Жаратылыстану және география институты тҧңғышбаева З. Б. Цитология және гистология
жүктеу/скачать 6 Mb. Pdf көрінісі
|
| Жҥректің бҧлшық ет ҧлпасы
Жүректің кӛлденең салалы ет ұлпасы - миокард немесе жүректің етті қабаты (6-сурет). Шығу тегі ұрықтың мойын бӛлігіндегі спланхнотомның висцеральді жапрақшасынан (мезодермадан) дамиды, оны миоэпикардиальді пластинка деп те атайды. 6 – сурет. Жҥректің кӛлденең салалы бҧлшық ет ҧлпасы 1- кардиомиоциттің ядросы, 2 – аралық дискілер. (dic.academic.ru) 157 Миокардта екі түрлі бұлшық ет болады: жҧмысшы және ӛткізгіштік. Оның негізгі бӛлігін құрайтын жұмысшы бұлшық еті. Жүректің миокардындағы жасушалары - кардиомиоциттер. Электрондық микроскоп шыққанға дейін жүрек етін бір-бірімен жалғасып жатқан бұлшық ет талшықтарынан тұратын симпласт деп санаған. Электрондық микроскоп жүрек бұлшық етінің жеке жасушалардан тұратынын, олар бір-бірімен талшықтары арқылы жалғасатынын кӛрсетті. Кардиомиоциттер ұзын жасушалар, ядролары ортасында, миофибрилдері шеткі жақтарында орналасқан. Миофибрилдер кӛлденең жолақты, жіңішке актиндік, жуан миозиндік протофибрилдерден тұрады. Митохондриялар ӛте кӛп, оларды саркосомалар деп атайды. Митохондрияларда тыныс алу процесі мен АТФ синтезі белсенді жүреді, сондықтан оның кристалары кӛп болады. Жүректің бұлшық еті ӛмір бойы тоқтамай қызмет атқарады. Даму барысында кардиомиоциттер бірнеше түрге ажыратылады: жиырылғыш, ӛткізгіш, секреторлы. Жиырылғыш кардиомиоциттер – пішіндері цилиндр тәрізді, ұзындығы 150-200 нм, қалыңдығы 10-20 нм болады. Бір-бірімен қыстырма дискілер арқылы байланысады, сырты базальді мембранамен қапталып, ретикулярлы коллаген талшықтарымен қоршалған. Сопақша келген ядролары кардиомиоциттердің ортасында орналасқан. Цитоплазмасында жақсы дамыған түйіршіксіз эндоплазмалық тор Т-жүйесі түтікшесінің айналасында тығыз орналасқан. Кардиомиоциттердің цитоплазмасында жасуша қосындыларынан гликоген мен липидтер және митохондриялар ӛте кӛп тізбектер құрап орналасады. Ал, миофибрилдер құрамындағы жүктеу/скачать 6 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|