І. Кеңесбаев жҽне қазақ тілінің дыбыс жҥйесі монография


сӛз екпіні мен екпін тҥспейтін қосымшаларды кӛрсетуде тҥркітанушы 
ғалымдар мен І.Кеңесбаевтың пікірі ҧштасады; 

сингармонизмді "дауысты дыбыстардың ҥндестігі" деп, оны езу және 
ерін ҥндестіктеріне жіктеу А.H.Самойлович, В.А.Богоpодицкийлердің 
зерттеулерінен бастау алып, І.Кеңесбаев еңбегінде дамытылады; 

H.A.Баскаковтың 
фонетикада 
қолданылған 
транскрипциясы 
І.Кеңесбаев зерттеуінде ӛз жалғасын табады. 
Алайда сол кездегі саясатқа байланысты болса керек, І.Кеңесбаев қазақ 
зиялыларының есімдері мен зерттеулерін атамайды. Дегенмен, ғалымдар 
пікірлерінің ӛзара байланысын қорытындылары мен алған нәтижелерінен 
байқауға болады. 
І.Кеңесбаев тҥркітанушылар мен қазақ зиялыларының еңбектерімен 
танысып, ғылыми қағидаларын, концепцияларын бойына сіңіре отыра, олардың 
тҧжырымдарын сол кҥйінде қайталап қана қоймай, ӛзіндік топшылаулар да 
жасайды: 

қазақ тіл білімінің дыбыс жҥйесінде Ресей миссионерлері тарапынан 
жіберілген кемшіліктерді әділ сынай отыра, ӛзіндік ой білдіреді; 

І.Кеңесбаев фонетиканы зерттеу мақсатына қарай іштей бірнеше салаға 
бӛлінетінін анықтап кӛрсетеді. Бҧған дейін ғалымдар еңбектерінде ол нақты 
аталмаған; 

ғалым дыбыстардың жасалымына ғана емес, айтылымына да назар 
аударып, дыбыстың жасалуы, ырғағы мен кҥшіне тоқталады; 

дауысты мен дауыссыздардың ӛзара айырым-белгілері мен ӛзіндік 
ерекшеліктерін баяндап, әрқайсысына толық сипаттама береді; 

I.Кеңесбаев дауыссыз 

жүктеу/скачать 1,17 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: