Көшбасшы барлық қажеттіліктерді қанағаттандыру туралы қамқорлық жасауы керек. Оған келесі функциялар көмектеседі:
тапсырманың мәлімдемесі (анық, нақты, уақыты шектеулі, шынайы, перспективалы болуы керек);
жоспарлау (тапсырмаларды орындаудың балама жолдарын іздеу);
брифинг (дұрыс атмосфера құру, ұйымдастыру жұмыстарын жүргізу, ұйым мүшелерімен танысу);
бақылау (ұйым мүшелерінің орындауы тиіс және орындалмауы тиіс әрекеттерді бақылау, тапсырмалардың орындалуын бақылау);
бағалау (салдары, тапсырмалардың тиімділігі);
мотивация (меншік, қызметкерлер, мақсаттар, еңбегі үшін сыйақы, сіңірген еңбегін тану);
ұйымдастыру (ұжым жұмысының барлық аспектілерін ұйымдастыру);
жеке үлгі (басқаларды шабыттандыру, мінез-құлық).
Топтың көшбасшысы болу бәрін өзіңіз жасау дегенді білдірмейді. Топ жетекшісінің негізгі функцияларының бірі қатысуды ынталандыру болып табылады: топ басшысы конспектілер алады, графиктер салады, мәліметтер жинайды, идеяны ұсынады.
Жақсы топ басшысы барлық мүшелерді қамтиды және жұмысты әркім оған «дәм» алатындай етіп ұйымдастырады.
Көшбасшы өз мақсатына жетуге көмектесетін ізбасарлары бар адам ретінде адамдар арасындағы қарым-қатынасқа нәзік әсер етеді, сондықтан адамдар оған ерікті түрде еруге дайын.
Көшбасшылық – ситуациялық категория. Көшбасшылықтың әртүрлі түрлерін қолдана отырып, тиімді көшбасшылыққа қол жеткізуге болады, сондықтан көшбасшыларды оның қажеттіліктеріне сәйкес келетін көшбасшылық жағдайларға тағайындау немесе көшбасшылық қажеттіліктерге сәйкес нақты жағдайды қайта құру орынды болады.
Ситуациялық тәсілдің мәні оның стратегиялық менеджментте стратегияны жүзеге асыру сатысында немесе нұсқаушы стратегиялардың бірі қабылданған жағдайда ғана қолданылатынын көрсетеді. Көшбасшы міндетті:
• ұйымды басқару бойынша білімі болуы (анықтамалық стратегияларды білу);
• әдістерді қолданудың ықтимал салдарын болжай білу;
• жағдайды адекватты түсіндіре білу (SVOT-анализін қолдана білу);
• белгілі бір жағдайда ұйымның мақсатына жетуді ең тиімді жолмен қамтамасыз ете білу.
Пайданылған әдебиеттер
[1] Е. Семак. ЛИДЕРСТВО И РУКОВОДСТВО. В чем сходства и различия? дереккөзінен 04.11.2015 алынған.
[2] О.И. Елизарова. Организация производства и менеджмент (2011). Мұрағатталған 10 қаңтардың 2016 жылы. дереккөзінен 21.10.2015 алынған.
[3] И. Молчанов. Основы лидерства (2004).дереккөзінен 21.10.2015 алынған.
Достарыңызбен бөлісу: |
