I деңгей «Артпедагогика» ұғымының сипаттамасы
Адалдық, шыншылдық туралы шығармалар
жүктеу/скачать 125,41 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 4. Адамгершілік істер туралы балаларға арналған шығармалары
| 3. Адалдық, шыншылдық туралы шығармалар
Әділдік, Әділеттілік (арабша әдл) —әділдік, әділқазылық, шыншылдық; турашылдық, адалдық, дұрыстық; әдәләт — 1) әділқазылық; 2) юстиция — дәстүрлі құқықтық мәдениетте адамдар арасындағы өзара қарым-қатынастың белгілі тәртібіне тікелей қатысты принцип, адамның қоғам алдындағы ғана емес, сонымен бірге қоғамның тұлға үшін де жауаптылығын көрсететін, адамның өмір сүру жағдайлары мен сапасын білдіретін әлеуметтік-этикалық категория. Әділдік — ізгіліктің ірге тасы. “Кімде-кімнің әділдігі жоқ болса, оның ұяты да жоқ” (Абай). Әділдік уақыт ағынында өзгеріп отырады. Оның алғашқы түріне көне қоғамдағы “жазалаушы әділеттілік” деген жатады. “Қанға қан, жанға жан”, талион, кек алу принциптері ілкі санада әділдік саналды. Қылмыс пен жаза, әрекет пен айыптау мәселелері әділдіктің осы түсінігімен түбірлес. Қоғамдағы меншіктік қатынастардың қалыптасуына байланысты жазалаушы әділдіктің орнына оны тепе-теңдік тұрғыдан түсіну алдыңғы қатарға шықты. Қоғамдық байлықты барлығына бірдей үлестіру идеясы әділдік талабына айналды. Бұл ұран желеуімен талай қантөгістер, революциялар, бүліктер жүріп жатты. АДАЛДЫҚ - адам бойындағы таза ниет, бағалы қасиет, адамның сана-сезімі мен ар-ұжданына қайшы келмейтін әрекеттердің моральдық-этикалық жиынтығы. Қазақ пайымында адам бойында адалдық пәктік, ар-ұждан, жан тазалығы тәрізді қасиеттердің қалыптасқан нормаға сай болуы керек. Көшпелі қазақтардың адамгершілік, адалдық қасиеттері тұрғысынан кіршіксіз таза, мәрт болатындығы туралы шетелдік саяхатшылардың қолжазбалары мен күнделіктерінде көп айтылады. Қазақтың адалдық жайында өзіндік пайым-түсінігі туралы Ұлы Абай: «Алдау қоспай, адал еңбегін сатқан, қолы өнерлі қазақтың әулиесі сол», - дейді. Адамгершілік ұжымдық ортада бойына сіңірген тәрбиесіне, біліміне, адал еңбектенуге байланысты қалыптасып, адамның жеке басы мен моральдық тұлғасын сипаттайды . 4. Адамгершілік істер туралы балаларға арналған шығармалары Адамгершілік тәрбие адамгершілік сананы қалыптастыру, адамгершілік сезімдерді дамыту және адамгершілік мінез-құлық дағдылары мен іскерліктерін қалыптастыру мақсатында тұлғаға әсер етуді көздейді. Адамгершілік тәрбиенің мазмұнын қарастыра отырып, ол тұлғаның бойында Отанға, еңбекке, қоғамдық игілікке, табиғатты қорғауға, адамдарға және өзіне адамгершілік қарым-қатынасты қалыптастыруға бағытталуы тиіс екенін атап өтеміз. Адамгершілік қарммеым-қатынас мазмұнын негізге ала отырып, оқушыларды келесі қызмет түрлеріне қосу қажет: қоғамдық, патриоттық, оқу, еңбек, материалдық құндылықтарды сақтау және табиғатты қорғау, басқа адамдармен қарым-қатынас жасау және т. б. әр түрлі қызметке белсенді қатысу процесінде оқушылардың оны қалай жүзеге асыру керектігін түсінуі (түсінуі) дамиды, ар-ождан мен жауапкершілік сезімдері қалыптасады, мінез-құлық дағдысы қалыптасады және өз жиынтығында қандай да бір адамгершілік қатынастарды сипаттайды. Адамгершілік тәрбие процесі оқушылардың адамгершілік қасиеттерін жетілдіруге, дамытуға және жетілдіруге бағытталуы тиіс.4. Адамгершілік істер туралы балаларға арналған шығармалары жүктеу/скачать 125,41 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|