Ќысќаша µмірбаяны

Мәшһүр жұртшылықты адал еңбек етуге, рухани 
көтерілуге шақырып қана қоймай, халықты жарыққа 
шығарудың бірден-бір жолы – оқу-білім деп түсініп, соны 
бағыт-бағдар ретінде нұсқайды.
М.Ж. Көпеев – өз заманының барлық болмыс-бітімін, бүкіл 
қазақ халқының тыныс-тіршілігін, рухани және мәдени өсу 
деңгейін, кем-кетік жақтарына кеңінен тоқталып, тереңнен 
толғаған қаламгер. Оның «ұйқыда жатқан» қараңғы халықты 
оятпақ болып, жұртына жақсылық пен жаңалықты түсіндіріп, 
өркениетті ел қатарына қосылудың жолын көрсетуге 
тырысқан туындылары бұған толық куә.
 
 
 
, 
 
,
Егер де ісі жақсы болса ұнамды
 
 
 
 
.
Талап қып ыждахатпен бас қадамды
 
 
-
 
,
Айна қыл өзіңді өзің түзетуге
 
 
-
 
 
,- [3]
Бұл жүрген жақсы жаман көп адамды
дейді ақын «Қалмады ойлай-ойлай басымда ми» деген 
өлеңінде. Бұл – туған халқының қамын ойлап қамыққан, 
болашағы үшін жабыққан қайраткер сөзі. Қамығып қана 
қоймай жанын ауыртқан сол дертке шипа іздеп, қалың 
бұқараны ғасырлар бойғы бойкүйездіктен, сауатсыздықтан 
арылып, өнер мен ғылым үйрену арқылы көңіл көзін ашуға 
шақыруы – қайраткерлік қарымы мен құлашын байқатады.
Әрине, М.Ж.Көпеевтің ағартушылық бағыты оның поэзия 
саласындағы туындыларында әсіресе айқын сезіледі. Ол өз 
тұсындағы ел тіршілігіне көз жүгіртіп, мынау жақсы, мынау 
жаман деп тайсалмай, өз пікірін күлбілтесіз батыл айта білген. 
Мысалы, оның «Адам екі түрлі» атты өлеңі былай басталады.
 
 
: 
, 
 
 
,
Бір адам бар өрік мейіз ағашы сықылды
 
 
 
 
.
Жемісінен дүние жүзі баһра алады
 
 
 
 
 
,
Бір адам бар терек ағаш сықылды
 
 
 
 
. [4]
Отқа отын болғаннан басқаға жарамайды
Ақын жақсылық пен жамандық жайында, адамның мінез-
құлқы мен жеке қасиеттері туралы ой толғайды. Ол адам 
бойындағы адамгершілікке жат қылықтардан қатты 
жиіркеніп, ашына суреттейді. Бұл сипат оның «Жалқаулар 
туралы айтқаны», «Кедей болады кері кеткен, ұйқысы мол», 
«Жеткізер, құдай, пенде, қылса талап» және т.б. өлеңдерінен 
айқын аңғарылады. Бұл шығармаларында ол:

жүктеу/скачать 393,22 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: