Ұйым менеджменті Тақырыбы: Ұйымдағы қаржы менеджментінің бәсекелестік жағдайының маңызы. Орындаған: мж-09/17 тобының студенті



бет8/12
Дата06.01.2022
өлшемі233,5 Kb.
#13008
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   12
140-310=-170

-60-490=-550

-260-730=-990



Шекті шығындар

7

3200-2560=640

3400-3200=200

3550-3400=150

3680-3550=130

3810-3680=130

4000-3810=190

4310-400=310

4800-4310=490

5530-4800=730



Шекті сатылым сомасы, теңге

6

1340-0=1340

2480-1340=1140

3420-2480=940

4160-3420=740

4700-4160=540

5040-4700=340

5180-5040=140

5120-5180=-60

4860-5120=-260



Табыс, теңге

5

0-2560=-2560

1340-3200=-1860

2480-3400=-920

3420-3550=-130

4160-3680=480

4700-3810=890

5040-4000=1040

5120-5180=-60

5120-4800=-320

4860-5530=-670

Жалпы шығын-дар

4

2560

3200

3400

3550

3680

3810

4000

4310

4800

5530

Сатылым сомасы, теңге

3

0

1340×1=1340

1240×2=2480

1140×3=3420

1040×4=4160

940×5=4700

840×6=5040

740×7=5180

540×9=4860

1340×1=1340

Бағасытеңге

2

1440

1340

1240

1140

1040

940

840

740

640

540

Сатылатын тауардың саны

1

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9


3.3. Кәсіпорынның тиімді баға стратегиясын қалыптастыру
Б
аға стратегиясы дегеніміз – бұл кәсіпорын үшін барынша үлкен табысты қамтамасыз етуге бағытталған бірнеше баға нұсқаларынан тиімді бағаны таңдап алуын айтамыз. Баға қалыптасуының қазіргі таңдағы тәжірибесінде баға стратегияларының тармақталған жүйесі қолданылады. Оның жалпы бейнесі 2.1-суретте берілген.
Нарықтық шегерімдер стратегиясы мәмілеге байланысты айнымалы және тұрақты шығындармен байланысты болады. Кәсіпорын тауарды сатуға байланысты мүмкін болатын шығындарды қарастыра отырып, тұтынушыларды тарту мақсатында нарықта әр түрлі баға шегерімде қолдана алады.

Мезеттік шегерімдер стратегиясы тұтынушылардың түрлі категорияларының сұраныстарына негізделе отырып қалыптасады. Мәселен, компьютерлік қызметтерді тұтынушы тұлға осы қызметтің лицензияланған немесе лицензияланбаған екендігіне қарап әр түрлі баға береді. Кәсіпорын мұндай жағдайларда қызметтің екі нұсқасы бойынша түрлі шерерімдер ұсына алады.

Кездейсоқ шегерімдер стратегиясын ресми түрде анықтау және болжамдау өте қиын. Мұндай шегерімдер көп жағдайларда кезеңдік тауарларға (мысалға, қысқы және жазғы киімдерге) немесе халықтың қазіргі жағдайдағы сән үлгісінде пайдаланатын тауарларына қолданылады.

Нарыққа ену стратегиясы өндіріс көлемін арттыру арқылы қаражаттар үнемдеуге негізделеді. Кәсіпорын нарыққа жаңа енген сәтте тұтышыларды тарту үшін төмен бағалар ұсынып, нарықты игерген сайын өндіріс көлемін арттырып, баға қалыптасу саясатына өзгерістер енгізіп отырады.

Тәжірибеге сай стратегия кәсіпорынның өзінің бәсекелестерімен салыстырғанда жинақталған тәжірибесінің артықшылықтарын қолданумен сипатталады. Кәсіпорын басқа тауар өндірушілермен салыстырғанда нарықтағы өзгерістерді бағалауға, соған сәйкес шешімдер қабылдауға аз шығындар жұмсап, тимімді баға саясатын қалыптастыра алады.

Бағалармен белгі беру стратегиясы өндірушінің өзге бәсекелестер қалыптастырған баға механизміне тұтынушың сенімін пайдаланумен түсіндіріледі. Кәсіпорын нарықтағы басқа өндірушілер қалыптастырған бағадан төмен немесе жоғары баға белгілеп, тұтынушылардың көзқарасын байқап алады, содан кейін қорытынды шешімдер қабылдайды.

Аталған және басқа да баға стратегиялары кәсіпорынның нарықтағы өз орнын табуға септігін тигізеді. Қаржы менеджерлері осы нұсқалардың ішінен кәсіпорын қызметінің мақсаттарына сай келетін бір стратегияны немесе бірнеше стратрегияларды таңдап алып, оңтайлы баға стратегиясын қалыптастырады.

Баға стратегиясын таңдау – бұл кәсіпорын қызметінің өзекті мақсаттарын бағалауға негізінде баға қалыптасуының стратегияларын таңдау. Жоғарыда келтірілген мәліметтерден байқағанымыздай, кез-келген кәсіпорын нарық жағдайларында баға стратегияларын таңдаудың үлкен мүмкіндігіне ие. Кәсіпорынның баға стратегиясының жүйесін қалыптастыратын негізгі екі көрсеткіш – бұл кәсіпорынның мақсаты мен тұтынушылардың сипаттамасы (2.4-кесте).


2.4-кесте
Кәсіпорынның баға стратегиясының жүйесі


Тұтынушылардың сипаттамасы

Кәсіпорынның мақсаты

Тұтынушылар катего-риялары арасындағы баға өзгерісі

Бәсекелестік жағдайды пайдалану

Тауар ассортимен-тіне байланысты баға қалыптасуы

Тауарды іздестіру шығындары жоғары тұтынушылар

Кездейсоқ шегерімдер

Бағалармен белгі беру

Кәсіпорынның даңқына сай баға


Тауардың пайдалылы-ғын төмен бағалайтын тұтынушылар

Мезеттік шегерімдер

Нарықа ену және тәжірибеге сай баға қалыптасуы

Номиналдан жоғары бағалар

Тауар үшін ерекше шығындар жұмсайтын тұтынушылар

Нарықтық шегерімдер

Географиялық бағалар

«Комплект» баға қалыптасуы

Нақты бір стратегиялық шешімдер қабылдау, әрине, қиын. Әсер етуші факторлардың кейбірлері (іздестіру шығындары, тауардың пайдалылығын бағалау ерекшеліктері) бір мезгілде пайда болуы мүмкін, сол себепті тәжірибеде кәсіпорындар аталған стратегиялардың түрлі байланысын қолдана алады.

Баға стратегиясын таңдау, сонымен қатар, заңнамалық негіздерге де байланысты болып келеді. Бәсекелестік деңгейі төмен кәсіпорындарға немесе нарықтағы ақпараттардан бейхабар тұтынушыларға қарсы бағалық қасақана заңсыз әрекеттерді болдырмау үшін көптеген елдерде кәсіпорындардың баға стратегиясын реттейтін заңдар қабылданған. Бұл заңдар, әдетте, бәсекелестер арасындағы қақтығыстарға және тұтынушыларды кемсіту секілді әрекеттерге бөгет болады. Кейбір заңдарда тіпті баға стратегиясының нақты нұсқалары да белгіленген. Сонымен қатар, ешқандай баға стратегиясы бәсеклестіктің әсерін төмендетпеуі тиіс.

3. Қазақстандағы кәсіпорындардың бәсекелестік

қабілетінің мәселелері

3.1. Қазақстандағы бәсекелестіктің негізгі нысандары
Елімізде нарықтық қатынастардың дамуы тауарлар нарығында бәсекелестіктің дамуына да себеп болып отыр. Кәсіпорындар арасындағы нарықтағы бәсекелестіктің түрлі нысандары да қалыптасып үлгерді: баға бәсекелестігі, тауар бәсекелестігі, баға дискриминациясы және т.с.с. Бәсекелстік нысандарының арасындағы ең кеңінен және, әрине, алғашқы болып, қалыптасқаны – бұл баға бәсекелестігі.

Баға – бұл тұтынушының тауарды сатып алар кезіндегі ең бірінші көңіл аударатын қасиеті десек те болады. Тұтынушы ең алдымен тауардың бағасын, содан кейін оның басқа параметрлеріне (сапасына, техникалық көрсеткіштеріне) назар аударады. Сол себепті тауар өндірушілер бәсекелестік күресте оң нәтижелі жетістіктерге жету мақсатында өздерінің баға саясатына көп көңіл бөледі.

Қазақстандағы баға бәсекелестігінің мысалы ретінде ұялы байланыс нарығындағы компаниялардың баға саясатын қарастыруға болады. Әрбір компанияның өз өнімінің бағасы соғылған қоңыраудың түріне және уақытына байланысты (3.1-кесте).
3.1-кесте
Қазақстандық ұялы байланыс нарығындағы

компаниялардың баға саясаты


теңге

Сыртқа соғылған қоңыраулар

K-Cell

K-Mobile

Beeline

Dalacom

30 се-кунд

1 ми-нут

10 се-кунд

1 ми-нут

1 се-кунд

1 ми-нут

1минут

Өз компаниясының ұялы телефонына

20,8

41,6

7,0

42,0

0,64

38,0

3,0

Қалалық телефонға

26,0

52,0



40,0

0,70

42,0

22,5*

Өзге компанияның ұялы телефонына

26,0

52,0



40,0

0,70

42,0

45,0

* «Dalakom» компаниясының байланыс станциялары орнатылған қалалар мен елді

мекендер үшін ғана.


3.1-кестеден байқап отырғанымыздай, ең төмен тариф «Dalakom» компаниясының өз желісі ішінде орнатылған, сонымен қатар қалалық телефондарға қоңырау соғу бағасы да аталған компанияның баға саясатының тартымдылығын көрсетеді. Дегенмен, өзге компаниялардың бәсекелестік саясаты басқа көрсеткіштер бойынша өзіндік артықшылықтары бар. Мәселен, «Beeline» компаниясы барлық телефондарға соғылатын қоңыраулар үшін секундтық тарифтік бағалар орнатқан, ал «K-Cell» компаниясы көрсетілген тарифтерден басқа қосымша жеңілдіктер қарастырады (кешкі уақыттарда байланыс бағасының 75%-ға дейін төмендетілуі және т.с.с.).

Ұялы байланыс компанияларының баға бәсекелестігі олардың өнімдеріне деген бағаның төмендеуіне алып келді. Алғашқы кездері ұялы байланыс нарығында монополистік үстемдік құрған «Алтел» компаниясының қызметі үшін тұтынушылар тіпті қабылданған қоңыраулар үшін де есеп айырысатын, ал уақыт бірлігінің бағасы сол кездері бір АҚШ долларынан асатын.

Баға бәсекелестігінің нысаны ретінде бағалық дискриминацияны қарастыруға болады. Бағалық дискриминация бір тауарға, өндіріс шығындары көлеміне қарамастан, әр түрлі тұтынушылар үшін түрлі бағалар орнатумен сипатталады. Бұл нарықты тұтынушылардың категориясына қарай, олардың тауарды сатып алу қабілетіне қарай бөлу арқылы жүзеге асады. Тұтынушылардың түрлі категорияларына қарай әр түрлі баға белгілеу нәтижесінде өндірушілер жалпы табысты арттыруға мүмкіндік алады, себебі тауар қымбат және арзан нарықтарда сатылады, ал тауарды өндіруге кеткен шығын бірдей. Бағалық дискриминация саясатының мысалы ретінде «Қазақтелеком» АҚ баға саясатын келтіруге болады (3.2-кесте).
3.2-кесте
«Қазақтелеком» АҚ белгілеген автоматтық қалааралық

байланыс тарифтерінің коэффициенттері






Жұмыс уақытының басталуы

Жеке тұлғалар үшін

Заңды тұлғалар үшін

Мемлекеттік мекемелер үшін


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   12




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет