Қызметіне виртуалды экскурсия
жүктеу/скачать 242,59 Kb.
|
Азимбай Нурсулу казгидромет
| Соғыстан кейінгі жылдар. 50-жылдардың ортасына дейін Қазақстанда шөлді жəне таулы аудандарда метеостанциялар желісі қарқынды дамып келеді, бұл партия мен үкіметтің мал шаруашылығын дамыту үшін табиғи жайылымдарды қарқынды жəне ұтымды пайдалану жөніндегі іс-шараларымен шарттасқан. Ол кезде Қазақстан елдің негізгі мал шаруашылығы аймақтарының бірі болған.
1950 жылы Алматы геофизикалық обсерватория негізінде республиканың отарлы мал шаруашылығы мен жем-шөп базасын гидрометеорологиялық қамтамасыз ету үшін Қазақ ғылыми-зерттеу гидрометеорологиялық институты (ҚазҒЗГМИ) құрылды. 1995 жылы ол қоршаған орта жəне климат мониторингі (ҚазҚОКМҒЗИ) ҚазҒЗИ болып өзгертілді, ол 1999 жылы «Қазгидромет» РМК-ның еншілес кəсіпорны болды. 2003 жылы институт атауы Экология жəне климат ҚазҒЗИ (ҚазЭКҒЗИ) болып өзгертілді, Қазгидромет құрамынан шығарылды жəне Қоршаған ортаны қорғау министрлігінің (Қоршағанортамині) қарамағына ауыстырылды. КОКП ОК қыркүйек (1953 ж.) пленумының шешімдеріне сəйкес 1954-1956 ж.ж. тың жəне тыңайған жерлерді игеру басталды. Қазақстанда жаңа тың совхоздарды ұйымдастыру кезеңінде жыл сайын агрометеорологиялық бақылау мен қызмет көрсетуге тартылатын көптеген метеостанциялар ашылды. Тек 1954-1956 жылдар аралығында Тың өлкесінде 47 метеостанция ашылды. Метеорологиялық жəне агрометеорологиялық бақылаулармен қатар су ресурстарын зерттеу жəне қосымша гидрологиялық бақылау пункттерін құру дамыды. 1966 жылдан бастап Іле Алатауында қар жамылғысын жəне көшкіндердің түсуін бақылау басталды, қар көшкіні станциясы ұйымдастырылды, ал Шығыс Қазақстан облысының жəне басқа да облыстардың тауларында қар өлшеу партияларымен бақылаулар жүргізілді. 60-шы жылдардың соңына дейін Қазақстан гидрометқызметі ұйымдастырушылық жəне құрылымдық жағынан қандай да бір өзгерістерге ұшыраған жоқ. Желіні одан əрі техникалық жабдықтау жалғасты, ақпарат жинау жүйесі жетілдірілді, тұтынушыларды гидрометеорологиялық ақпаратпен қамтамасыз ету көлемі ұлғайды. 70-жылдардың басында Қазақстанның гидрометеорологиялық желісі негізінен қалыптасты жəне зерттеу мақсаттарына да, халық шаруашылығының практикалық сұраныстарына да жауап берді. Метеорологиялық станциялардың саны артып, 295 құрады; 240 метеостанцияда агрометеорологиялық бақылау жүргізілді, оның 180-інде топырақтың ылғалдылығын аспаптық бақылау жүргізілді. Гидрологиялық бекеттердің жалпы саны 418- ді құрады, оның ішінде 338 бекетте су ағымы анықталды, 146 бекетте тасындылар анықталды, 193 бекетте судың химиялық құрамы зерттелуде. Су бетінен булану үстінде 47 бақылау пункті жұмыс істейді. Ірі су қоймаларының режимін жəне ағынның қалыптасу ерекшеліктерін зерттеу үшін мамандандырылған обсерваториялар, кешенді станциялар құрылады. 70-жылдардың басында табиғи ортаның ластануын бақылау мен қадағалаудың жалпымемлекеттік жүйесі (БҚЖМЖ) жасалды. Осы уақытқа дейін Қазақстан аумағында табиғи ортаның ластануын бақылау бойынша 9 зертхана жұмыс істеді. 22 стационарлық пункттерде 5 ластаушы ингредиент бойынша ауа сынамаларын іріктеу жүргізіледі. 67 бақылау пунктінде ауа бассейнінің ластануы 12 ингредиент бойынша анықталады. 231 пункте жер үсті суларының ластануы 12 ингредиент бойынша анықталады. 70-жылдардың соңына қарай Қазақстанның Гидрометеорологиялық қызметіне ол үшін мүлдем жаңа міндет - табиғи ортаның ластануын бақылау жүктелді. КСРО Жоғарғы Кеңесі Президиумының 1978 жылғы 30 наурыздағы Жарлығымен КСРО Министрлер Кеңесі жанындағы гидрометқызмет Бас басқармасы Гидрометеорология жəне табиғи ортаны бақылау жөніндегі Мемлекеттік комитет болып қайта құрылды. 1979 жылғы 14 наурызда Қазақ КСР гидрометқызмет басқармасы Қазақ республикалық Гидрометеорология жəне табиғи ортаны бақылау басқармасы болып қайта құрылды. 1980 жылдың қазанында табиғи ортаны зерттеу жəне бақылау жөніндегі Алматы орталығы ұйымдастырылды. Бақылау жүйесі кеңейтілді, деректерді өңдеудің заманауи əдістері енгізілді. 1978-1998 жылдары қоршаған табиғи ортаның жай-күйіне мониторинг жүргізудің жəне атмосфераның ластану көздерін мемлекеттік бақылаудың мемлекеттік жүйесі ұйымдастырылды. Жедел ақпаратты қабылдау жəне беру жөніндегі бағдарламалық кешен сатып алынды, телекоммуникациялық жүйе, бақылау құралдары, гидрометеорологиялық ақпаратты беру жəне өңдеу кешені жаңғыртылды. Ресейдің Гидрометорталығынан ауа райы карталары сандық түрде, сондай-ақ əлемдік метеорологиялық орталықтардан-Вашингтон мен Редингтен барикалық топографияның болжамды карталары қабылданады. «ГАЖ- Метео» геоақпараттық жүйесі енгізілді. 1999 жылғы 2 наурызда – ҚазГМҚБ Қазақстан Үкіметінің қаулысымен Табиғи ресурстар жəне қоршаған ортаны қорғау министрлігінің «Қазгидромет» республикалық мемлекеттік кəсіпорны болып қайта құрылды. 2004-2008 жылдары химиялық зертханалардың жұмысы үшін бір млрд.теңгеден астам сомаға аспаптар мен жабдықтар сатып алынды. Ірі сатып алулардың бірі атмосфералық ауаны бақылау бекеттері, сондай-ақ ауа сапасын бақылаудың автоматты станциялары болды. 2007 жылдың соңында Қытаймен шекаралас гидрологиялық бекетте жедел режимде су құрамын анықтау үшін су сапасын талдаудың экспресс-зертханасының ашылуы тағы бір маңызды жетістік болды. Соңғы жылдар ішінде аэрологиялық бақылау желісін жаңғырту бойынша жұмыстар жүргізілді, автоматты гидрометеорологиялық станциялар орнатылды, бақылау пункттерін АРМ-Метеоролог бағдарламалық кешенімен жабдықтау жалғастырылды. 2005 жылы ИСО 9001-2000 Сапа менеджменті жүйесінің талаптарына Сəйкестіктің Халықаралық Сертификаты алынды. жүктеу/скачать 242,59 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|