ЖаңА Әліпби негізіндегі астана, 2018 Қазақ тілі емлесінің ережелері
жүктеу/скачать 473,73 Kb. Pdf көрінісі
|
Емле соңғы
| Қосымшалардың жалғануы
§14. Қосымшалар түбір сөздің соңғы буынындағы дауысты дыбыстың үндесіміне қарай не жуан, не жіңішке болып жазы- лады: jumys-shy-lar-dyń, qart-tar-dyń, baqsha-myz-da; mekeme- de, bereke-si, teńiz-shi-ler; kitap-tyń, qudiret-ke, muǵa-lim-niń; kógal-ǵa, kógoraı-ǵa. §15. Сөздің соңғы дыбысы қатаң болса, оған жалғанатын қо- сымшалар қатаңнан басталады, дауысты, ұяң немесе үнді бол- са, қосымшалар ұяң не үндіден басталып жалғанады: halyq-qa, qyrat-tar, mektep-ke, kólik-pen; táj-ge, qaryz-ǵa, juldyz-dar; tań- ǵa, pán-der, tal-dyń, kól-ge, bala-ǵa, bala-lar, áje-ge, áje-niń. §16. Түбірдің соңғы буынында үнді дауыссыз дыбыстан кейін тұрған y, i әріптері тәуелдік қосымшасы жалғанғанда түсіріліп жазылады. Мысалы: aýyl – aýly, daýys – daýsy, erin – erni, halyq – halqy, oryn – orny, ǵuryp – ǵurpy, qyryq – qyrqy, kórik – kórki (бет-ажар), árip – árpi, naryq – narqy, paryq – parqy, qulyq – qulqy. Е с к е р т у. Мағынасына нұқсан келетін сөздерде y, i түсірілмей жазылады. Мысалы: qulyq – qulyǵy; kórik – kórigi (ұстаның құралы); qalyp – qalyby (нанның қалыбы); qyryq – qyryǵy (сандық мағына); naryq – naryǵy (термин). §17. Соңғы буынында á әрпі жазылатын түбір сөздерге қо- сымшалар жіңішке жалғанады: kinási, kinásiniń, kináli, kúnási, kúnásiniń, kúnásinе, kúnásinеn, shúbási, shúbásiniń, shúbásiz, kýási, kýásiniń, kýásinе, kýásinеn, kýálik, kýáger, kúmáni, kúmániniń, kúmándi, kúmánshil. Бірақ ашық дауыстылармен ке- летін қосымшалар жуан жалғанады: kúnáǵa, kúnádan, kinálaý, shúbálaný, kýáǵa, kýádan, kúmánǵa, kúmándaný. жүктеу/скачать 473,73 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|