Жылдар аралығындағы зерттеулердегі есімдіктерді жіктеуге қатысты ұстанымдар



бет100/130
Дата10.05.2022
өлшемі0,72 Mb.
#33868
1   ...   96   97   98   99   100   101   102   103   ...   130
Арман баяғылық. Мысалы: бар мас па едім.

Келер шақты 4-ке бөліп көрсетеді:

  1. Кесімді келер шақ: баратын, жазбайтын.

  2. Болжалды келер шақ: барармын, оқымаспын.

  3. Мақсатты келер шақ: жазбақпын.

  4. Тілекті келер шақ: жазар едім, жазайын (тек І жақ қана).

Қазірде рай категориясында қаралатын -са игі еді формасын өткен шақ пен келер шаққа бірдей жүретінсенімсіз төл шақ деп атайды.

Осы шақты 2-ге бөледі:

  1. Дәл осы шақ (қазіргі нақ осы шақ);

  2. Дағдылы осы шақ (қазіргі ауыспалы осы шақ).

Ғалым дағдылы осы шақтың келер шақ не осы шақ екені төңірегіндегі басқа сөздерден көрінеді дейді. Мысалы: Сиыр мөңірейді – осы шақ, Ертең сиыр мөңірейді – келер шақ.

Дәл осы шақты 4-ке жіктейді:

  1. Жалпы осы шақ. Істің нақ осы кезде істеліп жатқан болуы да немесе көптен бері созылып келе жатқан іс болып, үздік-создық жүріп жатқан іс болуы да мүмкін. Осыны жалпы түрде айтсақ, етістік жалпы осы шақта болады. Жатыр қалып етістігі арқылы жасалады: жазып жатырмын.



  2. Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   96   97   98   99   100   101   102   103   ...   130




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет