйінде тұр ған құнды құ-

рал-жабдықтар санын қайтсе де кемітіп 

көр сетуге тырысып бақпаса, неғыл дей сіз. 

Өйт кені жоғарыдағылардың қаһарына 

ілі гу лері  әбден  мүмкін. 

Енді осы жуырда «Саламатты Қазақ-

стан» атты жаңа жоба қабылданды. Үкімет 

2011-2015 жылдарға арналған ден сау-

лық сақтау саласын дамыту жөніндегі бұл 

бағ дар ламаны жүзеге асыру үшін 500 

миллиардқа жуық теңге қарастырған. 

Ма ман дар дың  пікірлерін  алға  тартсақ, 

бұл жоба әлі пісіп-жетілмеген. Иә, шикі 

жобаға осын ша қаржы сұ раған құзырлы 

ми нистр ліктің араны тағы ашы ла түскен 

екен. Шыны керек, «Са ла матты Қазақ-

стан ның» да бағы жанбай қа лар ма екен?» 

де ген күдігіміз бар. Қомағай жо баларды 

қо 

жырата бергенше, бөлініп жат 

қан 

қаржыны  дұрыс  игеріп,  әл де қа шан нан 

қа лыптасқан жұмыс ырғағын жөнімен ат-

қа рып отырса, содан абзалы жоқ.

Шетелдерде жүріп Қазақстанның имиджіне нұқсан келтірген 

шенеуніктерімізге қандай жаза ұсынар едіңіз?

жүктеу/скачать 2,63 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: