Кептіру, тоңазытқышта сақтау әдістері: 1. Кептіру– микроорганизмдерді сақтаудың ең қарапайым әдісі, оның барысында микроб жасушалары сусызданады. Кептірілген жасушаларда (10-12% қалдық ылғалдылыққа дейін) биохимиялық реакциялар тоқтайды немесе өте баяу жүреді. Әртүрлі адсорбенттер: стерильді топырақта, құмда, сазда. , сүзгі қағазы, тарыда, мақтада, крахмалда және т.б. Адсорбенттер микроағзаларды қатты кептіруден қорғайды, бос суды байланыстырады және белгілі бір ылғалдылық деңгейін сақтайды. Бұл әдіс өзінің қарапайымдылығына байланысты зертханаларда және тәжірибеде кең қолданыс тапты. 2. Бұл ең қарапайым әдіс, пробиркалардағы агарланған ортадағы дайын культура +4, -4 С° температурада 1-2 ай бойы тоңазытқышта сақтап тұрады. Культураны ұзақ уакыт сақтауүшін олардың физиологиялық, биохимиялық қасиеттерін сақтау үшін оларды кайта егу қажет. Қайта егуді ұзақ уақытқа созбау керек, өйткені микроорганизмді сақталу процесі кезінде ортадан қоректік заттарды пайдаланады және өнімдердің зат алмасуы жинала бастайды, олардың мұндай қасиеті зиян келтіреді. Одан басқада, микроорганизмдерді сақтау процесінде ортаның сусыздануы, ол культура қасиетінің өзгеруіне ғана емес және оның өлуіне, жойылуына әкеліп соғады. Лиофилизация және криоконсервация әдістері: Лиофилизация — биологиялық объектілерді (мысалы, микроорганизмдерді, вирустарды, қан сарысуларын, ферменттерді және т. б.) сақтау әдісі. Лиофилизация мұздап тұрған материалды вакуум ішінде кептіру арқылы іске асырады. Лиофилизация процесі төрт кезеңге бөлінеді: 1. Алдын ала өңдеу; 2.Мұздату; 3.Бастапқы кептіру; 4. 4. 4.қайталама кептіру Криоконсервация-тірі биологиялық объектілерді жібіткеннен кейін олардың биологиялық қызметін қалпына келтіру мүмкіндігімен төмен температурада сақтау процесі.Әдетте, криоконсервациялау −196 °С температурада сұйық азотқа биологиялық объектілері бар капсулаларды салу арқылы жүзеге асырылады. Электрлендірілген мұздатқыштар жасайтын жоғары температуралар (-180°С-тан -130°C-қа дейін) азырақ пайдаланылады, бірақ бұл температура режимі сенімді емес және барлық нысандарға сәйкес келмейді. -130 °C жоғары температураны пайдалану тиімсіз және сирек қолданылады (мысалы, құрғақ мұзда -79 ° C температурада сақтау). Тірі объектілерді нөл градусқа жуық температурада сақтау дәстүрлі түрде криоконсервация деп аталмайды. Төмен температураны пайдалану жасушалардағы биохимиялық процестерді, соның ішінде сыртқы ортамен заттар мен энергия алмасуын тоқтатуды қамтамасыз етеді, соның арқасында тірі объектілер еркін ұзақ уақыт сақталуы мүмкін.