I п т I к X. Қожабаева


бойына орнатылған оратпадағы ток жиілігімен реттеледі



Pdf көрінісі
бет11/16
Дата02.03.2017
өлшемі14,36 Mb.
#5115
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   16

бойына орнатылған оратпадағы ток жиілігімен реттеледі 
және ток тек пойыздың ңозғалып бара жатңан учаскесін- 
де ғана қосылып отырады. Бүл пойыз пайдалану түрғы- 
сынан  ңолайлы  және  тиімді  болғанымен,  кемшіліксіз 
емес. Қазіргі оның жалғыз және негізгі кемшілігі -  оның 
қымбатңа түсетіндігі.

Соған қарамастан, 
неміс инженерлері сол елдіцТИісшы- 
лығымен 
бірінші болып табандылық танытты. Нөтижесі- 
нде ГФР-де 
31,5 
км 
осындай жол салынды. Сонда 1984 жыл- 
Дан 
бүл  пойыздың 
әр  түрлі  модификацияларының сы- 
нақтары жүзеге асырылды. 
13 жылда  «Трансрапид —
 06* 
412,6 
км/саг жылдамдығымен 
әйгіленді. Санап келгенде, 
ширек  гасырдан  астам 
уақытқа созылган зерттеулердің 
ңүны ГФР ңазынасынан 
9 миллиард марканың шығында-
луына алып келген. 
'г'
Неміс 
халқы 
әр 
нәрсеге күдікпен және есеппен қарай- 
ды.  Соыдықтан 
бүл  елде  «Трансрапидті *  қолдаушылар 
да,  оған  қарсы 
шығушылар да  бар.  Мысалы,  Гамбург- 
Берлин 
бағытындағы  кәдімгі жүйрік  пойыз  екі  араны
2  сағат 23 минутта 
басып өтеді екен. Егер жолға кішігірім 
жетілдіру 
енгізсе,  ол  уаңыт  бір  жарым  сағатңа дейін 
қысқарады.  Ал  «Трансралид» 
болса  ол  жолды  небәрі 
53 миыутта жүріп 
өтеді екен. Осы жарым сагаттьщ үнем- 
ге 
бо
ла астрономия 
льщ 
ңаржы 
жүмсап, « көліктік оқтың * 
айналасында түратын  адамдардың жүйке жүйесін тоз- 
дырудың  ңаж еті 
не  деген  қауесеттер  болмады  емес. 
Осындай себептерден жаңа көліктің дамуы біраз уаңытңа
саябырсыды да. Кім білсін, халңы тығыз Германия оған 
тарлың етті ме?
Есесіне, Қытай оны ңүшақ жая ңарсы алды. 2001 жылы 
Германия  мен  Қытай  арасында  шарт  жасалып,  аспан 
асты елінде 
30  км-лік  жол салуга келіеілді.  Қытай ин- 
женерлері  эстакада 
қүрылымына өзгеріс  енгізді.  Шан- 
хайда 
таттанбайтын болат пен әйнектен жасалған су жаңа 
вокзал, 
2500 тіректі жаңа принциптегі көлік жүйесі бой 
көтерді. Ол 
16 млн. түргыны бар Қытай қаласын әуежа- 
йымен  байланыстыратын  болады.  Пойыз  600-ге  жуық 
ясолауіцыны 
430 км/сағ жылдамдықпен тасымалдай ала-
ды. Жол уадыты -  8 минут.
Мамандардың пікірінше,  «Трансрапидте *  жол жүру
қауіпсіздігі үшақңа ңараганда 20,  кэдімгі пойызбен са- 
лыстырғанда, 250 есе жоғары кэрінеді.

¥
I
№29. Мәтін бойынша мына сүраңтарға жауап беріңіз.
1. 
Немістің ғалымдары мен инженер лері жасаған жаңа 
көлік түрі ңалай аталады?

2.  *Трансрапидтің *  басқа көлік түрлерінен айырма- 

шылығы неде?
3.  * Трансрапид *жүйесі нені қажет етпейді?

ш
 
^  «Трансрапид*  жүйесіне керегі не?
і 
«Трансрапид* неніңкөмегімен  орынауыстырады?
6. Сызықтың қозғалтңыштың жұмыс принципі  кан- 
даи?
7. ♦ Трансрапидте * пойызды жүргізуші малшнистер бола 
ма?
8. Оның негізгі кемшілігі қандай?
9. «Трансрапид-06* пойызының жылдамдығы қандай 
болды?
10. «Трансралидқа *  байланысты зерттеулердің кұны
ГФР ңазынасынан қанша миллиард марканың шығын- 
далуына алып келген ?
11. «Трансрапид* Гамбург-Берлин бағытындағы жол- 
ды неше минутта жүріп өтеді екен?
12.  Қытай  елінде  неше  тіректі  жаңа  принциптегі 
көлік жүйесі бой көтерді?
13. Осы пойыз қанша жолаушыны және қандай  жыл- 
дамдыңпен тасымалдай алады?
14.  «Трансрапидте*  жоя жүру қауіпсіздігі  үшаңқа, 
кәдімгі пойызга ңарағанда неше есө жоғары?
Л630. Мөтінге жоспар қ үрыңыз да, мөтгінді мазмүндаңыз.
№31. Метіннің мазмүны туралы вз пікіріңізді білдіріқіз.
№32. Суреттер бойынша өңгіме немесе бір жағдаят құры- 
ңыз.

Мәтіндері
сөздерді  контексттен  түсінуге  тырысыңыз,  ал  мүлде
түсінбеген 
ге жазыңыз
ТЕМІР ЖО Л КӨЛІГІНІҢ АҢМОЛА ОБЛЫСЫ ЭКОНО
МИКАСЫНА ҚОСАТЫН ҮЛЕСІ
Акмола
ңосатын үлесі өте салмаңты. 
Осы  аумаңтағы  филиал

  —*----* 
*««.«! ңүрамындағы
ірі қүрылымдың бөлімшелердің бірі. Филиал Қазаңстан
Республикасының  заңнамасына  сөйкес  ңүрылып,  ди-
ректорлар кеңесінің шешімі негізінде Ақмола облысын-
дағы өділет басңармасында тіркелген.
т#»__ 

Ақмола
-------------
ЛІҮМЫ’
сында жалпы ңашықтыгы  1  560 шаңырымдық жол бо- 
иындағы Солтүстік Қазақстан, Аңмола, Қостанай өңірле- 
рхнде  көлік  қызметін  жандандырып,  Петропавл  мен 
Пресногорьковка  стансаларында  Ресеймен  түйісетін
К  
О О Г Л І Г П О Т *  
_
______________________• 

____
 
Ч  Л Л Л  
1
 
9
түсіріп

_
_
_
_
_
 
---------------
— — *   — 
х л і Г ь
 I  I   л ч , е р -
ден 
жүк 
жинаңтайтын, 
пайдалану  көрсеткіші  144994 
тонна-шаңырым 
Аңмола тасымалдау бөлімшесімен тізе 
қосып,  жүмыс 
ж үргізуде.  Бүл  деректер  филиалда 
жүмыстың артылып 
жатңанын айғаңтайды. Себебі, осы 
вагондардың барлығы 
филиалдың вагон диспетчерлері
япк’ит.т 
й Ф а т г і  
Л 
тг  л   ■«.____________  
и  
^
____  
___  
в 
*  г ’ 
-х---. ---—
ә р
жүмысшысы 
секілді  өзіне  белгілі  бір  деңгейде  көңіл
бөлгенді 
қажет етеді,  егер  вагонды жөндеуге дер кезін-
де 
ағытып  алмаса, 
оның  қолданылуы  алдағы  уаңытта 
қозғалыс 
—:—
-------ш —  
_
-
 
• 
шүмшн.
Осыған байланысты 
жүк ағымы мен ңызмет көрсететін 
учаскенің мадыздылыгын 
есепке ала отырып, кәсіпорын 
қызметкерлері темір 
жол күрылымының барлың өкілде- 
Рімен Қоян-ңолтың 
жүмыс жүргізіп, жүк тасымалы жөне 
вагон паркінің 
саңталуын қамтамасыз 
етуле

ӘЛЕМ ТЕМІР ЖО ЛДАРЫНДА
Ш ағыя  автовагондар
Жапонияда бірегей жаңа көлік ңүралы пайда болды. 
Қазір ол  тиісті  сынаң  мерзімінен  өткізілуде.  Қашанда 
өнертапңыштығымен  танылатын  жапондық  мамандар 
бүл жолы да әлем ғалымдары алдында өздерінің мөрте- 
бесінің  биіктігін тағы да бір дөлелдеді.  Бүл жолы олар 
«мәдеки төңкерісті» қоғамдық көлік саласында жасады. 
Көз алдыңызға елестетіп көріңізші, сіз пойызбен зымы- 
рап  сапар  шегін  келесіз  дейік,  кенет  вагондар  бөлініп, 
әр бағытқа ыдырайды да кетеді.  Бірақ, сіз өзіңіздің ба- 
ратьш жеріңізге дәл және уақытында барасыз.
Ал шын мағынасында бүл темір жолмен жүретін мо- 
дификацияланған шағын автобустар еді. Олар керек ке- 
зінде рельспен  де, рельссіз де жүре алады. Мүны ойлап 
танңандар өздерінің қоғамдың көдік саласында тың жа- 
ңалық ашқандарына сенімді.
Жапониядағы  «ңос өрекетті»  көлікті өндіріске  енгі-
зу үшін мемлекет 40 млн. йен жүмсаған. Деғенмен, олар
шықңан  шығынның  таяу  болашақта  өтелетініне  көз 
жеткізіп  отыр.
Ңауіпсіздіктің жаңа қаруы
Ағылшын  темір  жолдарында  жанкешті-террорис- 
терді  анықтайтын жаңа жүйе сынақтан өтуде.
Лондонда терроризмге  ңарсы күрес жөніндегі  конфе- 
ренцияда Үлыбританияның  Көлік  министрі  осылай деп 
хабарлады. Үлттық темір жол жүйесінің ауқымдылығы- 
нан ағылшын пойыздарын үшаңтардай сенімді тексеріс 
жүйесімен  қамтамасыз  ете  алмай отырғандарын  ол  мо- 
йындады. Осы олқылықтың орнын толтыру мақсатында 
таяудан бастап кейбір темір жол стансалары мен вокзал- 
дар да қаскөйлерді  «алыстан танитын *  жүйенің сынақңа 
еңгізілетінін айтты.  Ол меңзеген жаңа техника —
 жолау­
шы бойЫндағы жарылғыш  заттар немесе ңаруды көрсе- 
тетів миллиметрлік толқынды сканерлер. Осындай жүйе-

мен Лондон  метрополитен! де жабдықталмақшы.  Көлік 
министрі  бейнебаңылаудың  интеллектуалдың  жаңа 
қүралдарының тексерістен өтіп жатңаны ол адамдардың 
тосын ңимы л әрекетінен сезік алатынын жеткізеді.
№34• Мәтіндердің мазмұнына жазбаша 10 
гүпяк
йыңыз.
Ауызша тіл дамытуга арналған материалдар

63, 64-сабақ
№ 1. Мәтіңці оқып, мынадай сұрақтарға жауап бёріңіз.
а) Іс қағазын жүргізу дегеніміз не? Ңандай қүжаттар хат- 
хабар деп аталады?
ҚҮЖАТТАРДЫ ДАЙЫНДАУ ЖӘНЕ 
РЕСІМДЕУДІҢ ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕРІ
Кез  келген  фирманың  басқару аппаратының тиімді 
қызметі  қүжаттармен  жүмысты дүрыс  үйымдастыруға 
байланысты. Іс жүзінде аңпарат көздеріые, шешімдер да- 
йындау мен ңабылдауға байланысты бірде-бір технология- 
лық  басңару функциясы  —
 қүжаттарды  жасау,  орындау 
және ресімдеу процесі ңүжаттаусыз іске асырылмайды.
Техникалық орындаушылардан бастап барлық буын-
дағы  басшыларға дейінгі  басңару  аппаратының бүкіл
ңызметкерлерінің  қызметі  ңүжаттаумен  баДланысты.
Біреулері ңүжаттарды жасайды, басқалары оның ресім-
делуін және берілуін ңамтамасыз етеді, үшіншідері сол
ңүжаттарды басшылыңқа алып,  олардың негізінде ше- 
шімдер  ңабылдайды.
Кәсіпорындардың күнделікті жүмысында өндірістік, 
шаруашылың, қаржылық жөне қоғамдық қызметтің сан 
қилы  мәселелері  бойынша  ңүжаттар  жасалады.  Ол 
бүйрықтар, шешімдер, хаттар, актілер, келісімшарттар, 
хаттамалар, өтініштер, жеделхаттар, аныңтамалар, т.б.
Кәсіпорындарда жасалатын  қүжаттар әдетте, хат-хабар 
деп аталады.
Қүжаттардың жасалуына, олардың тіркелуіне, жікте- 
луіне, қозғалысына, есепке алынуы мен саңталуына  бай­
ланысты жүмыстардың жиынтығы іс қағаздарын жүргізу 
деп аталады.

Аңпарат көздері —
 информационные источники
Шешім дайындау -  подготовить решение, подготовка 
решения
Ресімдеу процесі -  процесс оформления
Барлық буындагы басшылар -  руководители всех звеньев 
Қүжаттау —
 документация
Басшылыққа алу -  руководствоваться
Сан килы мәселелері бойынша -  по различным вопросам 
Бүйрық Ц приказ 
Келісімшарт -  договор
Хаттама —
 протокол
Өтініш —
 заявление
Жеделхат —
 телеграмма
Аныңтама -  справка
Хат-хабар —
 корреспонденция
Қүжаттың тіркелуі -  регистрация документа
Қүжаттыц жіктелуі —
 классификация документов
№2. Мәтінді оқыңыз, аударыцыз.
Қүжаттарды дайындау жене ресімдеудіц жалпы
ережелері
1. Барлық хат-хабар жарғыныц жөне «іс ңағаздарын 
жүргізу туралы» нүсңаулыңтыц талаптарын ескере оты- 
рып, өздері өзірлеген субъектініц  фирмалың бланкіле- 
рінде  ресімделеді.
Бланк дегеніміз —
 А4  немесе А5  пішімінде әзірлен-
ген,  ңүжат шығаратын автордыц (заңды түлганың) аты 
жазылган таза ңагаз.
2.  Әрбір субъект бланкініц екі түрін  өзірлейді жөне 
қолданады: хаттар үшін жөне басқа ңүжаттар үшін.
3.  Бүл бланкілердіц арасындағы айырмашылық мы­
надай: хаттарга арналған бланкілерде «байланыс кәсіп- 
орынының  индексі,  поштаның  және  телеграфтыц  ме- 
кен-жайы, факстің нөмірі, Е-шаіІ, СТН (салық төлеушінің

тіркеу нөмірі), телефон нөмірі, банктік шоттың нөмірі»
сияңты  
деректемелер жөне  «ісіріс (входящий) қүжаты-
иың индексі мен күніне сілтеіуге» деректемесінің 
түрак-
ты бөлігі жазылады, ал баска қүжаттарға арналған блан-
кілерде  « күжат түрінің атауы » жөне « жасау немесе шы-
ғару орны » деректемелерін толтыру үшін бос орын кал- 
дыры лады.
Қүжаттары көп мекемелерде мысалы, қаулы, шешім, 
бүйрың  сияңты  қүжат  түрінің  атауы  типографияльщ 
әдіспен  басылған  ңүжаттардың  жекелеген  түрлеріне 
арналған бланкілерді найдалану үсынылады.
Шетелдік  әріптестермен  жүмыс  істейтін  үйымдар
үшін  деректемелері  өріптестің  тілінде  қайталанатын 
арнайы бланкілер қажет.
Егер қүжатты екі немесе одан да көп заңды түлға жа- 
сайтын болса, онда жалпы ережелерді  қолдана отырып, 
ңағазды ң 
таза бетінде ресімделеді.
Барлың бланкілер мен ңүжаттардың  азат жолы:
-  сол жағынан  және жоғарыдан -  20 мм;
оң жағынан және төменнен —
 10 мм болуы каж ет.
4. Бланкілердегі деректемелердің орналасуы 29.04.03ж. 
ҚР-ның  мәдениет,  аңпарат жөне  ңоғамдық  келісім ми- 
нистрлігінің Мүрағаттарды және  қүжаттаманы басқару 
жөніндегі комитеті Төрағасыньщ  № 33 бүйрығында бел- 
ііленген төртіппен жөне 29 санға сәйкес болады.
Алайда,  бүл ең жоғарғы  жиынтың  жөне тәжірибеде 
қүжаттың түріне байланысты ең аз мөлшері ңолданылады.
5.  Төжірибеде  пайдаланылатын  неғүрлым маңызды 
деректемелер:
-  01  -  Қазакстан Республикасының елтаңбасы;
-  02 -  Қазақстан Республикасының наградаларының 
бейнесі;
-  03 -  үйымның әмблемасы немесе тауар белгісі (ңыз- 
мет көрсету белгісі);
-  05 —
 күжат нысанының коды;
~ 06 —
 үйымның атауы;
үйым туралы анықтамалық деректер;
-  08 -  қүжат түрінің атауы;

-  09 —
 күжаттың күні;
-  10 -  қүжаттың тіркеу нөмірі;
-  11 -  тіркеу нөміріне және қүжаттың күніне  сілтеме;
-  13 -  қүжатқа рүңсатты шектеу грифі;
—14 -  адресат;
-  15 -  қүжатты бекіту грифі;
- 1 6  -  ңарар;
-  17 —
 мөтінге тақырып;
-  18 — баңылау туралы белгі;
-  19 -  ңүжаттың мөтіні;
~ 20 —
 қосымшалардың болуы туралы белгі;
-  21 — қол қою;
-  22 -  ңүжатты келісу грифі;
-  23 -  қүжатты келісу бүрыштамалары;
-  24 -  мөр;
-  25 -  көшірмелерді куөландырғаны туралы белгі,
-  26 -  орыидаушы туралы белгі;
-  27 —
 ңүжатты орындау және оны іске жіберу туралы 
белгі;
-   28  -   үйымға  қүжаттың  келіп  түскендігі  туралы 
белгі болып табылады.
Өсіресе, «Қүжаттыңкүні*, «ңолқою», «Мөр», «Қүжат- 
ты бекіту грифі *  сияңты деректемелер аса мадызды бо­
льш табылады. Олар ңүжатқа заддық күш береді. Әрбір 
ңүжатты 3 негізгі бөлікке  белуге болады:
-  тақырыптъщ (бүған  мәтінге  дейін орналасқан де­
ректемелер кіреді).
-  негізгі (бүған  «Қүжаттың мөтіні ♦ және «қосымша- 
лардың болуы туралы белгілер кіреді).
-  ресімделуші (ңүжат мәтінінің астында орналасқан
деректемелер жөне қосымшалардың болуы туралы бел- 
гілер кіреді).
Сөздік:
Жалпы ереже —
 общее правило
Жарғы -  устав

Нүсңаулық — инструкция 
Талап -  требование 
Әзірлеу -  разработать 
Қолдану -  применять 
Аиырмашылың —
 различие 
Деректеме —
 реквизит 
Сілтеме 1 ссылка на что-либо
Түрақты бөлік -  постоянная часть 
Әдіс -  способ
Қайталану -  дублирование
Азат жолы —
 поля
Қоғамдық келісім -  общественное согласие
Ең жоғаргы жиынтық —
 максимальный набор 
Нысан —
 форма
Қарар -  резолюция 
Дерек -  данные
Қүжатңа рүқсатты шектеу —
 ограничение доступа 
кументу 
Т
Қосымшалар -  приложения 
Ресімдеу -  оформлять 
'
Келісу —
 согласование 
Бүрыштама - 
Мер -  печать 
Көшірме —
 копия
виза
Куэландыру -  заверить (документ)
Аса мацызды -  особенно важный 
Заңдьщ күш -  юридическая сила 
Әріптес -  партнер, коллега
№3. Топ екі топшаға бөлінеді, 2-3 минут аралығьшда
эр топша өз сүрақтарын дайындайды да, кезек-кезек бір
топша сүрақ қойса, екінші топша оған жауап айтады.
№4.  №2  тапсырмадағы  мәтіннен  мына  сүрақтарға
ауызша немесе жазбаша жауап табыңыз (топты екі топ-
шага бөліп, «Кім бүрын айтады, сол үпай а лады!» атты 
ойын ретінде өткізуге болады).
1.  Бланк дегеніміз не?
түрін

3. Барлың қүжаттар мен бланкілердің азат жолы ңан- 
дай болуы ңажет?
4. Тәжірибеде пайдаланатын неғүрлым маңызды де- 
ректемелердің саны қанша?
5. Қай деректемелер ңүжатңа заңдық күш береді?
6. Әрбір қүжатты неше бөлікке бөлуге болады?
7. Тақырыптық бөлікке қандай  деректемелер кіреді?
8. «Қүжаттың мөтіні* деген деректеме қүжаттың ңай 
бөлігіне кіреді?
9.  Қүжаттың үшінші бөлігі ңалай аталады?
10.  Қай деректемелер ресімделуші бөлікке кіреді?
№5. Сөздік диктант.
Заңдың  күш,  аса маңызды,  қоғамдың  келісім,  мөр, 
қүжатқа рүксатты шектеу, карар, дерек, көшірме, жар- 
ғы,  нүсңаулық,  деректеме,  қоғамдың  келісім,  сілтеме, 
талап, хат-хабар, қүжаттау, басшылыкқа алу, бүйрың, 
әдіс, жеделхат, ақпарат көздері, куәландыру, қосымша- 
лар,  кәсіпорын,  қүжат,  пайдалану,  төжірибе,  төраға, 
қүжатты бекіту,  қол ңою,  шетелдік өрінтестер,  төртіп, 
елтаңба,  мәдениет,  төртін,  көшірме,  ңамтамасыз  ету, 
басшылық, іске асыру, техникалық орындаушы, шешім 
кабылдау, іс қағаздарын жүргізу.
№6. Әр оңушы бір-екі минут жаңа лексиканы ңайта- 
лайды, жаттайды. Содан кейін топ екі топшаға бөлінеді, 
бірінші топша орысша сөзді немесе сөз тіркесін атайды, 
ал екінші топшаның оқушылары такта алдында түрып, 
сол сөздердің қазакша баламасын жазады. Содан соң топ- 
шалар ауысады, бір минут ішінде көбірек сөздер  жөне 
сауатты жазған топша жеңімпаз атанып жаңсы немесе 
үздік баға алады.
№7.  №2 тапсырмадағы  мәтінді қысқаша  мазмүнда- 
ңыз.
№8.  Мәтіндерде  кездескен  жаңа  сөздікті  жаттаңыз
да, сол жаңа сөздермен, сөз тіркестерімен 10 сөйлем жа- 
зыңыз.

№9.  Мәтінді  оңыңыз,  аударыңыз,  мәтін  бойынша 
сүхбат қүрыңыз.
ҮЙЫМДЫҚ-БАСҢАРУ ҚҮЖАТТАМАСЫНЫҢ ЖАЛ­
ПЫ СИПАТТАМАСЫ
Кәсіпорын  жүмысының  тиімділігі,  олар  жасайтын 
мәмілелердің  нәтижелілігі  осы  кәсіпорынның  ңыз- 
метінің  қалай  үйымдастырылуына,  әрбір  бөлімшенің 
шешетін  мәселерінің  аның айңындалуына,  өндірістік 
мүдде түрғысынан әрбір ңызметкердің ңүңықтары мен 
міндеттері жөне лауазымды түлғалардың өкілеттіктері 
ңаншалықты нақты белгіленгеніне, шешімдерді ңабыл- 
дау және оларды орындау жүйесі ңандай жөне ңүжатта-
ма айналымының тәртібі қандай екендігіне тікелей бай- 
ланысты.  Осының бәрі  кәсіпорынның үйымдық-басңа- 
РУ қүжаттарымен реттеледі. Мүндай ңүжаттарға  ңүры-
лымдың  бөлімшелер  туралы  ережелер,  бөлімдердің 
және жекелеген мамандардың жүмыс регламента, лауа- 
зымдың міндеттер  туралы  нүсқаульщтар,  басқару ше- 
шімдерін тіркейтін ңаулылар,  өкімдер,  бүйрыңтар, ал- 
ңалың отырыстардың және жиналыстардың хаттамала-
ры, хаттар, актілер,  т.б. жатады.
Үйымдың-басңару  қүжаттарыньщ негізгі ерекшелігі -
олардың ішкі қүжаттар больш табылуьшда.  Кәсіпорьшда
шығарылатын ішкі қүжат зандың күпгі болған жағдайда
ғана ңызметкерлер үшін орындалуы міндетті болып са- 
налады. 
•  *  ^ 
" ч;";
Қүжаттың осындай күпзі болу үшін;
-   ңүжаттағы  ережелер  заңнаманың  талаптарына
ңатаң сәйкес келуі тиіс;
-   осы  өкілеттікке  ие  көсіпорын  басңармасының, 
өлімінің  лауазымды  түлғалары  осы  ңүжатты дайын-
дауы ңажет;
-  ңүжЦтың деректемелері ңабылданған нормаларға
сөикес болуы тиіс.

Егер осы нормалар сақталмаса, онда құжатты сот жа- 
рамсыз деп тан иды.
Қүжат  жасаудың  жөне  саңтаудьщ  кеңінен  тараған 
шагын жүйесі үйымдың-басңару ңүжаттары болып та- 
былады, оган мынадай топтар кіреді:
-  үйымдық;
-  басқару;
-  жеке қүрам бойынша ңүжаттар;
-  қаржылыкбухгалтерлік; аңпараттың-аньщтамальщ.
Үйымдың қүжаттарға жататьш ңүжат түр лері: ңүры лым 
жөне пггат саны, штаттық кесте, лауазымдық нұсңаульщ, 
« Қызметкерлер туралы» ереже, қүрылтай қүжатгары.
Басңару ңүжаттарға жататын қүжат түрлері: бүйрың- 
тар, өкімдер, нүсқау, шепгім (қаулы).
Ақпараттық-аныңтамалық  ңүжаттарға  жататын 
ңүжат түрлері: хаттар (бастама және жауап хаттар, ілес- 
пехаттар, хабарлама хат, жарнамалың хат, шаңыру хаты, 
растау хаттары, вскертпе хат, бастама хаттар, кепілдік 
беру хаты,  коммерциялың хаттар, жауап хаттар), акті- 
лер, баяндау хат, түсініктеме, факстер және Е-шаіІ, анық- 
тамалар,  сенімхат,  ресми  сенімхат,  жеке  сенімхаттар, 
телефонограммалар,  шагым,  шагымга  жауап,  талап*
арыздар, шагым дан у.
Создік:
Мәміле —
 сделка
Тиімдалік —
 эффективность,
Нөтижелілік -  результативность
Анық айқындалу -  четко  определяться
Өндіріс -  производство
Мүдде -  интерес
Түрғы —
 точка зрения
Лауазымды түлга —
 должностное лицо
Шешімдерді  орындау жүйесі  -  система  исполнения 
решений,
Қүжаттама айналымы -  документооборот

Үйымдың-басңару күжаттамасы  -   организационно- 
распорядительная документация;
Реттелу -  регламентироваться,
Өкілеттік —
 полномочие 
Қаулы -  постановление,
Өкім -  распоряжение,
Алқалың отырыс -  заседание коллегий.
Зацнама -  законодательство
Шағын жүйе -  подсистема;
Жеке қүрам -  личный состав;
Аңпараттың-аныңтамалың  -   информационно-спра­
вочные
Бастама жэне жауап хаттар-инициативные и ответные
письма
Ілеспе хаттар -  сопроводительное письмо 
Хабарлама хат -  письмо-извещение
Жарнамальщ хат -  рекламное письмо
Шакыру хаты -  письмо-приглашение 
Растау хаттары -  письмо-подтверждение 
Ескертпе хат -  письмо-напоминание 
"
Бастама хаттар -  инициативные письма 
Кепілдік беру хаты -  гарантийное письмо 
оммерцияльщ хаттар -  коммерческие письма
Ліауап не-----   —
письма-ответы
Баяндау  хат  (ңызметтік  хат)  -   докладные  записки 
(служебная записка)
Түсініктеме -  объяснительная записка
Аньщтама -  справки
Сенімхат —
 доверенности
Ресми сенімхат I  официальная доверенность
Жеке сешмхаттар -  личные доверенности
Шағым —
 претензия
Шағымға жауап -  ответ на претензию
Талап-арыз -  исковые заявления 
Шағымдану 1 жалоба

№10. Мына лексиканының қазақша баламасын жа-

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   16




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет