Халықаралық Ғылыми-тәжірибелік конференция международная научно-практическая конференция

193

LESSON STUDY – КАК ФОРМА ПРОФЕССИОНАЛЬНОГО 

РАЗВИТИЯ ПЕДАГОГОВ

Заитова Р.М.

Назарбаев Интеллектуальная школа 

физико-математического направления г. Кокшетау

РЕСПУБЛИКА КАЗАХСТАН

Аңдатпа

Мақалада Зерттеу сабағын Lesson study практикаға енгізу тәжірибесі туралы айтылған. Зерттеу сабағын 

ұйымдастыру  білім  беру  ортасын  дамытуға,  жеке  қарым-қатынасты  жақсартуға,  мұғалімдердің  кәсіби 

құзырлығын арттыруға ықпал етеді. 

Аннотация

В данной статье обобщается опыт внедрения Lesson study в практику. Организация подобного вида деятель-

ности учителей способствует

 

созданию развивающей образовательной среды, устанавлению уважительных меж-

личностных отношений, совершенствованию профессиональной компетентности педагогов.

Abstract

The article describes the experience of implementing Lesson Study into practice . This type of teachers activities contributes 

to  developing  educational  environment  where  interpersonal  relationships  are  established,  improving  the  professional 

competence of the teacher.

Показателем развития государства во все времена является уровень образования в стране. В век 

научно-технического  прогресса  объем  информации  бесконечно  увеличивается.  Поэтому  учителя 

школ должны найти наиболее оптимальные способы организации учебно–воспитательного процес-

са, когда учащиеся не просто получают хорошие теоретические знания, а умеют самостоятельно их 

добывать и использовать в повседневной жизни.

Lesson study – процесс, предназначенный для улучшения качества уроков, включающий плани-

рование, обсуждение урока, проведение урока, обсуждение после урока [1,стр 43].

Первые  представления  о  Lesson  study  мы  получили  на  семинаре  Кристофера  Стила,  который 

ознакомил  нас  с  американской  моделью.  Lesson  study  мы  ассоциируем  с  существующей  в  казах-

станской школе опытом взаимопосещения уроков. Однако существуют фундаментальные различия 

между этими методами, направленными на совершенствование педагогического мастерства.

Взаимопосещение уроков

Lesson study

Учителя посещают уроки стихийно, когда есть 

свободное время.

Наблюдение урока запланировано заранее.

Посещающий учитель узнает тему, цели уро-

ка непосредственно на уроке.

Учителя заранее обсуждают план урока, методы ор-

ганизации деятельности учащихся на уроке, плани-

руют наблюдение на уроке.

Целью наблюдения является методика орга-

низации урока.

Объектом наблюдения являются учащиеся:

как каждый ученик занимается в течение урока, на-

сколько чувствует себя комфортно.

Результаты урока обсуждается только с учите-

лем, дается отзыв на урок .

Проведенный урок обсуждается всей творческой 

группой, отмечаются положительные моменты 

урока и выдвигаются идеи о том, как можно совер-

шенствовать. методы и приемы, использованные на 

уроке. 

Учитель, посещающий урок является сторон-

ним наблюдателем.

Учителя, наблюдающие урок, заранее обсуждают и 

согласовывают методы и приемы, используемые на 

уроке. Их задача – оценить, насколько предложенные 

методы и приемы были эффективны.

Посещающий урок учитель получает инфор-

мацию только на основе наблюдения общей 

картины на уроке.

Большое значение имеет сбор информации, полу-

ченной от учеников, которые представляют разные 

группы учащижся в классе (наблюдение, интервьюи-

рование учеников).

194

Lesson study, как форма поддержки школьной культуры через создание среды, в которой учителя 

помогают друг другу улучшить методы и приемы преподавания, функционирует в нашей школе 

второй год. На первом этапе были сформированы группы из 5-7 человек, работающих над единой 

методической темой, независимо от того, в каких классах они преподают. 

На основании накопленного опыта, в текущем учебном году в творческие группы объединились 

учителя разных предметов, работающие в одной параллели. 

Творческими группами выбраны следующие темы для наблюдения:

• роль групповой работы в активизации учебной деятельности учащихся;

• роль активных методов обучения в развитии критического мышления учащихся;

• формирование языковых компетенций учащихся;

• интерактивные методы обучения и воспитания;

• организация обратной связи на уроках.

Практика Lesson study является наиболее эффективным способом получения имплицитных зна-

ний, так как побуждает учителей проверять свои предположения и убеждения, развивает навыки 

наблюдения.

Когда учителя заранее обсуждают урок, согласовывают цели обучения, методы и приемы, кото-

рые они будут использовать на данном уроке, они используют эксплицитные (явные) знания. 

В процессе наблюдения урока, учителя получают подтверждение того, насколько их предполо-

жения  близки  к  реальности.  На  Lesson  study  фокус  наблюдения  направлен  на  то  каким  образом 

знание и понимание учеников меняется в течение урока, как развиваются учебные навыки учащихся. 

Например, организованность, умение работать в команде, способность слышать идеи других, умение 

убеждать и отстаивать свои идеи.

Эксплицитное знание, которое мы получаем, читая книгу, может быть эффективным в том слу-

чае, когда можем превратить эксплицитные знания в имплицитные.[1, стр29]

Dudley( 2011) обозначил эффективность Lesson study следующим образом:

• обучение учеников представлено более детально;

• различия между тем, как учителя представляют себе происходящее, и тем, что происходит в 

действительности, становится более явными;

• обучение планируется таким образом, чтобы отвечать нуждам учеников;

•  весь  процесс  проводится  в  контексте  поддерживающего  обучения  и  обучающей  среды.[1, 

стр34]

Lesson study способствует формированию школьной культуры. Члены творческих групп в каж-

дом полугодии проводят 5-6 уроков. Перед уроком учителя обсуждают план урока, определяют роль 

каждого наблюдателя творческой группы на уроке, что следует наблюдать, каким образом будет со-

брана необходимая информация. После проведения урока творческая группа собирается и обсуж-

дает то, насколько предложенные методы и приемы были эффективны. Каждый член творческой 

группы является «критическим другом»,что развивает доверительные отношения. Члены команды 

вырабатывают и поддерживают нормы сотрудничества и коллегиальности.

Цель такого сотрудничества – улучшение преподавания.

Опрос учителей, проведенный в конце прошлого учебного года, показал следующие результаты:

100% учителей считаю, что «Lesson Study» способствует профессиональному росту.

100% опрошенных учителей считают, что «Lesson Study» помогает формированию более откры-

тых профессиональных отношений между коллегами; 

90% – говорят о том, что работа в творческой группе была эффективной, полезной и интересной;

93% – опрошенных планируют продолжить работу по проекту «Lesson Study»,

7 % – частично сомневаются в эффективности предложенного метода.

Успешность  внедрения  Lesson  study  зависит  от  того,  как  в  школе  организовано  обучение  и 

поддержка.

Заместитель директора по научно – методической работе организовывает тренинги для разви-

тия навыков анализа урока и наблюдения, семинары по обмену опытом работы между творческими 

группами. Работу творческих групп координируют модераторы. Модераторы – наиболее опытные 

учителя, входящие в данную группу. Они руководят планированием и проведением всех этапов на-

блюдения  урока,  выявляют  проблемные  вопросы,  характерные  для  данной  группы,  инициируют 

проведение тренингов, составляют отчетную документацию. Организация подобного вида деятель-

ности учителей, способствует

 

созданию развивающей образовательной среды, в которой устанавли-

ваются уважительные межличностные отношения, совершенствуется профессиональная компетент-

ность педагогов.

Lesson study является эффективной практикой, а методический коучинг продвигает его практику 

[8, стр36].

195

Организация Lesson study состоит из следующих этапов:

I. Исследование учебных программ и учебных ресурсов. Рассмотрение долгосрочных целей обу-

чения и развития учащихся.

II. Планирование

Разработка плана урока

Планирование наблюдения реакции учащихся на уроке

III. Проведение урока

Один из членов команды учит, другие собирают информацию.

IV. Обсуждение урока

Обмен данными:

Как стало известно, о чем думают учащиеся?

Выполнены ли поставленные задачи?

Каковы результаты данного урока?

Как улучшить обучение, новые идеи для улучшения обучения, которые мы бы хотели использо-

вать в нашей повседневной работе?

При  планировании  урока  группа  определяет,  что  они  хотят  развивать  в  своих  учащихся. 

Вырабатывается цель урока, определяются задачи и ресурсы для проведения урока.

 

Кооперируясь 

друг с другом, педагоги адаптируют учебный материал, взятый из разных источников. Совместно 

определяются возможные проблемы в достижении ожидаемых результатов и пути их решения.

 

Данный этап подразумевает исследовательскую деятельность, обсуждение всех вариантов про-

ведения этапов урока, методик, стимулирующих детей к активной познавательной деятельности и 

позволяющих удерживать их интерес. Каждое действие учителя должно быть детально продумано, 

и  определена  возможная  реакция  детей  на  выбранные  виды  деятельности.  Помимо  плана  урока, 

группа разрабатывает лист наблюдения, где четко указаны аспекты, на которые необходимо обра-

тить внимание во время посещения исследуемого урока [7, стр 6]. 

При проведении урока все члены группы присутствуют в классе. Каждый член группы должен 

иметь при себе план урока, лист наблюдения, разработанные на предыдущем этапе. Эти докумен-

ты позволяют участникам процесса сфокусировать своё внимание на ранее определенных аспектах. 

Каждый из участников исследовательской группы, закрепленный за одной из групп учеников, дол-

жен наблюдать за реакцией учеников на действия и инструкции учителя:

• насколько эффективно проходит процесс обучения;

• ясны ли инструкции и руководства к действию;

• взаимодействуют ли учащиеся между собой;

• как выполняют самостоятельную работу.

В процессе наблюдения участник группы использует руководство по наблюдению урока

Роль наблюдателя заключается в следующем:

•  помочь  группе  на  уроке  собрать  информацию  об  организации  мыслительной  деятельности 

учащихся;

• вести наблюдение за одним учеником на протяжении всего урока; 

• собрать информацию о проблемах, возникающих у ученика на уроке; 

• выяснить причину непонимания учащимся материала;

• определить достигнута ли цель урока [2, стр.3].

По окончании урока учителя собираются снова для его обсуждения. На этом этапе группа долж-

на понять, где и почему они что-то сделали неправильно, что они могут сделать по-другому в сле-

дующий раз.

Протокол обсуждения урока

Учитель, проводивший урок, начинает с представления анализа о том, что сработало или не сра-

ботало на уроке, обсуждает, достигнута ли цель и как?

Модератор выясняет у членов группы тему, которую они хотели бы обсудить, а также выбирает 

вопросы, предложенные группой для обсуждения по итогам урока.

Каждый член команды высказывается по данному вопросу. Финальный комментатор синтезирует 

все комментарии и определяет новые идеи для следующего урока. 

Руководство для обсуждения урока

1. Концентрировать внимание на обучении учащихся и на содержании урока, а не на индивиду-

альной методике преподавания. 

2. При анализе урока необходимо помнить о цели урока.

3. Основывайте обсуждение на отдельных наблюдениях и усиливайте комментарии конкретными 

и специфическими доказательствами. 

4. Превратите каждую ошибку и промах в полезный опыт, способный повысить мотивацию. [6, 

стр.9 ]

196

5. Поддерживайте уважительную атмосферу:

• начинайте комментарии определением позитивных аспектов урока; 

• убедитесь в том, чтобы учитель проведший урок, не чувствовал, будто его критикуют лично; 

• не фокусируйтесь на успехе или провале урока или стиле урока; 

• отберите ключевые и соответствующие наблюдения для анализа; 

• не будьте пассивным слушателем, но и не повторяйте того, что было сказано. 

На заключительном этапе организуется переработка плана урока и используемых материалов, 

методик, с учетом ранее определенных сильных и слабых сторон урока.

Анализ урока, проведенного даже опытным учителем, может указать на возможные пути его со-

вершенствования. Учитель становится более заинтересованным в процессе преподавания, мотивиро-

ванным, вдохновленным на новую работу [7, стр 19] 

Процесс реализации подхода Lesson study представлен в данной схеме

Использованная литература

1. 

Т. Чичибу, Л. Ду Тоит, А. Тулепбаева, Руководство для учителей по реализации подхода 

Lesson study, Астана 2013

2. Lesson study Research Group (Isrg@columbia.edu)

3. www.tc.columbia.edu/lessonstudy/tools.html

4. Knowledge in Brief. Connecting Leadership to learning – www.wallacefoundation.org

5. Карен Приморский Луис, Кеннет Лейтхуд, Кайла Луолстром, Стивен Э. Андерсон. Уроки 

лидерства: прослеживая связь с улучшением знаний учащихся

6. Strategies for Helping Others to Motivate Themselves. / John A. DeFlaminis, Penn Center for 

Educational Leadership, University of Pennsylvania, 2006

7. Catherine Lewis/ Ph.D Research article.2000 p.6,13,21

197

САБАҚ БЕРУ ТӘЖІРИБЕМЕ ЖАЗЫЛҒАН РЕФЛЕКСИЯ

Зейнолдина Г.Т.

Өскемен қаласындағы Химия-биология бағытындағы 

Назарбаев Зияткерлік мектебі 

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ

Аңдатпа

Бұл мақалада менің мұғалім ретіндегі өз тәжірибемдегі оқытудың заманауи теорияларының түйінді идеяла-

рын, принциптері мен әдістерін білуім мен түсінуім туралы жазылған. Өз педагогикалық тәжірибем барысында 

анықталған өзгерістерді жоспарлау, бағалау нәтижелерінің негізінде келешектегі жұмысымның жақсарту жолда-

рын да көрсеттім. 

Аннотация

В данной статье показаны знание, понимание и использование в личной практике учителя основных идеи, 

принципов и методов современного обучения. На основе оценивания своей педагогической практики приводятся 

возможные изменения в планировании и пути улучшения своей будущей деятельности. 

Abstract

In this article there are written knowledge for understanding of fundamental ideas, principles and methods of contemporary 

education. Also there are shown possible altering in planning, based on estimating from personal teaching practice. Above 

mentioned activities help me to improve my pedagogical development.

Назарбаев  Зияткерлік  мектептеріндегі  білім  саласындағы  түбегейлі  өзгерістер  ұстаздан  үлкен 

жауапкершілікті талап етеді. Бұл  өзгерістерді  енгізуде, атап айтқанда, білім беру мен білім алудағы 

жаңа тәсілдер, сыни тұрғыдан ойлауға үйрету, білім беру үшін бағалау және оқытуды бағалау, білім 

беруде  ақпараттық-коммуникациялық  технологияларды  пайдалану,  талантты  және  дарынды  ба-

лаларды  оқыту,  оқушылардың  жас  ерекшеліктеріне  сәйкес  білім  беру  және  оқыту,  білім  берудегі 

басқару және көшбасшылық деген модульдерді жүзеге асыру барысында мен қаншалықты ат салы-

стым? – деген сұрақпен жұмысымды жоспарлау дәптерімді аштым.

Қыркүйек айының бірінші аптасында барлық сыныптарымда сабақты «біз бір-бірімізді білеміз бе?» 

деген жаттығулардан бастаппын. Осы сабақтар барысында балалар туралы көптеген мәліметтермен 

таныстым. 

6-сыныптарда  ойын  түрінде  өтетін  жаттығуларда  балалар  өздерін  еркін  ұстап,  өздері  туралы 

немесе  бір-бірлеріне  байланысты,  отбасылары  туралы  пікірлерін  білдіре  алды.  Ал  11-сынып  жас 

ерекшеліктеріне сай өздері туралы мәліметтермен бөлісуге дайын болмауы да мүмкін, сондықтан 

олар жұптасып, галереяны шарлау әдісі арқылы интервью жасап, бір-бірлері туралы мәліметер жи-

нады.  Сол  сабақтардың  нәтижесінде  мен  толық  емес  отбасыларды  және  отбасындағы  балалар  са-

нын түртіп жазыппын. Кейде оқушымен жеке сөйлесу арқылы да онымен жақын танысуға болады. 

Мысалы, 6А сыныбында оқитын Данияр сабақ үстінде өзін әлсіз сезініп, топтық жұмыс барысында 

ойы шашыраңқы болып отырды, сондықтан қасына барып: «Сен кеше нешеде ұйықтадың?» – деген 

сұрағыма кішкентай қарындасы ауырып, түні бойы жылап шыққандықтан, Данияр дұрыс ұйықтай 

алмағанын  білдім.  Осы  оқиға  менің  мектеп  психологымен  және  ата-аналармен  тығыз  байланыста 

болатындығыма жетеледі. 

Ал балалардың психологиялық ерекшеліктерін білгенім дарынды балалармен жұмыс жүргізуге 

көмегін  тигізді.  [http://zhtb.ucoz.kz/news/sh_mi_zhne_sh_ayl_oj/2010-01-07-9]  (10.04.2013  ж).  Мектеп 

психологы А.Сейлгазинова өткізген «Қабылдаудың түрлерін зерттеу» диагностикаcының нәтижесі 

бойынша визуалдарға көру маңызды болғандықтан, мен оларға тапсырманы постер немесе интеллект-

карта  арқылы  орындауды  ұсынамын,  ал  кинестетиктер  қозғалысты  ұнататындықтан,  тапсырманы 

қойылым немесе қозғалысты жаттығулар арқылы жүзеге асыруға мүмкіншілік беріледі.

198

1 кесте. Сабақ барысында үш әр түрлі оқушыны байқағаным

Оқушының 

аты-жөні

қажеттілігі

нәтижесі

Нені өзгертуге болады

В1 «тез»

Топта жұмыс ітеуге өте икемді, 

сұрақтардың барлық түрлерін 

қойып үлгерді, топқа бағыт бере 

алды; тапсырмалардың ішінен 

қолдану, талдау, жинақтау 

кезеңіндегі тапсырмаларды 

қажет етеді. 

Белсенді қатысуымен 

ерекшеленеді, анализ, син-

тез, қорытуды терең және 

тез жасайды, өз еңбегі,

іс-әрекетіне талдау 

жасай алады.

Тапсырмаларды таңдап 

алу

Сабақ жоспары 

оқушылар тілегіне 

сай өзгеріп

отырады.

В2 «орта»

Топтың жұмысына жақсы 

қатысады, өз пікірін ортаға 

салуға дайын, бірақ «тез» 

оқушыға жолын береді

Салыстыру, іздену, 

дәлелдеу, табу жұмыс 

түрлеріне жақсы қатысты

Кіммен жұмыс істеуін өзі 

қалау

 Тапсырманы орындау 

әдістерін өздері таңдайды.

В3 «баяу»

Сұрақтарды дайындауға көбірек 

уақыт, ерекше байланыс, жеке 

жұмыс түрлерін қалайды 

Сабақ барысындағы тап-

сырмаларды толық жасап 

үлгермейді

жеке жұмыс істеуіне 

мүмкіндік беру

 тілегі, ынтасы ескеріледі.

Осы бақылау бойынша көп сатылы интеллект және Блум таксономиясын [http://ru.wikipedia.org/

wiki/таксономия  блума]  (13.10.2013  ж)  пайдаланып,  дарынды  балаларды  оқытудағы  тапсырмалар 

үлгісін ұсынудамын. 

6 сынып Қазақ тілі

Тақырып: «Есімдік»

2 кесте. Көп сатылы интеллект және Блум таксономиясы

Интеллект 

түрі

Білім

Түсіну

Қолдану

Талдау

(анализ)

Жинақтау

(синтез)

Бағалау

Вербалды

Маған 

оқу, жазу, 

әңгімелесу 

ұнайды

Есімдік 

түрлері

нің тізімін 

жасау

Есімдіктің 

әр түріне 

қысқаша 

түсіндірме 

жазу

Есімдіктер

ді қолданып 

жарнама 

жазу

Есімдіктер

дің түрлерін 

қалай 

ажыратасың? 

хат жазу 

Есімдіктің бір 

түрі жоғалса 

не болады? 

Болжау жасау

Есімдіктің 3 

түрін жазып, 

түсіндір: неге 

осы түрлерін 

таңдадың?

Визуалды

Маған сурет 

салу, елесте-

ту ұнайды

Есімдік 

атауларын

қолданып 

жасырын 

сөзжұмбақ 

жасау

Есімдік 

түрлерін 

түстер 

арқылы 

көрсету

Есімдіктерді 

сурет 

арқылы 

көрсету

Есімдіктер ту-

ралы сызба жа-

сап, оны қию 

(конструктор 

дайындау)

Есімдіктер 

туралы 

ойын түрін 

құрастыру 

Қай тапсырма 

есімдіктерді 

есте сақтауға 

көмектесті? 

Бағала. 

Жеке 

тұлғалы

Маған жеке 

жұмыс жа-

сау ұнайды

Есімдік 

түрлерінің 

тізімін 

жасау

Есімдік 

түрлерін 

қатыстырып 

жаттығу 

орындау

Іштей 

есімдіктерді 

қатыстырып 

сөйлем 

құрастыру, 

сонан соң 

жазу

Есімдік 

түрлерін шка-

ла бойынша 

жазу (жеңілден 

қиынға)

Есімдіктер

ді қалай есте 

сақтайсың? 

Жоспар құру

Есімдіктерді 2 

бағанға бөліп 

жаз: жақсы 

білемін\

білгім келеді

Әр сабағымның жайлы психологиялық ахуал жасау мақсатымен сергіту сәтінен басталатынына 

жаз айларындағы тренер Майраштан (№3 көпсалалы мектеп-гимназиясының ұстазы) оқыған СТО 

курсы себеп болды. 

Оқушыларымның  жақсы  көңіл-күйлерімен  басталған  сабақтың  тиімді  жалғасуының  бір 

түрі  –  сабақ  барысында  ынтымақтастық  атмосферасын  қалыптастыру.  Оқу  жылының  бастапқы 

сабақтарында оқушылар топ ережесін құрып, өз пікірлерін ортаға салды. Нәтижесінде әр сынып топ 

ережесін плакатқа жазып, сыныптың қабырғасына іліп қойды. 

199

Бұл  ережеден  ауытқу  болған  кезде,  мен  естеріне  салатын  болдым,  бірақ,  көбінде,  өздері  бір-

бірлеріне: «Топ ережесіне қара!» – деп ескерту жасап жатады. Бұл әдіс топтық жұмыс кезінде тәртіпті 

сақтап,  уақытты  тиімді  пайдаланудың  ұтымды  жолы  екен.  (Макышева  Алия  Долдановна  өткізген 

коучинг-сабақтарынан үйрендім).

Осылайша әріптестерімнен, көптеген курстардан оқып-үйреніп  жатқан әдіс-тәсілдерді, модуль  

түрлерін    «Блум    таксономиясына»  негізделген  сабақтарымда  қамтуға  тырысамын.  Мысалы,  11-

сыныпта жиі «Блум гүлі» стратегиясын пайдаланып, берілген тақырып бойынша 6 түрлі сұрақ қоюды 

сұраймын: қарапайым, түсіндірмелі, салыстырмалы, шығармашылық, практикалық және сыни. Әр 

сұрақтың өзіндік дамытушылық мақсаты мен міндеті бар. Айтылған сұрақтар жүйесі американдық 

педагог,  психолог  Бенджамин  Блумның  таксономиясына  негізделген.  Бұл  тәсіл  оқушының  жеке 

ерекшелігін ескере отырып, жеңілден күрделіге жетуге, сыни тұрғыдан ойлауын дамытуға көмегін 

тигізеді. Ал «6W» тәсілі – менің қолданыстағы ең сүйікті тәсілім. Бұл тәсіл балалардың ойнына ұқсас, 

көп күлдіргі жағдай туғызады, шыдамсыз балалардың мінезін ашады. «6W» сұрақтар стратегиясы 

арқылы  өткен  сабақтағы  тақырып  қайталанады,  балалар  өздеріне  өз  білімдерін,  бұл  тақырыпты 

білудің қажеттілігін дәлелдегендей болады. Мысалы, 11-сыныпта: 

«Қазақстандағы жұмыссыздық» мәселесін не үшін қозғадық?

Жұмыссыздық мәселесінің өзектілігін байқау үшін.

Бұл мәселенің өзектілігін не үшін байқау керек?

Мүмкін мәселенің шешу жолдарын ұсына аламыз... – деп сұрақ-жауапты белгілі мақсатқа жет-

кенше жалғастыра бердім.

Менің өз жұмысыма жоғары баға бере алатын бір жағдай болды. 6А сыныбының оқушысы Алдияр 

жұмыста баяу, ұялшақ болатын. Топтық жұмыстарда сурет салып, жазып сызуды ғана ұнататын. Бір 

сабақ барысында устеудің мағыналық түрлеріне әр топ инеллект-карта жасап, оны қорғауға тиіс бол-

ды. Сол жұмыстың бағалау критерийлерін оқушылармен жасаған кезде мен топтың ұйымшылдығы 

деп, әр оқушының жұмысты қорғау кезеңіне қатысатынын жүктеп қойдым. Өзім сырттан Алдияр 

отырған топты бақыладым: оқуда «жылдам» Айгерім топтағы рөлдерді бөліп, Алдиярға: 

- Сен қай бөлімді қорғайсың? – деген сұрағына жауап алмай, – онда осыны айт, дайындал – деді. 

Алдияр бар жауапкершілігімен өзінің тақырыбын ақырын дауысымен ортаға салды. Жоспарланған 

уақыттан  ұтылсақ  та,  жауабын  толық  тыңдадық.  Бұл  топ  сыныптастарының  жоғарғы  бағасын  тек 

қана  бір  ұсыныспен  алды:  «Келесі  жолы  қаттырақ  айтсыншы...».  Тақырып  бойынша  талқылану 

аяқталғаннан кейін менің: «Кім устеудің мағыналарын түсінген жоқ?» – деген сұрағыма Алдияр дау-

ыстап: «Мен түсінген жоқпын!» – деді. Менің іштей қуанып кеткенімді оқушылар да сезгендей: «Мен 

түсіндірейінші», – деген ұсыныстар жауды. Сөйтіп, Алдиярдың «ашылғаны» осы сабақтан басталды. 

Менің  ойымша,  бұның  себебі  –  сабақтарды  топтық  жұмыс  түрлері  арқылы  ұйымдастыру. 

Біріншіден, әр сабақта балаға әр түрлі топпен жұмыс істеуге мүмкіншілік туады. Сыныптастарының 

ішінде ұялшақтық, «...мен күлкілі болып көрінем бе?» деген үрейлену жойылады. Екіншіден, бұл топ-

тарда әр сабақ сайын балалардың атқаратын рөлдері де ауысып отырады. Мұғалім топтарды бақылау 

арқылы әр баланың ашылуына мүмкіндік беру үшін тапсырмаларды да ауыстырады. Үшіншіден, 

топтық жұмыс маған, мұғалім ретінде, сабақта жайлы, ынтымақтастық атмосфера жасап оқытуға 

қолайлы.  Нәтижесінде  менің  оқушыларым  өздерін  еркін  және  қауіпсіз  сезінеді.  Өз  жұмыстарын 

қорғаған  сәтте,  әрине,  әр  топ  мүшесі  сыныптастарының,  ұстаздың  бағалауын  күтуде,  бірақ,  менің 

ойымша, балалар өз бағаларына алдын-ала болжам жасай алады, өйткені кейде мұғалімнің көмегімен, 

кейде өз күштерімен жұмыс критерийлерін жиі-жиі өздері құрастыруда. Бірлесе келісіп жасалған 

критерийлерге сүйеніп, оқушыларым бір-бірлерін және өздерін бағалай алады. 

Қазіргі  оқытуда  мен  өзімді  оқытуды  ұйымдастырушы  ретінде  сезінемін.  Шынымен  мұғалім 

кеңесші, оқушының көмекшісі бола алады екен. Менің жеке дамуыма, біліміме, кәсіптік шеберлігімнің 

өсуіне  байланысты  шәкірттерімнің  де  жетістіктері  өзгереді  деген  сеніммен  қорытынды  жасағым 

келеді.

200

3 кесте. Қорытынды

Жетістіктерім 

Қиыншылықтар 

Шешу жолдары 

1. Өз оқушыларымды жақсы 

біліп, жақын танысуға ашықпын. 

Осы бағытта психологпен, 

өздерін ерекше ұстайтын 

оқушылардың ата-аналарымен 

тығыз байланыстамын.

2. Оқушылардың жастарына сай 

оқыту тәсілдерін таңдай аламын

3. Менің оқушыларым өздерін 

еркін және қауіпсіз сезінеді. 

4. Жоспарланған мәселеден 

оқушылар арасында 

қызығушылық тудырған мәселеге 

ауысу қажет болған жағдайда 

мен сабақ барысына өзгеріс 

енгізе аламын.

Кейде психологтың өткізген 

диагностикалық нәтижесі 

баланың іс-әрекетіне сәйкес 

келмейді. Тек қана мектеп өмірі 

арқылы баланың мінез-құлқын 

толық білу қиын.

Кейбір кезде әдіс-тәсілді таңдап, 

сабағымды жоспарлағанда күмән 

болады.

Аудиторияны шарлап оқу стра-

тегиясын пайдаланғанда 

6-сыныптардың уақытын қатты 

қадағалау қажет

Сабаққа рефлексия жасағанда 

сабақ барысындағы өзгерістерді 

де енгізу керек.

Маған оқушыларыммен сынып-

тан тыс шараларға қатысу керек. 

Мысалы, сахналық қойылымдар 

дайындау, балалармен бірге 

мектептен тыс жерлерге бару 

(табиғатқа шығу, саяхат, театрға 

бару).

Өзіме деген сенімімді арттыру 

керекпін

Таймерді пайдалануым қажет

Келесі сабағымды жоспарлағанда 

бүгінгі сабағымдағы өзгерістерді 

міндетті түрде есепке алу 

керекпін.

жүктеу/скачать 10,67 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: