Жануарлар этологиясы


Сүтқоректілер.  Тууға дайындалу



Pdf көрінісі
бет111/113
Дата07.04.2023
өлшемі1,51 Mb.
#80381
1   ...   105   106   107   108   109   110   111   112   113
Сүтқоректілер.  Тууға дайындалу.Аналықтары төлдеу кезінде ата – аналық 
инстинкт көрсете бастайды. Ол болашақ ұрпағы үшін ін және басқада баспаналар 
құрудан басталады. Төлдейтін тұқятылардың аналықтары, туу кезінде қол 
жетіңкіремейтін және өсімдік тығыз өскен жерлерге кетеді. Табындық бұғылар 
уақытша бірігеді. Солтүстік теңіздерде өмір сүретін киттер жылы оңтүстік 
суларына көшеді. Ол жердің температурадық жағыдайлары киттер үшін қолайлы 
болып табылады. Жарғақ табандылардың көбеюі ерекше жатақтарда жүзеге асады. 
Буаз және балалары бар аналықтар бір жынысты топ түзе отырып, айлақтардағы 
дауылдардан жақсы қорғалған тыныш жерлерге жиналады. Кейбір 
сүтқоректілердің аталықтары, мысалы атжалмандар, қосаяқтар, бұлғындар және 
сусарлар туғаннан кейінгі бірінші күнге азық қорын қалдырады.
Туу кезіндегі мінез – қылықтары. Аса күшті аналық инстинкт балалары 
туған кезде басталады. Сүтқоректілердегі ұрпақтарына деген қамқорлық әр түрлі 
формалардан тұруы мүмкін. Зымиян аналықтар туылған жұмыртқаларын 
құрсағындағы түзілген сөмкешесіне салады. Үйрек тұмсықтар 1-2 жұмыртқадан 
індеріне туады, ол үшін арнайы ұя құрады. Кенгурулардың аналықтары туу 


265 
кезінде арқасымен жатады, жыныс саңылауы мен сөмкешесі аралығындағы 
соқпақты жалайды, осы арқылы өзінің кішкене баласын үшін осы кеңістікті 
жеңілдетеді. Кейбір аналықтар өздерінің балаларын еріндерімен алып, 
сөмкешесіне салады. Ары қарай аналары ұзақ уақыт бойы (8 ай) балаларын 
сөмкешесінде тасып жүреді. Емін – еркін қоректенуге дайын бола бастаған жас 
кенгурурлар ол жерден өздері секіріп шығады. 
Жаңа туылған балаларын күтіп – бағу. Көп жағыдайларда аналары жаңа 
туған балаларын жатқып, сирек отырып (қояндар) немесе тұрып (тақ 
тұяқтылардың көбісі, кейдк қасқырдар) қоректендіреді. Бір тесікті сорғыштары 
жоқ сүтөоректідердің балалары, анасының құрсағынлағы безді алаңның 
беткейінен сүтті сорып алады. Осындай баласының аузына арнайы анасының сүт 
безін қысатын, бұлшық еттің жиырылуы арқылы сүт келеді. Киттердің баласы 
ауыздың ұшымен сорғыштарын емеді. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   105   106   107   108   109   110   111   112   113




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет