Ќысќаша µмірбаяны



Pdf көрінісі
бет4/29
Дата07.03.2023
өлшемі393,22 Kb.
#72321
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   29
 
 
 
 
,
Сөз шықты біздің қазақ баласына
 
 
 
.
Петербор келіңіз деп қаласына
 
 
 
 
,
Кеңшілік ойлай берсең келе жатыр
 
 
 
, – [3]
Сахараның көшіп жүрген даласына
дейді.
Шынында, 17 октябрь манифесінен жаңа мемлекеттік 
думадан жұрт үлкен үміт күтеді. 1905 жыл оқиғасы қазақ 
халқының құлағына тиіп қана қоймай, олардың арасында 
үлкен қимыл тудырады. Дума сайлауын бетке ұстаған 
құрылтайлар, жиылыстар қала, жәрмеңке сайын болып, онда 
көптеген саяси талаптар ұсынылды. Бұл жайында Мәшһүр 
Жүсіп былай дейді:
 
 
 
,
Патшаның құзырына тартып қалам
 
 
 
-
 
.
Бас қосқан өңшең жүйрік білгіш адам
 
 
 
 
,
Дінмен жалғыз жер емес сұраулары
 
 
 
 [4].
Сұраған бостандықты тегіс тәмам
Расында, ондай жиындарда дін, жер және ұлт бостанды-
ғы, теңдік идеясы туралы ұлықтарға арыз-петициялар 
жіберілген. 1906 жылы сол жиылыстарды ұйымдастырушы-
лардың көбі жер аударылған. Олар – жаңа қалыптаса бастаған 
қазақтың ұлттық интеллегенциясының өкілдері еді.
Өз елінің мұң-мұқтажын, арман-тілегін жете түсінген ақын 
халықтық тұрғыда сөйлейді.
 
 
,
Дінімізді кемітіп қорламасын
 
 
.
Көзімізді бақырайтып ұрламасын
 
 
 
,
Баламызды билетсін өзі бізге
 
 
 
. [5] – 
Оқысын деп орысша зорламасын
дей келіп, «бұрынғы ықтиярсыз қолдан кеткен жер мен судың» 
қайтарылып, мешіт пен медресенің билігі халықтың өзіне 
тиюін талап етеді.
Сөйтіп халықтың талап-тілектері орындалмай, аяқасты 
болады. Мәшһүр ел үмітінің бекерге шыққанына көзі жетіп
27


манифестің өтірік, алдау екенін ұғынып, патшадан, оның 
үкіметінен бастап барлық әкімдеріне дейін халықтың 
дұшпаны екенін, шетінен алдаушы екенін түсіне бастайды:
 
 
 
 
,
Түңілді естіген жұрт мынан таза
 
 

 
.
Дәнеңе жоқ білмегенге білген аса
 
 
 
 
,
Манифест бар деушілер тұтқын болып
 
 
 
 
.
Кесілді еш себепсіз оған жаза
 
 
 
 
 
,
Бір құдай бізге жарық таңыңды атыр
 

 

 
 
, [6] –
Болар ек атса таңың біз де оқалар
деп, ақын бостандық таңын аңсайды. Ақын елің үшін 
қамалсаң да, бостандық күресінен бас тартуға болмайды, «бас 
та азат, орын да азат, форма да азат, еркімен жүрсін әркім 
пайдасына» деп армандайды.
 
 
,
Болыңдар көтермекші жарысқанға
 

.
Дұшпанмен жағаласқан алысқанға
 
 
 
 
,
Бір тиын онан құны кемімейді
 


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   29




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет