Институты

Ә у е н д і-ы р ғ а қ т ы қ и м ы л д а р , би б и л еу , қ и м ы л д ы
ойындар. Музыканың би жөне марш өуеніне орай баяу жөне 
тез қимылды ырғағын білуге, шеңбер бойымен жылжып, сап 
түзеп, м узы ка ырғағына сөйкес би қимылдарын орындауға 
балаларды үйрету.
«Жалауша» — өні А. ТоқсанбаевтікЦ «Көңілді марш» — өні 
А. Бестібаевтікі, «Жалауша» — өні И. Нүсіпбаевтікі, «Кімнің 
жүргісі келеді?» — литва халық өні, «Күнге саяхат», «Сағат пен 
елек».
Негізгі қимыл ж атгы ғулары :
Сапта қ а т а р түры п, өр тү р л і бағы тта ж үріп берілген 
бүйрықты дүрыс орындау. Тура және бүрылмалы жолдармен 
(ені — 25-30 см) бір-біріне қақтығыспай жүгіру; Тепе-теңдік 
сақтап (ені — 15-20 см, үзындығы 2-2,5 м) жолдың үстімен 
ж үріп өту; Ж ерде ж атқан бөренені аттап өту, 2-3 см жерге 
дейін қос аяқтап секіру.
Ойыы: «Бір екі, үш — ж үгір», «Тығылыспақ», «Допша 
секіру», «Көжектер», «Қасқыр мен қояндар».
Айналадан көрген-білгенін есте сақтау арқылы бейнелей 
б іл у. Б е й н е л е у к ү р а л -ж а б д ы қ т а р ы м е н ж ү м ы с істеу
дағдыларьш дамыту. Саусақтың қимыл-қозғалысын жетілдіру. 
Б о яу түстерін таңдай білу, түстерді күбы лта алмасты ры п 
пайдалануға үйрету. Бейнелеу өнерінде меңгертілген дағды 
б о й ы н ш а с а зб а л ш ы қ п е н м ү сін д еу , қ а ғ а з бетін де ж е к е
заттарды ң үлгілерін ж апсы ра білуге үйрету ж үм ы стары н 
жалғастыру.
Сурет салу. Күзгі жапырақтар. Көкөністер мен жемістер. 
Күзгі жаңбьф. Аспанды бүлт торлады.
М үсіндеу. Мүсіндеуді үйренеміз. Көкөністер. Ж емістер. 
Мысыққа сүт қүятын ыдыс.
Ж апсы ру. Ыдыстағы жемістер. Теледидардан не көрдік. 
Бүлттар, бүтақтағы жемістер.
Ойын. Үлестірмелі суреттермен сөздік («Не қайда өседі?») 
Дидактикалы қ жөне «Жемістер» туралы сюжетті-музыкалык 
ойынын ойнату. Үйренген сөздермен сөйлем, өңгіме қүрату, 
жемістерді сипаттап айтуға үйрету.
«Күзде не киеміз?», «К уы рш аққа ж ы лы киім тігеміз», 
«Таңдап ал, атын айт», «Ойлан тап», «Кім тез жинайды?», «Түсі 
қандай?», «Қанша, нешеу?», «Кім не көрген?» тақырыптары 
бойынша ойнату.
Ж аңадан үйренген сөздерге киім аттарьш (тон — үлкен, 
үзын, кең, кара т. б.) қосып сөйлем қүрату. Төрбие жүмысы 
кезінде не жасағандары туралы сүрап, өңгімелесу.
7 4

К ү з г і е ң б е к . К үзд е а у л ад а ғы үлкен дердің еңбегін 
б а қ ы л а т у . 
Ш ам асы кел ген ш е кө м ектесуге ү й р ету . 
Ж апы рақтар жинау, ауланы тазалау, бау-бақшадағы еңбек.
Табиғат бүрыш ы ндағы еңбек. Қүстарға, аквариумдағы 
балықтарға жем беру. Жапырақтардың шаңьш сүрту, гүлдерге 
су қүю.
Айтылуы қиын дыбыстар ж и і қатысатын өлең, тақпақ 
ж аттату, дыбыстық ойындар ойнату.
Қ ы с қы зы ғы . Қысқы табиғатты бақылау. Қыс туралы 
білім дағдыларын бақылау, қальштастыру. Қар жауды, күн 
суытты. Балалар мен адамдар жы лы киініп жүр. Пешке от 
ж ақты. Үй жылынды.
Қы сқы мерекелер. Ж аңа ж ы л келді. Бірінші қаңтар — 
Ж а ң а ж ы л м ерекесі. М ерекелік ертең гілікке дайы нды қ. 
Ш ырша, ойыншық, Ж аңа ж ы л, ертеңгілік сөздерін түсініп 
а й т у ғ а ү й р е ту . Е р т е ң гіл ік к е дай ы н ды к ж ү м ы с та р ы н а
балаларды қатыстыру. Қандай ойьшшық, бетперде (маска), 
атрибут неден жасалғаньш, не үшін керектігін сөбилерге айтып, 
үғындырып отыру.
Қысқы киімдерге байланысты заттардьщ көлемдері туралы 
үтымдарын кеңейту.
Қала мен ауылдағы қысқы табиғат көріністерін бақылату. 
Табиғат аясы на арнайы серуендер үйымдастыру, табиғат 
ерекшелігін көрсету, түсіндіру. Қардың бетін сызып сурет салу, 
аяқтарымен із түсіру, қардан бейнелер жасауға үйрету.
Осы тақырыпта меңгертілген тіл дамыту, санау үғымдарын 
қатыстырып қысқы өзгерістер бойьшша сурет салу, мүсіндеу, 
жапсыру жүмыстарымен сабақтастыра жүргізу, қайталата 
тереңдету. Сөз үйрету, санау, бейнелеу ж айлы үғымдарын 
жетілдіру.
Әдеби ш ығармалар. Әңгімелеу. Қ. Көпішев «Сырғанақта», 
А. Синявский «Аязда», Ә. Шынбатыров «Бала мен мүз», «Үйде», 
С. М ихалков «Сүзеген серкегп», Л. Оразақынқызы «Үялып 
түрмын».
Оқып түсіндіру. М. Зверев «Су торғайы», Ж . Қүрманалиев 
«Батыр», «Жылауьщ», Ә. Табылдиев «Шынығу».
Ж а т т а т у . Ш. Ахметов «Бүл кай кезде болады?» (қыс 
туралы үзінді) Т. М олдағалиев «Шаңғы теуіп зырлаймыз», 
Е.Елубаев «Қадірлі қүстар», Ө. Ж айлауов «Хош келдід, Ж аңа 
жыл».
Әуенді қим ы л-қозғалы с. Ән тыңдау. «Әй-өй, бөпем» — 
казақты ң халык өні, өңдеген К. Шілдебаев, «Еркетайым» — өні 
А. Токсанбаевтікі, «Хайлөйлім» — өні Б. Дөлденбаевтікі, «Әлди- 
өлди», «Қуыршак» — өні А. Меңжанованікі, «Шьфша жыры»
75

— өні Л. Х амидидікі, «Ж аңа жыл» — өні Ә. Бестібаевтікі, 
«Сөлемет пе, аяз ата?» — өні Б. Дәлденбаевтікі, «Аспан қандай?»
— өні Б. Дөлденбаевтікі.
Ән салу. «Қыс» — өні Б. Жүсібалиевтікі, «Ақша қар» — өні 
К. Қуатбаевтікі, «Аяз ата» — өні Т. Әбдіқадыровтікі, «Бала мен 
көжек» — өні Д. Ботбаевтікі.
Ә уенді-ы рғакты қи м ы л д ар , би билеу, ойы ндар. «Епті 
аяқтар» — өні А. Тоқсанбаевтікі, «Қуыршақпен ойын», «Бесік 
жыры» — қазақты ң халы қ өні, өңдеген Б. Жүсібалиев, «Ойын»
— өні Б. Дөлденбаевтікі.
Негізгі қим ы л жаттығулары:
А яқты ң үшы мен тізені жоғары көтеру, түрлі бағытта 
шеңбер жасап, қол үстасып жүгіру, биіктігі 2—3 см заттардан 
секіріп өту; жерден сөл жоғары көтерілген сатыдан аттап өту; 
15—20 см биіктіктен секіру;
Ойындар: «Аюға қонаққа барайьщ», «Шіркейді үста».
Спорт ж атты ғу л ар ы : «Шанамен төбешіктен өз бетімен 
сырғанау.
Шанамен бір-бірін сүйреп сырғанау. Үлкендердің қольшан 
үстап, сырғанау. Ш аңғы м ен ж үру. Ш аңғыны киіп, шешуді 
үйрету, орнына қою.
Шаңғымен тура жолмен сырғанау.
Сурет са л у . Ж а п а л а қ т а п қ ар ж ауд ы . Қ ар ж ам ы лған
ағаштар. Ж асыл шырша.
Мүсіндеу. А ққала, торғай, апельсин мен мандарин.
Ж апсыру. Бағдаршам. Сүлгіні өшекейлеу.
Сурет көрсетіп әңгімелеу. «Қысқы табиғат», «Қыста біз не 
киеміз?» т. б. суреттерді көрсету, түсіндіру, әңгімелеп айтуға 
үйрету.
Қ ы сқы ойы н. С ы рғанақ тебу (ш аңғы , ш ана), а қ қ а л а, 
қарқабақ, түлкі, қоян жасап көрсету, аңдарға қар үйшік, үңгір, 
ін ж а с а у . О л а р ға о й ы н ш ы қ а ң д ар д ы о р н а л а с т ы р у . Не 
істегендерін сүрап, өңгімелесу.
Сөз дыбыстарьш дүрыс айтуға, сөйлеу мүшелерін дүрыс 
қолдана білуге үйрету. 3-4 сөйлемдік өңгіме қүрап айтуға 
үйрету. «Қыс кызығы», «Қыс керінісі», «Қысқы ойын» деген 
суреттерді көрсетіп өңгімелесу, өздері үнататы н ойындар 
туралы сүрау.
Қ ы с к ы ең б ек . К ү зе т ш і а та й ға қ а р кү р еу ге, ау л ан ы
тазартуға көмектесу. Үйге от жағу, малға жылы қорада шөп 
беру, суару.
7 6

Көрікті көктем. Көктемгі табиғат өзгерістерін бағдарлай 
білуге үйрету. Күннің жылынуы, қардьщ еруі, көк шөп шығуы, 
а ға ш та р д ы ң б ү р ш ік т е н у і, көктем н ің а л ға ш қ ы г ү л д ер і 
(бөйшешек, қызғалдақ), ж ы лы нөсер жаууьш бала жасына 
лайы қты түрде сабақтас, себебін аш а түсіндіру, бақылату, 
көрсету, түсіндіру. Көктемде көргендері жайында әңгімелесу. 
Көктем өзгерістеріне сай ж аң а сөздерді (еріді, жауды, күн 
жылынды, өсті, бүрш ік т. б.) үйрету. Өсімдіктер, ағаш тар, 
гүлдер т. б. табиғат заттарының көлеміне байланысты (биік, 
аласа, үлкен, кіттгі, көп, аз) математикалық үғымдарьш кеңейту, 
«Қанша?», «Неше?», «Қандай?» деген сүрақтарға жауап беруге 
ү й р ету . С ондай-ақ, у а қ ы т ту р ал ы үғы м дары н кең ей ту, 
т и я н а қ т а у . 
Т өрбие 
ж үм ы сы н
ү й ы м д асты р у д ағы
сабақтастықты бейнелеу іс-өрекетімен жалғастырьш отыру.
К өктемгі м ерекелер. 8 Наурыз — аналар мерекесі. 22 
Наурыз — казақтың Ж аңа ж ы л мерекесі. Күн жыльшады. Мал 
төлдейді. Сүт көбейеді. Наурызда балалар көже, қүрт, ірімпгік 
жейді. Бүлар сиырдың, койдың, түйенід сүтінен (айранынан) 
ж а с а л а д ы . Осы т а ға м т ү р л е р ін көрсетіп өң гім ел есу. 
Б алабақш адағы 8 Н ауры зға, Н аурыз тойына дайындыкты 
көрсетіп, б а қ ы л а ту , к и із ү й л е р мен оның іш к і ү л тт ы қ
өрнектерін, жиһаздарын көрсетіп түсіндіру, 1 Мамыр мерекесі.
Көктемгі киімдер: Көктемде адамдар жылы киінетінін киім 
атаулары арқылы түсіндіру, өздерінен сүрау, өңгімелесу.
Үйренген сөздермен сөйлем қүрату, өңгімелеп айтуға 
жаттьщтыру, көктемгі табиғат, еңбек, кім не істейтіні жайында 
өңгіме қүрату.
Сурет көрсетіп өңгімелесу. «Жыл мезгілдері» сериясынан 
«Көктемде» деген суретті көрсетіп өңгімелесу. Көктемгі табиғат 
көршістерін салыстыра сипаттап, өңгімелеп түсіндіру.
Әдеби ш ы ғарм алар. Әңгімелеу. С. Жүнісов «ЬСірпі*.
О қып түсіндіру. Б. Қазы кеев «Қүс келді», Т. Муратов 
« Н ауры з тойы », Ө. Т ү р м а н ж ан о в « Ж а у -ж а у ж аңбы р», 
Л.Толстой «Қайьщ», Ж . Смақов «Күн жылынды», С. Жиенбаев 
«Тойға шашу».
Ж аттату. Ш. Ахметов «Бүл қай кезде болады?» (көктем 
туралы үзінді), Қ. Ыдырысов «Сыйлық», Т. Жүртбаев «Уыз», 
Ә. Төжібаев «Май алақай», Ө. Ақыпбеков «Көктем» (үзінді).
Әуенді қимыл-қозғалыс. Ән тыңдау. «Аунап ойнаймыз» — 
өні И. Сацтікі, «Мүңды өн» — өні Б. Жүсібалиевтікі, «Қыс өтті»
— өні Н. Метловтікі, «Жаңбыр жауды» — өні К. Қуатбаевтікі, 
«Жаңбыр жауып түр» — өні Ж . Аросевтікі, «Ойыншық» — өні 
Ғ. Жүбанованыкі.
77

Эн айту. «Барабан» — өні Б. Дөлденбаевтікі, «Қүлыншак»
— өні Б. Шілдебаевтікі, «Саяхат» — өні Д. Ботбаевтікі, «Мысық»
— өні Ө. Б айділдаевтікі, «Машина» — өні К. Қуатбаевтікі, 
«Маманы ж аксы көреміз» — өні Е. Өміровтікі, «Тоқал ешкі» — 
өні С. К е р ім б а е в т ік і, «М ерекеңм ен анаш ы м » — өні 
Б .Қ ы д ы р б е к о в а н ы к і, 
«Біз 
солдат 
болам ы з» 
— өні
Н.Түрсыбаевтікі.
Әуенді-ырғақты қимылдар, билер, ойындар. «Бөсең жөне 
көтеріңкі» — өні Е. Хасанғалиевтікі, «Ойыншықты тап» — өні 
Т. Ломовтікі, «Пойыз», «Қоңыраулы ойын» — өні Т. Ломовтікі, 
« Ж а л а у ш ал а р м е н ж а тт ы ғу ж асау » — латы ш х а л ы қ өні, 
«Ойыншықты тап» — өні Р. Рустамовтікі, «Автомобиль» — өні 
М. Р а у х в е р г е р д ік і, «Б илейм із» — өні Е. А н д осо втік і, 
«Қуыршақпен билейміз» — украин халық өні.
Негізгі қимыл ж аттығулары:
Төрбиеш інің тапсырмасы н орындау: затты дөңгелене 
айнальш, өлең айту, көрсетілген бағыттарды алмастыра өуен 
ьфғағына сай ж ү р у жөне жүгіру; заттардың арасымен допты, 
ш ар д ы д о м а л а ту , оң ж өне сол қо л м ен көздегг, 1-1,5 м 
қаш ы қты кқа лақтыру. Қолға орамал үстап, екі ж ақ қ а кезек- 
кезек үстап айналу.
О йын: «Торғайлар», «Асықты дөлдеп қүрсауға түсір», 
«Орамал тастамақ».
Велосипед тебу. Велосипедке міну, түсу. Үш дөңгелекті 
велосипедті тебу,
«Сақина салмақ», «Алысқа лақтьф», «Тауық пен жабайы 
мысьщ», «Қасқьф мен лақтар» ойындары.
А й н а л а д ағы кө ктем гі таб и ғат ер екш ел ігін көрсетіп, 
бақылатудан алған өсерлерін бейнелей білуге үйрету. Сөздік 
қорын ж аң а сөздермен тольщтыру. Бүрын меңгерген білім- 
дағдыларын кеңейту, тиянақтау, суреттеу, жапсьфу, мүсіндеу 
ж ү м ы с т а р ы н а қ о л д а р ы н ж а т т ы қ т ы р у . С урет салу д ы ң , 
мүсіндеу мен жапсырудьщ іскерлік дағдыларын жетілдіру. 
(бояумен, кылқаламмен, сазбалшықпен, түрлі-түсті қиылған 
қағаздармен, желіммен жүмыс істеу).
С у р е т с а л у . К е м п ір қ о с а қ . Б а қ -б а қ . К үн ш ы қ ты . 
Көкөністерді суарамыз. Ою-өрнек элементтері: ирек, түмарша. 
Дөңгелек, ж ол ақ пішінде заттарды өрнектеу.
Мүсіндеу. Мерекелік торт. Көгалдағы балапандар.
Ж апсыру. Дастарқан (төртбүрыпггы өрнектеу). Қараторғай 
үясы. Оригама: кітап, орамал, үшақ, үй.
7 8

К өктем гі ойын. Қар су болып еріді. «Арыққа саяхат», 
А рыққа доп, қайы қ салып ойнату. «Шыбық ат», «Қай мезгіл?», 
«Неліктен?» т. б.
Көктемгі еңбек. Ересектер жер жыртты, егін, көкөніс екті, 
жеміс ағапггарьш отырғызды. Мал төлдеді, мал далада, өрісте.
Ж а й д а р ы ж аз. 1 М аусым — Б ал а л а р д ы Қорғау күні 
Ж азғы табиғат ерекшелігін, ауа райын бақылату. Күн үзақ, 
түн қысқа. Күн ыстық, жы лы жаңбыр жауды, өсімдіктерді, 
ж а н у а р л а р дүниесін бақы л ату . Үй ж ан уарлары н ы ң , түз 
ж ан уарлары ны ң тірш ілік ету ерекш елігі қалай болатыны 
туралы өңгімелесу, кейбір жәндіктерді көрсету (қоңыз, көбелек, 
қүмырсқа т. б.) Ж аңа сөздермен сөз қорын молайту.
Ж а з мезгіліне байланысты математикалық үғымдарын 
ж е т іл д ір у . Ж е м іс -ж и д е к т е р , ж а зғы ки ім д ер, ж а с а у - 
жиһаздарды санауға, көлемін, піпзінін ажыратуға, кеңістікті 
бағдарлауға үйрету.
Ж а з ғ ы киім дер. Үлкендер, балалар ж азд а не киетіні 
туралы өңгімелету. Көйлек, жейде, башмақ, күнқағар — жазғы 
киімдер. Ж азда жеңіл, ж ү қа киімдер киеді. Ж азда балалар, 
үлкендер суға түсіп, күнге күйіп шынығады.
Суретті көрсетіп өңгім елесу. «Жазда» деген суреттің 
мазмүнын өңгімелету. Диалог, монолог түрінде сөйлесуін өрі 
қарай дамыту. Ж азғы жайлау, киіз үйлер туралы түсіндіру. 
Киіз үйдің неден жасалатынын, үй-ішіндегі кейбір жиһаздар 
туралы айту.
Әдеби ш ы ғар м алар . Әңгімелеу. Зейнел-Ғаби Иманбаев 
«Қостың дөмі*, С. Қалиев «Жайлау».
Оқып түсіндіру. Н. Әлімқүлов «Жаздыкүні», С. Михалков 
«Қомағай қонақ», Б. Азнабаев «Қызғалдақ».
Ж аттату. Н. Ж анаев «Ак тиін жыры*, Ш. Ахметов «Бүл 
кай кезде болады? (жаз туралы үзінді), Қ. Ыдырысов «Жеміс 
пісті», Ө. Ақыпбеков «Жаз*, Ж . Түіюынов «Апорт алмасы», 
Ө.Бейсекеева «Кірпі».
Әуенді қим ы л-қозғалы с. Үлкендермен қосылып, таныс 
өндерді айтуды, қол үстасьш қозғала өн шырқауды, музыкалық 
ойындарға қатысуды бекіту.
«Бала мен көжек» —өні Д. Ботбаевтікі, «Жаңбыр жауды*
— өні К. Қуатбаевтікі, «Бақа» — өні Ш. Қалдаяқовтікі, «Төлдер»
— өні Б. Ғизатовтікі, «Балапандар» — өні А. Филипенконыкі, 
«Жалауша» — өні И. Нүсіпбаевтікі, «Жасырынбақ» — өңдеген 
Б.Жүсібалиев, «Ауылға сапар» — өні К. Қуатбаевтікі.
7 9

Негізгі қим ы л ж атты ғулары :
Музыка өуені ырғағына сөйкес алақандарын өрі-бері бұру; 
саптан өз орнын табу; 10 м каш ықтыққа тез жүгіру; топ больш 
сапқа түру; 2,5-5 м қаш ы қты қка оң жөне сол қолмен лақтыру.
Гимнастикальщ орындықтың үстіне шығып, қольш жоғары 
көтеріп, саусақтарьшың үшьша қарау; қойылған заттардың 
(қүрсау, кубик) арасымен еңбектеу; спорт жаттығулары.
О йы н: « Т а я қ ш а ға ж ет» , «Бөйге», «Затты сақта», 
«Жаңбырдан тығылайық».
Т а за а у а д а ш ы н ы қ т ы р у ш а р а л а р ы н ү й ы м д асты ру: 
ж алаң аяқ жүру, сумей ойын, күнге қыздырыну...
Ж а з кезінде б а л а л а р ж а з м езгіл ін ін ерекш ел іктер ін
б ақ ы л ап , а й н а л а қ о р ш а ға н таб и ғат өзгер істер ін е н азар
а у д ар ы п , өз қ а л а у л а р ы бой ы н ш а с у р етп ен бейнелейді. 
Сазбалшықпен, қүммен, ойьш барысында түрлі ойыншықтар 
ж асауға ьшталандыру. Таяқш амен ж ерді сызып, тас жолга 
бормен сурет салуға үйрету. Дербес көркемөнер бүрышында 
с у р е т с а л у . М үсін ж а с а у д а ғ ы
іс к е р л ік д ағд ы л ар ы н
п айдаланы п, өз беттерінш е ж еке ж өне үж ы м д ы қ ж үм ы с 
о р ы н д а ту . 
Б а л а л а р
ж а с а ғ а н
ж ү м ы с т а р д а н
көрм е 
үйымдастыру. Бейнелеу өнерінде меңгертілген үғымдарды 
тиянақтап, бекіту мақсатында дидактикалық ойындар ойнату. 
«Қандай түс?», «Кім тез жинайды?», «Моншақтарды тіземіз», 
«Дала гүлдері», «Киіз үйді қүрастыр» т. б. Оригама (қағаздан 
бүктеп жасау). Орамал, үш ақ, үй, кітап.
Ж а зғы ойын. «Ж айлауға саяхат», «Қуыршақ ж айлауға 
келді», «Қуыршаққа бауырсақ пісіру», «Жарыс» ойындарьш 
ойнату.
«Ата бүтін ерте қайт,
Бізге қы зық ертегі айт» — сюжетті ойыньш ойнату.
Ж а з ғ ы еңбек. «Ж азда үлкендер не істейді?» Ж емісті, 
өсімдіктерді кім күтеді? Жеміс-жидектерді баптайды, суарады, 
жинайды. Шие, қүлпьшай, алша, өрік ж азда піседі.
« Қ а з а қ с т а н — Р е с п у б л и к а м м ен ің » Қ а л а ту р а л ы
тү с ін ік те р ін кең ей ту . Қ а л а мен ау ы л әм ір ін салы сты ра 
өңгімелеу, қаладағы, ауылдағы еңбек ерекшелігін түсіндіру. 
Қазақстан Республикасыньщ бас қаласы — Астана, «Қазақстан»
— диафильмдерін, «Астана», «Алматы» суреттер сериясын 
көрсетіп өңгімелесу.
А у ы зш а сө й л еу т іл ін ің г р а м м а т и к а л ы қ ж ағы н
қалыптастыру, сөздерді жекеше, көгапе айта білуге, «Ол не?»,
8 0

«Бүл не?», «Қайда?» сүрақтары на ж ауап беруге, үйренген 
сөздерді қосьш, сөйлем қүрап айтуға үйрету. Сөздің дыбыстық 
жағын дүрыс айта білуге, дауысты, дауыссыз дыбыстарды (ө, 
е, ү, ү, т, д, қ, ү, с, з) аньгқ айтуға үйрету.
Ә деби ш ы ғ а р м а л а р . Ә ңгім елеу. Ә. Ш ы нбаты ров 
«Автобуста», Қ. Түменбай «Қарлығаш пен қара адам».
Оқып, түсіндіру. Ә. Әуелбеков «Қарлығаштар».
Ж аттату. Т. Ерғабылов «Бөбек тілегі», М. Жаманбалинов 
«Бөбек жьфы».
Әуенді қим ы л-қозғалы с. Үлкендермен қосылып, таныс 
өндерді айтуды, өн мазмүньша сөйкес ьфғақты қимыл-қозғалыс 
жасап, ойын кейіпкерлерінің қимыл-өрекеттерін бере білуге 
бекіту.
«Ауыл маңында» — өні А. Райымқүлованыкі, «Саяхат» — 
өні Д. Ботбаевтікі, *Біз солдатпыз» — өні Ю. Слоновтікі. 
«Самолет» - өні К. Қуатбаевтікі.
Негізгі қимыл жаттығулары:
Ж ер д е ж а т қ а н (ку б и к, та қ т а й п зал а р д ан ) аттап , 
араларынан ирелеңдеп, кедір-бүдыр тақтаймен жүру; 20—30 
секунд жайлап жүгіру;
Ж оғары секіру, ілулі түрған заттарға қолын тигізе, қатар 
қойылған 4—6 сызықтардан (қашықтығы 25—30 см) секіру; 1— 
1,5 м каш ы қты ққа сол, оң колмен лақтыру.
Ойындар: «Шарға жет», «Үядағы балапандар», «Сақина 
салмақ», «Жіңішке жолмен жүреміз».
Такырыпқа сөйкес қаладағы, ауылдағы түрғын үйлер биік, 
аласа, үлкен, терезелері көп, аз, көшелері кең, тар, үзын, кысқа, 
көшенің оң ж ағы , сол ж ағы , т. б. математика лык, үғымдар 
кеңейтіле түседі. З атты ң сипаты ту р ал ы (үйдің ш аты ры
үшбүрьпп, төртбүрыш т. б.) түсінікті менгерту. Сөзбен дүрыс 
айтуға үйрету.
Қ ал ан ы ң к ө р ік т і м өдени о р ы н д ар ы , үлкен , өсем 
ғимараттары, көп қабатты үйлері, алаң, бақтары, театрлары 
жайында мағлүмат беру, суреттер көрсетіп өңгімелеу арқылы 
сөулет өнерінің ерекш елігін, өсемдігін түсіндіре отырып, 
балалардың көркемдік талғамын жетілдіру.
Сурет салу . Салют оттары , бөйш еш ектер, Гүлнардың 
камзолы, жүлдыздар жарқырайды.
Мүсіндеу. Ракета. Үшақтар үшьш жүр.
Ж апсыру. Түрлі-түсті жалауш алар. Пойыз, оригама: үй.
Ойын. «Жайлауда», «Алматыға барамыз», «Бағдаршам», 
«Қүс фермасы», «Ауылға саяхат» т. б. ойындарын ойнату.

жүктеу/скачать 7,32 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: