Жануарлар этологиясы


Эндогенді әсер факторының мінезқылығы



Pdf көрінісі
бет12/113
Дата07.04.2023
өлшемі1,51 Mb.
#80381
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   113
Эндогенді әсер факторының мінезқылығы 
Ырғақтылықтың басқа себептеріне жндогеді әсерлер жатады. Олар туа 
біткен болып табылмайды, бірақ ерте стадияларда өсіп дамиды. Негізгі 
ырғақтылықтың маусымдық өзгерістері кейбір ағзалардағы физиологиялық 
өзгерістеріне қарай өтеді. 
Көптеген жануарларға тұрақты ырғақтылықпен күннен күнге өмір сүру 
ерекшелігі тән. Физиологиялық функциялардың кортикальды дұрысталуының 
арқасында оның ішкі режимінің уақытша ұйымдасуы иілгіштікпен байланысты.
Ол қоршаған ортаның өзгергіштіктеріне сай ағзаның ішкі режимін тез арада 
ауыстыруға бейім болып келеді. Осыдан, ауыл шаруашылық жануарларының 
өнімділігін жоғары деңгейде қамтамасыз ету үшін ағзаінің ырғақты 


34 
функцияларының өзгергіштігін оқып білуіміз керек.
Маусымдық қайталану.Жануарлардың өмірлік көріністері маусымнан 
маусымға өзгеріп отырады. Ішінара бұл ағзаның жыл бойғы метеорологиялық 
өзгерістерге деген жауап реакциялары болып табылады. Ағзаның ішіндегі көбею 
бнлсенділігінің маусымдық өзгергіштігімен шақырылған өзгерістер де маңызды 
роль атқарады.
Әр түрлі ауыл шаруашылық жануарларының табиғаттағы күндік және 
маусымдық өзгергіштіктерінің тәртіптеріне түрлік және жеке бейімделгіштіктері 
тарихи эволюциялық үрдістер негізінде құрылған.
Сондықтан қоршаған ортаның факторларының өзгерістеріне жауап беретін 
өмірлік көріністердің тұтас жүйесінің аранйы бағытталған жағдайлары 
жануарлардың өмір сүру қабілетін және өнімділігін белгілі бір дәрежеге 
арттырады. Бірақ, өкінішке орай, жануарлардың ағзаінің продуктивті қорларын 
өндіру қызметінің ритмикасы әлі күнге дейін дұрыс зерттелмеген. Ірі қара 
малдарды бағып күту тәжірибесі ұдайы әсер ететін жасанды ұстау шарттарының 
олардың өмірлік көріністері мен продуктивтілігіне кері әсер етеді. Осы шарттарға 
икемделе, ағза өзінің иілгіштігін жойып, жағымсыз факторларға қарсы тұру 
қабілетінен айырылады. Әр шаруашылық осы шарттарды, ең алдымен керекті 
тәуліктік ырғақты ұстануға қабілеттері бар. Осындай жағдайлар ауыл 
шаруашылық жануарларының райиондарының тәуліктік және маусымдық 
ырғағына үлкен септігін тигізуі мүмкін.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   113




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет