Ылым министрлігі
жүктеу/скачать 1,66 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Өзгерменің коэффициенті дегеніміз
- Дәріске әдістемелік нұсқау
- Өзін-өзі тексеруге арналған сұрақтар
| Орташа шаршылық ауытқу деп шашыранды көрсеткіштерін түбірлеуді айтады. Оны σ - сигма әрпімен белгілейді және
тенге жай түрі тенге салмақталған түрі Шашыранды мен орташа шаршы ауытқу өзгермелі қатарлар белгілерінде және арифметикалық орташа шамада берілген атаулы өлшем 6ipлігімен өлшенеді. Сондықтан әр түрлі дәрежеде берілген өзгермелі қатардың көрсеткіштері мен орташа шаршылық ауытқуды салыстыруға болмайды. Оны салыстыру үшін қатысты көрсеткішті, яғни процентті қолданамыз және оған жататыны өзгерменің коэффициенті болып саналады. Өзгерменің коэффициенті дегеніміз орташа шаршы ауытқу (σ) көрсеткішш арифметикалық орташа шамаға ( )-кіші бөлу Стетистикада ол латынның V-әрпімен белгіленеді және мына формула арқылы есептелінеді. V= σ/ *100 мүнда σ - орташа шаршы ауытқу; - арифметикалық орташа шама. Енді жоғарыда берілген нақты көрсеткіштер бойынша өзгерменің коэффициентін есептейміз: V= σ/ *100 = 434/2500 *100 = 16,9% жай түрі V= σ/ *100 =224/2500 *100 = 9,0 % салмақталған түрі Қорытынды: Тақырыпты қорытындылайтын болсақ, жоғарыда көрсетілген орташа шамалардың және өзгерменің көрсеткіштерінің формуласының қайсы түрін қолдану керек екендігін нақты анықтау үшін олардың мәні мен ерекшеліктерін талдай білу қажет. Олардың статистикалық есеп жүргізу барысында маңыздылығын анықтап, қажет кезінде керектісін таңдау керек. Орташа шамалар мен өзгерменің көрсеткіштері статистикалық есептің қорытынды және маңызды бір бөлігі болып табылады. Дәріске әдістемелік нұсқау: Дәрістің тақырыбымен жұмыс жасау барысында статистикалық зерттеудің үшінші кезеңінде қолданылатын орташа шамалардың және өзгерменің көрсеткіштерінің маңыздылығын ашу қажет. Олардың түрлерінің әрқайсысын нақты білу үшін және ерекшеліктерін талдау үшін әдебиеттердегі осы тақырыптарды тереңдетіп оқу қажет. Өзін-өзі тексеруге арналған сұрақтар: Орташа шаманың мәні мен маңызы және оның негізгі қасиеттері туралы түсініктеме бер. Статистикада орташа шаманың қандай түрлері қолданылады? Арифметикалық орташа шама, оның түрлері, қолданылуын түсіндір. Үйлесімдік (гармоникалық) орташа шама, оның түрлері және статистикада қолданылуы. Мода мен медиананың анықтамасын, есептеу жолдарын, қолданылуын түсіндір. Өзгерменің көрсеткіштері туралы түсінік және оның түрлеріне не жатады? Статистикалық әзгерме дегеніміз не? Өзгерменің өрісі дегеніміз не? Орташа сызықтық ауытқу деген не? Орташа шаршылық ауытқу деген не? Өзгерменің коэфиценті деген не? Шашырандының түрлері және қосу ережесін керсет. жүктеу/скачать 1,66 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|